Hoewel het gebruik van proefdieren de laatste jaren al sterk is afgenomen, worden wereldwijd nog altijd miljoenen dieren als muizen, apen en varkens gebruikt voor medisch onderzoek naar ziekten als kanker, dementie, diabetes en hartziekten. Maar wetenschappers gebruiken niet alleen in het fundamenteel onderzoek dieren als testobject. Ook bij het opleiden van artsen -vooral chirurgen- worden dieren als lesmateriaal gebruikt.
Vooral neurochirurgen oefenen vaak op dieren zoals konijnen en varkens voordat ze mensen mogen opereren. Bijvoorbeeld vanwege een aneurysma; een plaatselijke verwijding of uitstulping van een bloedvat. Als zo’n aneurysma in de hersenen scheurt, is dat levensgevaarlijk. Zo’n verwijding kan chirurgisch behandeld worden als deze vroeg genoeg wordt ontdekt.
Een onderzoeksteam van het Institute for Product Development and Design Technology (PKT) en het Institute for Microsystems Technology van de Technische Universiteit Hamburg(TUHH) heeft een nieuwe methode ontwikkeld waarbij chirurgen deze ingreep kunnen oefenen zonder dat er een dier voor gebruikt hoeft te worden. Zij werkten daarvoor samen met neuroradiologen van het University Medical Center Eppendorf (UKE). Zij ontwikkelden het “Hamburg Anatomical Neurointerventional Simulation Model” (HANNES). Op basis van patiëntengegevens bouwden zij met behulp van 3D-printing een oefenmodel van zo’n aneurysma vrijwel natuurgetrouw na.
Laatste dierproef twee jaar geleden
Dit heeft niet alleen het voordeel dat er geen meer dieren hoeven te lijden. De chirurgen kunnen ook veel meer simulaties uitvoeren dan tot nu toe het geval was. Daarnaast stelt dit simulatiemodel artsen in staat om tijdens de training individuele vaatdelen uit te wisselen en verschillende patiëntspecifieke anatomieën met aneurysma’s te behandelen.
“Het voordeel is dat artsen op deze manier zo vaak als ze willen verschillende echte gevallen kunnen trainen op basis van het model. En dat allemaal in het belang van het dierenwelzijn”, zegt professor Dieter Krause, hoofd van het Instituut voor Productontwikkeling en Ontwerptechnologie aan de TUHH. Sinds de introductie van de HANNES-demonstrator twee jaar geleden, zijn er op de UKE geen dieren meer gebruikt voor het trainen van behandelingen van neurovasculaire aneurysma’s.
Het project “ELBE-NTM – Ontwikkeling en evaluatie van een op de patiënt gebaseerd NeuroInterventioneel Opleidingsmodel” wordt door het Duitse Bondsministerie van Onderwijs en Onderzoek met bijna een miljoen euro gefinancierd in het kader van de financieringsprioriteit “Alternatieve methoden voor dierproeven”. Daarnaast lopen er momenteel nog twee onderzoeksprojecten in de werkgroep naar het maken van een model van endovasculaire bloedvaten.
Meer artikelen over het onderwerp dierproeven vindt u hier.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
