Een nieuwe studie van de Technische Universiteit München (TUM) en enkele andere internationale instituten kan de landbouw wellicht helpen zijn CO2-balans te verbeteren. Wat de onderzoekers hebben uitgevonden, is dat dode plantenresten een veel grotere bijdrage kunnen leveren aan het vasthouden van kooldioxide in de aarde dan voorheen aangenomen.
Het gaat beter gezegd om het samenspel tussen plantaardig afval en de schimmels en paddenstoelen die deze resten afbreken. Op zich was wel bekend dat hierdoor CO2 in de bodem wordt vastgehouden, maar niet in deze mate. De grootste verrassing van de studie is bovendien dat dit tot diep in de bodem gebeurt, dus niet alleen aan de oppervlakte.
In het lab
“Resten van dode planten worden vaak gezien als fastfood voor bacteriën en schimmels in de bodem. Wij hebben aangetoond dat de plantenresten in feite een veel grotere rol spelen bij de vorming en opslag van CO2 in de bodem dan eerder werd gedacht,” zegt Kristina Witzgall, een wetenschapper aan de faculteit Bodemkunde van de TUM in een persbericht.
In de studie hebben de onderzoekers het natuurlijke afbraakproces van plantenresten in het laboratorium nagebootst om zo te analyseren hoe CO2 precies in de bodem wordt opgeslagen. Daartoe werden de plantenresten in het bodemmateriaal gemengd en vervolgens opgeslagen in cilinders. Na een incubatieperiode van drie maanden hebben de onderzoekers de chemische processen geanalyseerd met een speciale beeldvormingstechniek die zelfs de kleinste details zichtbaar maakten.
Met witte draden CO2 vastlijmen
“De schimmels wikkelen hun witte draden rond de plantenresten en “lijmen” ze als het ware vast aan de bodem. Vervolgens eten de schimmels de CO2 in de planten op en slaan ze die op in de bodem,” legt Carsten Müller uit. Hij is professor aan de Universiteit van Kopenhagen en een van de medeauteurs van de studie.
“Plantenresten staan absoluut centraal bij de opslag van CO2”, meent Müller op basis van de onderzoeksresultaten. “Zij kunnen helpen CO2 langer in de bodem op te slaan. Daarom moeten we ze in de toekomst veel beter inzetten”, is zijn oproep.
De volgende stap
Vervolgonderzoeken moeten daar dan ook op gericht zijn, zegt Müller. Een van de kernvragen is tot hoe diep in de bodem de schimmels actief zijn. Als de voorwaarden voor CO2-opslag in de bodem worden geoptimaliseerd, kan dat volgens hem resulteren in de opslag van 0,8 tot 1,5 gigaton CO2 per jaar.
Ter vergelijking: de wereldbevolking heeft in de afgelopen 10 jaar 4,9 gigaton koolstof per jaar uitgestoten. Dat zou dus gigantisch zijn.
Zie ook ons CO2-archief.