Nederlandse werknemers spenderen gemiddeld 8,9 uur per dag zittend, waarvan 4,5 uur tijdens werkuren. Dit maakt Nederland ‘Europees kampioen zitten’. In de financiële en ICT-sector zitten mensen het langst met respectievelijk 7 en 6,8 uur per dag. Langdurig zitten verhoogt het risico op hart- en vaatziekten significant. Wie dagelijks meer dan 8 uur zit en weinig beweegt, heeft 74 procent meer kans op deze aandoeningen. TNO licht deze bevindingen toe in haar nieuwste factsheet over fysieke arbeidsbelasting.
Waarom dit belangrijk is:
Zitten is slecht voor onze gezondheid, maar nergens in Europa wordt er meer gezeten dan in Nederland.
De cijfers zijn onthutsend en roepen op tot actie. Nederlanders spenderen een groot deel van hun dag zittend, een gewoonte die niet zonder gevolgen blijft voor de volksgezondheid. Volgens het onderzoek van TNO zitten Nederlandse werknemers gemiddeld 4,5 uur tijdens werkuren. Dit aantal komt bovenop de 3,4 uur die ze in hun vrije tijd zittend doorbrengen, plus een uur tijdens woon-werkverkeer. De totale zittijd komt daarmee op bijna negen uur per dag.
Het fenomeen is niet gelijkmatig verspreid over alle sectoren. In de financiële en ICT-branche is het aantal uren dat men zittend doorbrengt het hoogst. Met een gemiddelde van 7 uur voor juristen en financieel specialisten, en 6,8 uur voor software- en applicatieontwikkelaars, zitten deze professionals aanzienlijk langer dan het landelijk gemiddelde.
Gezondheidsrisico’s van een zittend bestaan
Het overmatig zitten gaat gepaard met serieuze gezondheidsrisico’s. De Gezondheidsraad heeft duidelijk gemaakt dat langdurig zitten het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk verhoogt. Mensen die dagelijks meer dan 8 uur zitten en weinig fysieke activiteit ondernemen, hebben maar liefst 74% meer kans op deze aandoeningen vergeleken met mensen die minder dan 4 uur per dag zitten en regelmatig bewegen.
De impact van een zittende levensstijl is niet te onderschatten. TNO benadrukt dat lang zitten ook verbonden is aan een hoger risico op vroegtijdig overlijden. Meer dan 8 uur per dag zitten resulteert in een 27 procent hogere kans op vroegtijdige sterfte vergeleken met degenen die minder dan 4 uur per dag zitten. Deze cijfers schreeuwen om aandacht en actie.
De verscheidenheid in beroepsgroepen
Niet alle sectoren zijn even zit-intensief. De handel, landbouw en horeca kennen aanzienlijk minder zittijd met respectievelijk 3,4, 3,2 en 1,3 uur per dag. Dit is substantieel minder dan de sectoren waarin vooral kantoorwerkzaamheden verricht worden.
De data wijzen uit dat bijna de helft van de Nederlandse werknemers, 47 procent, 6 uur of meer zit tijdens een gemiddelde werkdag. Het verschil tussen de diverse beroepsgroepen en sectoren illustreert dat niet alleen individuele keuzes, maar ook de aard van het werk, een belangrijke rol speelt in de hoeveelheid tijd die men zittend doorbrengt.
Actie vereist voor een gezonde werkomgeving
De bevindingen van TNO zetten de schijnwerpers op de noodzaak van een gezondere werkomgeving. Dit gaat verder dan alleen het aanmoedigen van werknemers om meer te bewegen. Het vereist een heroverweging van werkstructuren en de inrichting van werkplekken om langdurig zitten te verminderen. Innovaties zoals sta-bureaus, wandelvergaderingen en het stimuleren van pauzes zijn slechts enkele voorbeelden van mogelijke interventies.
Naast de fysieke aanpassingen in de werkomgeving, is het ook van belang dat er aandacht besteed wordt aan het management van werknemers. TNO onderzoekt het concept van algoritmisch management en hoe dit kan bijdragen aan een betere gezondheid en welzijn op het werk. Dit soort initiatieven kan helpen bij het creëren van een cultuur waar beweging geïntegreerd is in de werkdag.
Onderzoek en inspiratie voor de toekomst
TNO publiceert niet alleen factsheets over zitten tijdens werk, maar ook over andere aspecten van fysieke arbeidsbelasting. Met deze informatie hoopt de organisatie werkgevers en werknemers te inspireren tot het nemen van stappen om de fysieke belasting tijdens het werk te verbeteren.