Het is ondertussen wel bekend. De Duitse auto-industrie zit in de piepzak. Maar ook Duitse steden hebben moeite met de transitie naar een duurzaam stedelijk verkeersmodel. Duitsland wil een Verkehrswende, maar hoe?
Steden zijn key
Het gaat niet van een leien dakje. Een stad als Berlijn moet bijvoorbeeld uitkijken dat het door geharrewar tussen de verschillende overheidslagen en gebrek aan personeel en expertise de toekomst niet misloopt. Daardoor bestaat het risico dat de stad de enorme kansen die voor het grijpen liggen om het goed te doen niet pakt. Voor je het weet worden er vooral stoplappen gebruikt. Wordt er vooral symboolpolitiek bedreven, in plaats van een integraal modern stedelijk mobiliteitsconcept te ontwikkelen voor zowel personen als goederenvervoer in de stad. Berlijn kan daarbij best wat externe hulp gebruiken.
Maar ook in het zuiden worstelen steden als Stuttgart en München met de te hoge fijnstofwaarden en een nog machtige industrie die op dit moment ook geen panklaar antwoord lijkt te hebben. De reden: ze zijn te laat begonnen met een slimme transformatie naar een nieuw mobiliteitsaanbod dat de gebruiker ook overtuigt.
Wanneer worden de kansen écht gepakt?
Hamburg durft al iets meer, ‘kleinere’ steden als Karlsruhe (vergelijkbaar met Eindhoven), zijn innovatiever en proberen meer. Berlijn is de sharinghoofdstad en in Stuttgart werken bedrijven als Daimler, Porsche, Bosch of IBM aan de nieuwe wereld. Instituten zoals Fraunhofer of KIT hebben ontzettend veel knowhow. Overal worden pilots gehouden. Maar wanneer gaat het nu écht gebeuren? Wanneer durven Duitse steden parkeerplekken op te geven ten behoeve van moderne duurzame mobiliteit, OV, fiets en voetganger – de autoluwe stad?
De Duitse steden hebben de kans om nieuwe werkende modellen te ontwikkelen. Met onder andere Stadtwerke, OV-, energie- en woningbouwbedrijven die de handen ineenslaan voor nieuwe modellen in Quartiere en Metropolen. De industrie moet de steden niet belobbyen, maar de steden, vanuit het belang van leefbaarheid en wens van de burger, de industrie.
Samenwerken helpt
Op 11 en 12 februari gaan vier Nederlandse regio´s (Brabant, Rotterdam/Den Haag, Amsterdam en Utrecht) naar Stuttgart en Karlsruhe in Baden-Württemberg (klik hier voor meer informatie), het hart van innovatief Duitsland om met Nederlandse en Duitse partijen vanuit overheid, bedrijven en wetenschap te kijken naar welke rol ook Nederlandse partijen kunnen spelen bij de Verkehrswende in Duitsland, maar ook andersom, welke rol Duitse partijen hebben of kunnen hebben bij de Nederlandse opgaven.
Hoe gaan we om met zelfrijdende voertuigen? Welke rol spelen energie en e-mobility bij de mobiliteitsconcepten van de toekomst? Hoe kan logistiek anders georganiseerd worden? Hoe ziet verkeersplanning eruit in een moderne stad. En vooral, hoe brengen we het ook allemaal slim samen in een werkend geheel? Dat zijn vragen waar de samenwerking tussen verschillende belanghebbenden uit beide landen enorm kan helpen een slag verder te komen. Nederland, met mindere ballast van de industrie en een iets agielere overheid, kan net wat makkelijker innovatief een paar stappen verderzetten. Duitsland heeft de massa en kracht om modellen goed op te schalen en wil nu ook echt.
Hoop
In de industrie zullen best klappen vallen. In het artikel van Maurits Kuypers wordt nog weer eens duidelijk hoe gepolariseerd de discussie in Duitsland ook kan zijn. Maar reken maar dat nu op het hoogste niveau het besef is aangekomen dat Duitsland veel meer moet doen om een duurzame en toekomstbestendige nieuwe (mobiliteits-)industrie op te bouwen. En dat steden leefbaarder moeten worden. Dat betekent ook dat er echt geïnvesteerd gaat worden. Zoals het kleinere Nederland andere Europese en wereldwijde partners nodig heeft, redt ook een groot land als Duitsland een enorme opgave niet alleen en liggen er echt grote kansen voor goede samenwerking. Nu de alarmbellen af gaan in Duitsland zelfs Herbert Diess, de baas van het in verhouding nog vooruitstrevende Volkswagen voor zijn toekomst vreest, steden beseffen dat er meer moet gebeuren, gloort er hoop aan de horizon. De hoop dat het grootste EU-land echt om gaat en er daarmee een veel sterkere duurzame mobiliteitssector ontstaat.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Floris Beemster, Bert Overlack, Mary Fiers, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Tessie Hartjes, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins in een wekelijkse column te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Zodat morgen beter wordt. Hier lees je alle vorige afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
