Soepeltjes zoevend over de straten in Oslo voelt het alsof ik in een aflevering van de Jetsons zit. Ik word vriendelijk begroet door een tegenligger op de laatste versie van de Segway, gevolgd door zijn vriendin.
Zij netjes met een helm en ik zonder want ja: het is niet alsof je die standaard meeneemt als je de stad ingaat. De helm is dan ook eerder een advies dan een vereiste. In Oslo vind je op elke straathoek wel een deelstep van een van de vele aanbieders. In Parijs zijn ze er alweer klaar mee en hebben ze maatregelen genomen zoals speciale parkeerplekken en boetes voor degene die er mee op de stoep rijdt.
Miljardeneconomie
Ik heb overigens geen idee waar ik zou moeten rijden. De stoep lijkt veiliger dan de weg, hoewel die wel veel meer oneffenheden kent en dat maakt het juist weer minder veilig. Steeds vaker lees je dan ook berichten over ongelukken met deze steps. Dat is ook logisch als het absolute aantal toeneemt. Of ze relatief onveiliger zijn dan fietsen, weet ik niet. In Nederland wordt deze hype in ieder geval nog even buiten de deur gehouden vanwege de verkeersveiligheid. Dat heeft de Nederlandse start-up Dott er niet van weerhouden om alvast in de markt te springen. In korte tijd haalden ze zelfs 30 miljoen op voor het verder uitrollen van hun plannen in het buitenland. De deelstepmarkt is in korte tijd een miljardeneconomie geworden. In Amsterdam werd onlangs de deur op een kier gezet voor de eerste initiatieven.
Bij elke innovatie bestaan er ‘switching costs’. Initiatieven komen en gaan, waarmee de juiste vorm zich met de tijd vaak uitbalanceert. Adoptie van de step is voor de gebruiker heel simpel maar voor de andere weggebruikers en de controlerende overheden is het lastiger om met deze futuristische wegpiraten om te gaan. Is het een hype of vinden we straks een manier om ze veilig in het straatbeeld te houden? Gebruikers van de deelscooter Felyx moeten sinds kort in Amsterdam verplicht een helm dragen die – inclusief haarnetje – wordt aangeboden bij de scooters zelf. Niet iedereen is enthousiast: “Met zo’n helm gaan m’n haren helemaal in de war dus pak ik gewoon weer een Uber hoor”, ving ik op in de tram. Is deze verplichting een bom onder het businessmodel van deelscooters of is deze stap richting veiligheid de start van bredere acceptatie?
Concurrentie voor openbaar vervoer?
Persoonlijk vind ik al deze nieuwe vormen van mobiliteit fantastisch, zeker als het gaat om elektrisch of simpelweg een gezonde deelfiets. De vraag is waar deze vorm van mobiliteit mee concurreert. Zijn het de ronkende wachtende taxi’s bij het station, het individuele autobezit of het toch al duurzame openbaar vervoer? Uber’s doel was om minder taxi’s te laten rondrijden maar blijkt voor een groot deel ook te concurreren met het openbaar vervoer. Het OV is ook al overbelast dus wellicht is dat niet eens erg. Vervangt de deelstep dan weer Uber-ritjes of worden we lui en gaan we minder lopen. Of vervangt het niets maar voegt het alleen nieuwe mobiliteit toe? Een deelauto heeft al bewezen ongeveer 4-8 auto’s in de binnenstad te vervangen.
Hoeveel CO2-uitstoot en ruimte zou een grootschalige adoptie van Biro’s, elektrische deelfietsen, -stepjes, -auto’s, -scooters en alle andere toekomstige duurzame mobiliteitsvormen gezamenlijk kunnen besparen in alle grote binnensteden wereldwijd? Kijk naar de beroemde demonstratie van Canberra Cycling Promotion. Hoe eerder we de juiste balans vinden van alle duurzame mobiliteitsvormen, hoe sneller de adoptie kan gaan en hopelijk kunnen we dan volgend jaar in plaats van een hitterecord, een CO2-besparingrecord neerzetten.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Tessie Hartjes, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
