Dankzij een Europese noodverordening die nog deze maand in werking moet treden, zal het makkelijker worden om snel meer duurzame energieopwekking te installeren. Hernieuwbare energieprojecten krijgen de status van ‘overheersend algemeen belang’. Daardoor is het verstrekken van vergunningen eenvoudiger en worden milieuregels versoepeld.
De noodverordening van de Europese Commissie gaat gelden voor één jaar. Alleen de Europese lidstaten moeten ermee akkoord gaan. Met een beroep op de grote noodzaak van het snel omlaag brengen van de vraag naar aardgas wordt de tijdrovende instemmingsprocedure in het Europees Parlement overgeslagen.
Angst voor koude winters
Achtergrond van het voorstel van de Europese politiek is de angst dat het niet zal lukken om volgend jaar de gasreserves gevuld te krijgen. Voor de aanstaande winter is er genoeg gas ingeslagen, maar om de reserves te vullen was wel import van Russisch gas nodig.
De verwachting is dat volgend jaar vrijwel geen gas uit Rusland aan Europa geleverd zal worden. Omdat het onzeker is of er genoeg LNG beschikbaar is om het tekort aan te vullen, wil de Europese Commissie de vraag naar aardgas drastisch beperken. Daarvoor is noodzakelijk dat zeer snel zeer veel meer zonne- en windenergie beschikbaar komt.
De noodverordening om de vergunningsverstrekking te versnellen geldt in de eerste plaats voor de installatie van nieuwe zonnepanelen. Daarnaast valt het upgraden van bestaande zonne-energievelden en windmolenparken binnen de regeling voor simpelere vergunningsprocedures. Datzelfde geldt voor de noodzakelijke aansluiting op het elektriciteitsnet.
In een toelichting bij de regeling rekent de Europese Commissie voor dat de komende jaren ongeveer een kwart van Europese windmolens op land aan vervanging toe is. Dankzij de noodverordening kunnen verouderde molens eenvoudig vervangen worden door grotere en efficiëntere turbines.
Milieuregels minder belangrijk
Projectontwikkelaars moeten er alles aan doen om de natuur niet onnodig te belasten bij de ontwikkeling van nieuwe projecten. Maar door duurzame energie de status van ‘overheersend algemeen belang’ te geven, hebben de projecten voorrang als milieuwetgeving normaal gesproken een project in de weg zou zitten.
Dat betekent bijvoorbeeld dat als een ontwikkelaar er alles aan doet om negatieve gevolgen voor planten of dieren te voorkomen en er toch natuurschade ontstaat, die als een ongelukkige bijkomstigheid geaccepteerd wordt.
Een andere versoepeling van de milieuregels is dat voor zonneparken die worden aangelegd in de gebouwde omgeving (bijvoorbeeld op gebouwen, boven parkeerplaatsen of langs wegen) er geen uitgebreide milieueffectrapportage gemaakt hoeft te worden. Datzelfde geldt voor kleinere zonne-energieprojecten (tot 50 kW) op andere locaties.
Snelle vergunningsverstrekking
Het voorstel van de Europese Commissie is het resultaat van een verzoek van de EU-lidstaten om snellere en soepelere vergunningsverstrekking mogelijk te maken. Er gaan nu kortere termijnen gelden waarbinnen autoriteiten toestemming moeten geven voor de installatie van nieuwe duurzame energieprojecten.
Zo moet een plan om zonnepanelen te installeren in de gebouwde omgeving binnen een maand groen licht krijgen. Voorstellen om bestaande installaties te upgraden moeten binnen zes maanden zijn beoordeeld. Als voor de installatie van nieuwe warmtepompen een vergunningsvereiste geldt, dan moet zo’n aanvraag beoordeeld zijn binnen maximaal drie maanden.