Voor het eerst in vijftig jaar is er een methode gevonden die de weg opent naar nieuwe medicatie voor auto-immuun ziekten zoals reuma en de ziekte van Crohn. Hierover publiceren onderzoekers van de TU/e, geneesmiddelenbedrijf MSD en Universiteit Leiden vandaag in het blad Nature.
“Dit nieuws gaat een groot effect hebben op het veld van de medicijnontwikkeling”
Deze nieuwe methode zet de kernreceptoren – eiwitten die alle cruciale lichaamsfuncties aansturen – uit, zegt Luc Brunsveld, TU/e-hoogleraar Chemische Biologie, bij de faculteit Biomedische Technologie. Het menselijk lichaam heeft ongeveer 48 soorten kernreceptoren. Vanwege de cruciale rol in ziektebeelden zijn deze eiwitten een geliefd doelwit van medicijnenmakers. Dertien procent van alle verkrijgbare medicijnen, uiteenlopend van medicijnen tegen prostaatkanker tot ‘de pil’, is gericht op kernreceptoren. Al die medicijnen werken volgens hetzelfde mechanisme: ze koppelen zich vast aan één plek op de kernreceptor en beïnvloeden daarmee de activiteit ervan.
Het menselijk lichaam stuurt de kernreceptoren op precies dezelfde manier aan, namelijk door hormonen af te geven die zich ook op dezelfde plaats vastkoppelen. Doordat de hormonen en de medicatie dezelfde weg bewandelen, kan het gebeuren dat het menselijk lichaam de hormoonproductie zo bijstuurt dat de werking van het medicijn wordt verstoord. De onderzoekers ontdekten een soort achterdeur op zo’n kernreceptor waar de menselijke hormonen geen gebruik van maken.
In hun onderzoek richtten ze zich op een kernreceptor die een belangrijke rol speelt bij auto-immuunziekten: RORγt. Ze ontdekten hoe een bepaald molecuul in staat is zich op een andere dan de bekende plaats aan RORγt te hechten en zo deze kernreceptor helemaal uit te schakelen. Dit gaat via ‘de achterdeur’ van de kernreceptor, waar de menselijke hormonen geen gebruik van maken. Daardoor kan het menselijk lichaam niet eenvoudig bijsturen en is het moeilijker om resistentie te ontwikkelen.
Wellicht kunnen sommige van de overige 47 kernreceptoren op dezelfde manier geblokkeerd worden. Daarmee kan een heel nieuw spectrum aan medicijnen mogelijk worden, die wellicht minder last hebben van problemen als resistentie. “Dit nieuws gaat een groot effect hebben op het veld van de medicijnontwikkeling”, verwacht Brunsveld. “Ik verwacht dat er een flinke stroom aan vervolgonderzoek komt om te bekijken wat er nog meer mogelijk is.”
Bron: persbericht Technische Universiteit Eindhoven
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
