Gisteren liet een collega mij de deepfake video van Home Alone zien. Hierbij zijn zowel gezicht als stem van de hoofdrolspeler Kevin vervangen door die van Sylvester Stallone, ‘Home Stallone’. Als je een aantal voorbeelden opzoekt van deze deepfake-technologie dan zie je onder andere personen als Hillary Clinton en Vladimir Putin in filmpjes verschijnen waarbij echt nauwelijks van nep te onderscheiden is. In de documentaire “The Great Hack” wordt uitgelegd hoe het gericht voeden van bepaalde doelgroepen met ‘fake news’ via online kanalen een invloed heeft gehad op verkiezingsuitslagen in verschillende landen. Hoewel dit natuurlijk zorgwekkende signalen zijn, is voor mij de bottom line eigenlijk altijd hetzelfde: mensen zijn beïnvloedbaar. Dat is nu zo maar dat is eigenlijk altijd al zo geweest en wat dat betreft niets nieuws.
Techno-angst
Als ik soms de waarschuwingen lees en mensen over dit soort technologieën hoor praten hoor ik twee boodschappen: We zijn technologisch gezien nu wel écht ver vooruit. Het kan gevaarlijk zijn en zich tegen ons gaan keren. Beiden zijn natuurlijk waar. Maar dat is zeker niet de eerste keer in de geschiedenis dat de mensheid dit van zichzelf of bepaalde technologieën dacht. “Techno-angst” noemen ze het ook wel.
Met de komst van Google werden we bang dat kinderen niets meer zouden leren. Bij de de grammofoon was de angst dat volgende generaties niet meer zouden leren lezen. En toen de boekdrukkunst werd uitgevonden was men al helemaal bang dat de wereld ten onder zou gaan aan alle leugens. Daarvoor werden verhalen immers aan elkaar verteld en kon men direct de verteller ondervragen en peilen of hij geen leugens stond te vertellen. Met geschreven teksten kon alles worden verteld maar niemand kon naar de waarheid vragen.
Fake news
Lastercampagnes zijn al vanaf de het begin van de Verenigde Staten een onderdeel van de Amerikaanse politiek. Thomas Jefferson huurde een schrijver in die opzettelijk ‘fake news’ naar buiten bracht over John Adams om daarmee uiteindelijk succesvol het publiek te beïnvloeden. Ook binnen het bedrijfsleven is het geen onbekend fenomeen.
Denk aan de strijd tussen Edison en Tesla. Edison had een heel imperium opgebouwd rondom gelijkstroom opgebouwd en verdiende veel aan alle royalties die betaald werden voor het gebruik van zijn technologie. Hij had dan ook veel te verliezen toen Tesla samen met Westinghouse bezig was met een opmars van wisselstroom. Om z’n markt te beschermen begon Edison met lastercampagnes door publiekelijk dieren te elektrocuteren, waaronder honden, katten en zelfs een olifant. Hij probeerde het publiek te laten zien dat wisselstroom gevaarlijk is. Uiteindelijk heeft het niet mogen baten, wisselspanning is nog steeds dominant in de wereld.
Basisprincipe
Zelf geloof ik dat het altijd ‘wel goed komt’. Waarschijnlijk zullen er nieuwe typen beroepen ontstaan, meer regulering komen maar we zullen als maatschappij een manier vinden om er mee om te gaan. Mensen kunnen zich bijzonder snel aanpassen. De middelen zijn door de eeuwen heen veranderd maar het basisprincipe van beïnvloeding is niet veranderd.
Het beste wapen is bewustwording in combinatie met kennis. Wees je bewust van dit soort technische ontwikkelingen en blijf altijd zoeken naar de waarheid. Probeer te achterhalen wat de bron is en welk belang erachter zit om dit naar buiten te brengen. Het uitwisselen van informatie gaat misschien steeds sneller maar het was in 1776 ook verdomde moeilijk om te achterhalen of John Adams nou wel of niet Frankrijk wou aanvallen. Of je dat nou via een gesproken gerucht hebt gehoord, of in een deepfake filmpje voorbij hebt zien komen.
Over deze column
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Tessie Hartjes, Floris Beemster, Bert Overlack, Mary Fiers, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins in een wekelijkse column te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Zodat morgen beter wordt. Hier lees je alle vorige afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
