Het thema waterstof zorgt regelmatig voor verhitte discussies. De een vindt het niks, omdat het duur is en technologisch onvolwassen. De ander hoopt op grote doorbraken en denkt dat het onmogelijk is om zonder waterstof CO2-neutraal te worden.
Geen wonder dat de media bol staan van berichten over nieuwe technologische doorbaken en plannen van politiek en bedrijfsleven. De afgelopen week was wat dat betreft geen uitzondering. Er was onder andere een kritisch rapport van het Fraunhofer Instituut IEE over het mengen van waterstof met aardgas. In het Zwitserse Lausanne hebben onderzoekers een nieuwe methode ontdekt om groenafval (gft) om te zetten in waterstof en koolstof dat kan worden gebruikt voor accu’s.
Marcel van Poecke
Maar het meest opmerkelijke nieuws kwam uit de Noord-Duitse havenstad Wilhelmshaven (vlakbij Bremen). Verschillende media waaronder Welt am Sonntag en NDR maakten melding van een investering van 2,5 miljard euro in een gigantische waterstoffabriek in Wilhelmshaven. De investering komt van het bedrijf Tree Energy Solutions (TES), een dochter van het in België gevestigde AtlasInvest.
De grote man achter AtlasInvest is de Nederlandse miljardair Marcel van Poecke, die zijn grote slag sloeg met de verkoop van olieconcern Petroplus. Hij is gespecialiseerd in energie-investeringen en heeft goede connecties in de kring van grote beleggers. Hij is ook verbonden aan Carlyle Groep, een van de grootste investeringsmaatschappijen ter wereld.
Groene stroom uit Midden-Oosten
Het idee van het project is om in het Midden-Oosten met zonnepanelen en windenergie groene stroom op te wekken. Met die groene stroom wordt waterstof gemaakt en daarna synthetisch methaangas. Dat methaan wordt vervolgens verscheept naar Wilhelmshaven waar het weer wordt omgezet in waterstof.
Het voordeel, zo schrijft Welt am Sonntag is dat methaan een veel lagere dichtheid heeft als waterstof. Er kan daardoor ongeveer 2,5 keer zoveel worden vervoerd en er is minder koeling nodig. Daar staat tegenover dat de verschillende omzettingen extra geld kosten en gepaard gaan met energieverlies.
Voor het transport wordt gedacht aan vier tot zes supertankers die non-stop heen en weer varen tussen Duitsland en het Midden-Oosten (de havenstad wordt niet genoemd). De fabriek moet over vijf jaar klaar zijn. Op den duur zou het genoeg waterstof opleveren voor 10 procent van de Duitse energievraag.
Politiek en bedrijven blij
De reacties uit politiek en bedrijfsleven waren positief. Voorzitter John Niemann van de havenbedrijven noemde het tegenover de zender NDR “een grote kans” voor Wilhemshaven en “een doorbraak voor de energietransitie”. De bouw zou volgens hem in 2023 beginnen.
TES heeft al een vestiging in Wilhelmshaven met 40 werknemers. In totaal zou de waterstoffabriek werkgelegenheid bieden aan 1200 mensen. De milieuminister van Nedersaksen, Olaf Lies, was net zo enthousiast en noemde het een “gigantische kans voor de hele energietransitie”. De haven van Wilhelmshaven is nu gespecialiseerd in de overslag van olie, kolen en grondstoffen voor de chemische industrie. Er is ook een raffinaderij. Waterstof zou dus een welkome aanvulling zijn omdat de vraag naar olie en kolen naar verwachting af zal nemen.
Waterstof uit bananenschillen
Van Marcel van Poecke is bekend dat hij hooggespannen verwachtingen heeft van de import van groene energie uit landen ver buiten Europa zoals Zuid-Amerika, Afrika of het Midden-Oosten. Andere denken meer aan lokale productie.
De Technische Hogeschool van Lausanne (EPFL) heeft wat dat betreft goed nieuws. Het heeft een nieuwe manier ontwikkeld om razendsnel bananenschillen, maiskolven, kokosnootresten en andere bioafval om te zetten in waterstof en biologische koolstof die gebruikt kan worden als grondstof voor accu’s of als mest voor de land- en tuinbouw.
De techniek is ontwikkeld door een team van onderzoekers rondom hoogleraar Hubert Girault. Het gaat om een nieuwe vorm van pyrolyse waarbij biomassa wordt verhit bij een temperatuur tussen de 400 en 800 graden Celsius in een hogedrukkamer.
Hier vindt u het persbericht.
Xenon-lampen
Girault heeft de hitte vervangen door xenon-flitslampen waarmee de moleculaire structuur van het bioafval ook kan worden veranderd. Het gaat alleen veel sneller, in enkele seconden, terwijl het proces met verhitting uren kan duren.
Helemaal zonder verwarming gaat het overigens niet. Er wordt volgens EPFL getest met verschillende soorten biologisch afval dat eerst 24 uur bij een temperatuur van 105 graden Celsius wordt gedroogd en daarna gemalen. De korrels worden vervolgens in de Xenon-flitsreactor bewerkt, waarna waterstof en koolstof overblijft, en een klein beetje methaan. Het is een vorm van “fotopyrolyse”.
Volgens EPFL-onderzoeker Bhawna Nagar, kan er met 1 kilogram gft-afval 100 liter waterstof worden geproduceerd en 330 gram biokoolstof.
Gasleidingen
Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn rondom het onderwerp waterstof. Sommige energieleveranciers hopen dat ze hun gascentrales klimaatvriendelijker kunnen maken door te beginnen met een mix van waterstof en aardgas. Ook in het gasnet zou begonnen kunnen worden met het bijmengen van waterstof dat gebruikt kan worden door huishoudens en de industrie.
Het Fraunhofer-Institut für Energiewirtschaft und Energiesystemtechnik heeft hier onlangs onderzoek naar gedaan en komt tot de conclusie dat het geen goed idee is.
Al met al is het een zinloze exercitie. Fraunhofer stelt daarom voor dat overheden en bedrijven zich concentreren op de paar sectoren die zonder waterstof echt niet CO2-neutraal kunnen worden. Dat is het klassieke lijstje van zware industrie, staalproducenten, vliegtuigen en zeetankers.
Specifiek heeft Fraunhofer simulaties doorgevoerd met bijmenging van 20 procent groene waterstof. Het gevolg daarvan zou zijn dat de kosten voor de Europese industrie met gemiddeld 23,8 procent stijgen en voor huishoudens met 11,2 procent. Het percentage verschilt per land. Ondertussen daalt de uitstoot van broeikasgassen met maar 6 tot 7 procent.
Ook interessant ons waterstofdossier.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
