De Nederlandse infrastructuur staat voor een grote uitdaging. De wegen slijten door steeds meer en zwaarder verkeer op de weg, en veel bruggen en tunnels zijn flink op leeftijd. Ook zijn veel waterwegen toe aan vernieuwing. Martin Wijnen, directeur-generaal van Rijkswaterstaat, deelde onlangs zijn visie op de toekomst tijdens het startupevenement Enschede Slush’D. “Innovatieve technologie is komende jaren onmisbaar.”
De Nederlandse infrastructuur is van groot belang voor het functioneren van ons land. Met iets meer dan 3.000 kilometer aan snelwegen en bijna 3.500 kilometer aan waterwegen vormt het netwerk een essentiële schakel voor de economie, mobiliteit en dagelijkse levens van miljoenen mensen. Kortom: het is van essentieel belang om onze (water)wegen goed te onderhouden.
Als je bijvoorbeeld naar het verkeer in de jaren ’90 op de Van Brienenoordbrug kijkt, dan is het extreem rustig. Vandaag de dag rijden er dagelijks echter zo’n 220.000 voertuigen over die brug, weet Wijnen. “Het volledig buiten gebruik stellen van deze brug zou dus een enorm probleem zijn.” Het land zou zelfs in een recessie kunnen belanden als we de infrastructuur niet goed op orde hebben. De uitdaging is dus om het proces van vernieuwing en renovatie op gang te houden, benadrukt hij.
Daarbij is haast geboden. Steeds vaker komt er naar buiten dat Nederlandse tunnels en bruggen in slechte conditie zijn. Veel infrastructuur in Nederland stamt uit de jaren 60 en 70, wat betekent dat veel van deze constructies inmiddels toe zijn aan vervanging. Daarnaast worden wegen steeds intensiever en zwaarder belast, wat de slijtage versnelt. Dit brengt Nederland voor een grote opgave te staan. Op dit moment is er jaarlijks 2,4 miljard euro nodig voor onderhoud en vervanging, en dit bedrag zal naar verwachting stijgen tot 3 miljard euro per jaar in 2040, aldus een rapport van TNO dat vorig jaar werd gepubliceerd.
“De productiviteit van onze organisatie moet de komende jaren verviervoudigen, maar we hebben niet de middelen om op korte termijn ook onze gehele organisatie te verviervoudigen.”
Vertraging bouwprojecten vanwege financiele risico’s
Vertragingen van bouwprojecten worden onder meer veroorzaakt doordat bouwbedrijven de risico’s niet aandurven. Dat was bijvoorbeeld ook het geval bij de renovatie van de Van Brienenoordbrug in Rotterdam. Ze vinden dat de verantwoordelijkheid en risico’s in contracten te vaak op hun schouders komen te liggen, wat kan leiden tot financiële problemen en vertragingen.
Er zijn nieuwe, frisse ideeën nodig om de Nederlandse infrastructuur zo efficiënt mogelijk voor te bereiden op de toekomst. “We willen meer met organisaties samenwerken die buiten de gebaande paden durven te denken. Want we moeten met een volledig nieuwe blik naar alle uitdagingen kijken.” Als voorbeeld noemt Wijnen de inzet van kunstmatige intelligentie en het verbeteren van organisatorische en juridische processen.
AI en sensoren
Tijdens zijn keynote op Enschede Slush’D roept hij innovatieve bedrijven op om oplossingen te bedenken voor de Nederlandse infrastructuur. De afgelopen jaren ging Rijkswaterstaat al met verschillende bedrijven en onderzoeksinstellingen in zee om oplossingen te bedenken.
Wijnen benoemt de samenwerking met Mercedes-Benz. Elke vrachtwagen van Mercedes-Benz heeft meer dan 200 sensoren. Door naar de metadata te kijken, kunnen we kleine hobbels in de weg ontdekken die je met het blote oog nog niet ziet, maar die door de sensoren worden gedetecteerd. Zo kunnen we wegen of waterwegen repareren voordat we visuele slijtage zien.”
Rijkswaterstaat doet daarnaast een beroep op kunstmatige intelligentie om de infrastructuur op orde te houden. Onlangs werd Bureau Herberekenen in leven geroepen, waarbij Rijkswaterstaat samenwerkt met ingenieurs- en adviesbureaus en kennisinstituten zoals TNO. Dit bureau richt zich op het herberekenen van de constructieve veiligheid van 50 vaste stalen bruggen, 40 beweegbare bruggen en 240 betonnen bruggen of viaducten. AI helpt de bedrijven die samenwerken met Rijkswaterstaat hierbij, door sneller en nauwkeuriger te berekenen welke bruggen prioriteit hebben voor onderhoud of vervanging. Zo kunnen we in de toekomst voorspellen welke bruggen risico lopen en ingrijpen voordat er grote problemen ontstaan.
Geen silver bullet
We moeten ons realiseren dat er geen wondermiddel bestaat om de Nederlandse infrastructuur toekomstproof te maken, zegt Wijnen tot slot. “Het is een stapeling van goede ideeën die nodig is om onze doelstelling te bereiken.” Een ding is zeker: “binnen vijf jaar willen we de productiviteit verviervoudigen, en daar moeten we nu mee beginnen.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
