De Nederlandse wetenschapper Rik Breur is de winnaar van de Europese Uitvindersprijs 2019 in de categorie Midden- en Kleinbedrijf. Met zijn bedrijf Finsulate ontwikkelde hij een milieuvriendelijke aangroeiwerende vezelcoating die scheepsrompen beschermt tegen de groei van algen, mosselen en ander zeeleven. De vezelcoating biedt een alternatief voor biocide-houdende verven. Hoewel deze elk leven op de romp van het schip doden, lossen ze langzaam op, waardoor ze het mariene ecosysteem beschadigen.
Breur heeft het model voor zijn aangroeiwerende vezelcoating gevonden in de natuur. Tijdens het duiken merkte hij op dat mariene organismen zich op mosselen en krabschalen vestigen. Zee-egels daarentegen worden gespaard. Breur schreef dit toe aan hun stekelige oppervlak. Hij heeft overgenomen in zijn vezelcoating, die bestaat uit een milieuvriendelijke lijmlaag die bedekt wordt met kleine naaldachtige nylonvezels.
De onderzoeker heeft het materiaal uitgebreid getest om er zeker van te zijn dat de vezels de oceanen niet als microplastic besmetten. Een bijkomend voordeel van de vezelcoating is de brandstofbesparende werking. Conventionele coating kan de groei van mariene organismen namelijk niet volledig voorkomen. Door deze begroeiing kan het brandstofverbruik tot wel 40 procent stijgen.
De vezelcoating is geschikt voor zowel schepen als voor vaste constructies in zee – zoals booreilanden of windturbines. De markt heeft dus een groot potentieel.
Hoe lang heeft de ontwikkeling van de coating geduurd en hoe lang is deze al op de markt?
“In 2003 hebben we de eerste tests in het water gedaan. In de eerste drie tot vier jaar hebben we verschillende vezelsoorten ontwikkeld om te bepalen welk type effectief is. Zodra we de juiste vezel hadden gevonden, hebben we een octrooi aangevraagd. Toen werd het onderzoek praktischer. We moesten een geschikte methode vinden om de coating aan te brengen op scheepsrompen en vaste constructies in zee. De marktintroductie vond plaats in 2006 via viskwekerijen. Deze waren bijzonder geschikt voor de lancering. De chemicaliën worden vermeden in de buurt van vis, die later door de mens wordt opgegeten.”
Hoe kon je het onderzoek financieren?
“In het begin hebben we het project voornamelijk gefinancierd met subsidies, deels uit Europese bronnen, maar ook van de Nederlandse overheid. Dat heeft ons veel geholpen. Later gebruikten we bankleningen met staatsgaranties. Toen de eerste commerciële successen werden geboekt, begonnen we met investeerdersgeld te werken.”
Wat was een bemoedigend moment in de tijd van het onderzoek?
“Het is het onderzoek zelf dat me drijft. Ook al zijn er af en toe problemen. Vooral in het begin had ik te kampen met grote uitdagingen. Maar zolang ik de problemen begrijp en ervan kan leren, heb ik de drive om door te gaan.”
Wat heeft je de meeste energie gekost?
“Het moeilijkste onderdeel van het hele proces was om mensen ervan te overtuigen dat het product werkte. Veel mensen hebben het verworpen en moesten het zien om het te begrijpen en te vertrouwen. De technologie is een doorbraak en verschilt sterk van de vorige benadering: het is geen verf, het is een coating, het is een textuur, het is geen glad oppervlak. Maar mensen denken dat gladde voorwerpen sneller bewegen in het water. Ze overtuigen was erg moeilijk, maar omdat er meer succes wordt geboekt en er meer tevreden gebruikers zijn, is het makkelijker geworden.”
Je runt een eenmanszaak – hoe is het bedrijf georganiseerd?
“Ik heb veel dingen uitbesteed. Een deel van de productie, logistiek en montage. Maar we hebben de afgelopen twee maanden zoveel vragen ontvangen dat ik ‘s morgens al om half acht vragen uit Australië uit Australië begin te beantwoorden. Overdag heb ik te maken met Europese klanten en ‘s avonds ga ik in gesprek met klanten uit Canada en de VS. Met andere woorden, we zijn op dit moment zeker te klein. We werken momenteel aan een investering om uit te breiden.”
Wat is je doel als ondernemenr?
“Mijn belangrijkste doel is om van zoveel mogelijk chemicaliën af te komen. Om dat als bedrijf te doen, hebben we minstens vijf tot tien procent van de wereldmarkt nodig.”
Dat wil zeggen, je wil het bedrijf laten groeien om de vervuiling van de wereldzeeën te beperken?
“Ja, natuurlijk, we moeten groeien en hoe sneller hoe beter. Het product is beproefd en mensen accepteren het en waarderen het effect. Als we nu meer marketinggeld investeren en meer mensen in de verkoop inzetten, kan het bedrijf gemakkelijk groeien. In die zin bevinden we ons nu in een veel lagere risicofase dan twee jaar geleden, toen we nog steeds last hadden van kinderziektes die nu zijn verholpen.”
Zijn er naast antifouling-coating nog andere dingen die je wil onderzoeken?
“Op dit moment ben ik nog steeds een ondernemer (lacht) en dit is bepaald niet eenvoudig voor een onderzoeker. Ja, het idee is om het bedrijf bekend te maken en tot een bepaalde omvang te brengen. Als het eenmaal goed gaat, zijn er waarschijnlijk anderen die beter zijn in het runnen van een bedrijf. En dan zullen er andere uitdagingen voor mij zijn. Zeker.”
Blijf je in het veld of verander je het van vakgebied?
“Ik heb al een aantal andere ideeën. Dat is het dilemma van de uitvinder. Je moet geconcentreerd blijven. Als je alles wilt doen, werkt niets meer.”
Is er een hoofddoel voor je toekomstige onderzoeksprojecten?
“Het is altijd mijn doel geweest om producten te ontwikkelen die milieuvriendelijker zijn dan andere vergelijkbare producten op de markt – producten met een lagere CO2-voetafdruk en zonder schadelijke chemicaliën. Ik wil bijdragen aan een betere wereld.”
OVER RIK BREUR
De wetenschapper promoveerde al in 2001 aan de Technische Universiteit Delft op het onderwerp corrosie en biofouling. Het jaar daarop richtte hij zijn eigen onderzoeksbureau op, dat uiteindelijk Finsulate werd.
Lees hier wat Innovation Origins eerder over Finsulate en de andere Nederlandse genomineerde publiceerde.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
