Samen met de Dutch Design Foundation heeft de NS ook dit jaar weer het What if Lab: NS georganiseerd. Ontwerpers konden meedoen om oplossingen te zoeken om de reiservaring te verbeteren. Jan Pieter Kaptein is een van de winnaars en werkt nu samen met de NS aan een app waarmee je mindfulness in de trein kan beoefenen. Met de app wil hij reizigers op een toegankelijke manier kennis laten maken met meditatie. Hij vertelt over de waarde die ontwerpers kunnen toevoegen, mindfulness en wat hij op de Dutch Design Week gaat laten zien.
Mindfulness
“Toen ik met het vraagstuk aan de slag ging, was ik gefascineerd door hoe mensen de tijd in de trein gebruiken. Veel mensen gebruiken hun telefoon of zitten te werken. Ik merk zelf dat, als ik de trein instap, mijn eerste reflex is om mijn mobieltje te pakken en een of andere nieuwssite te bezoeken. Nu kan je ervoor kiezen om te werken in de trein, maar als je dat stelselmatig doet dan gebruik je de trein als een soort verlengstuk van het kantoor. Kan je die tijd niet op een andere manier invullen? Ik heb gezocht naar een tijdsbesteding voor in de trein die zowel prettig als zinvol is. Mindfulness is volgens mij een manier waarmee je de kwaliteit van je reis en je werkdag kan verbeteren.
Veel mensen zien meditatie als iets zweverigs en dat is jammer, want meditatie is een manier om je brein te trainen en levert hele concrete resultaten op. Het is aangetoond dat je er creatiever en stressbestendiger van wordt. Mensen hoeven niet direct drie kwartier in lotushouding te gaan zitten. Het begint met een simpele oefening van een paar minuten waarin je gewoon op een stoel zit.
Ik denk dat er een rol is weggelegd voor de NS om mindfulness te faciliteren als een service. Dat kan op veel verschillende manieren. Daarbij is een app een hele beproefde en veelgebruikte manier. Het lijkt mij interessant als mensen die dagelijks met de trein reizen een programma kunnen volgen via die app.”
“Ontwerpers staren zich vaak blind op het creëren van naamsbekendheid binnen het eigen vakgebied, maar juist door je te richten op andere sectoren kun je waarde toevoegen.”Jan Pieter Kaptein, Winaar NS Design Challenge
Dutch Design Week
“De NS is erg geïnteresseerd om die app samen met mij te ontwikkelen. Tijdens de Dutch Design Week zal er op het Ketelhuisplein een treinstel staan waar de eerste versie van de app aan het publiek wordt voorgesteld. Er wordt een belevingscoupe ingericht, in samenwerking met Francesco Zorzi. Wij gaan daar een proof of concept laten zien van de app, een hele basale en uitgeklede versie van hoe het eruit zou kunnen zien. We zijn natuurlijk heel benieuwd hoe mensen daarop gaan reageren en hoe ze het ervaren. Die feedback gaan we weer gebruiken om hopelijk naar de definitieve versie toe te werken. De coupé gebruiken we puur om het concept van de app zo goed en realistisch mogelijk te testen. Het is belangrijk om in een vroeg stadium dingen uit te proberen, daar leer je gewoon het meeste van.
We proberen de eerste kennismaking met de app zo laagdrempelig mogelijk te maken. Dat betekent dat we met oefeningen komen die relatief eenvoudig zijn. Het gaat vooral om de bewustwording: ‘hee, wat grappig, dit is hoe ons brein eigenlijk werkt.’ Ik kan mij voorstellen dat mensen het heel leuk vinden om die ervaring te hebben en meer over mindfulness te weten te komen.”
Ontwerpen is waarde toevoegen
“Tot voor kort heb ik vooral projecten gedaan die passen binnen de context van het creatieve wereldje, ik merk zelf dat daar een hele andere dynamiek speelt. Je hoeft niet direct een hele duidelijke toepasbaarheid te hebben, dat schept een gevoel van vrijheid. Zelf merk ik juist dat ik de relevantie of urgentie van mijn werk steeds belangrijker ga vinden. Ontwerpers staren zich vaak blind op het creëren van naamsbekendheid binnen het eigen vakgebied, maar juist door je te richten op andere sectoren kun je waarde toevoegen. Ik hoop dat dit project een voorbeeld is van zo’n samenwerking. Een oplossingsgerichte ontwerpmentaliteit wordt vaak als saai of conformistisch ervaren, maar volgens mij is het zoeken naar de beste oplossing een fantastische uitdaging. Er wordt eigenlijk als ontwerper veel meer van je gevraagd in een context waar kaders zijn. Bij een tentoonstelling maakt het niet zoveel uit als 99% van de Nederlanders het niet snapt of er niks van meekrijgt. Nu is dat juist wel belangrijk.”
Foto: Marinus Toorman
