Volgens onderzoekers van de Wageningen University & Research (WUR) hebben mensen in landen als Bangladesh, Ethiopië, Kenia en Mali minder te eten door de wereldwijde corona-maatregelen.
In al deze landen worden vooral vrouwen en jongeren geconfronteerd met wijdverbreid inkomensverlies. Ook neemt de beschikbaarheid van vers voedsel als groenten, zuivel en vis, dat de sleutel tot gezonde voeding vormt, verder af. Verder staat de productiviteit in het huidige teeltseizoen onder druk als gevolg van een gebrek aan bijvoorbeeld zaaizaad en de beschikbaarheid van arbeidskrachten.
Er zijn al verschillende macromodellen en scenario-evaluaties die wijzen op de effecten van de Covid-19 crisis in landen waar al diverse grote problemen speelden. Een zogeheten ‘Knowledge Community of Practice’ onder leiding van WUR voegt hieraan een gedetailleerder inzicht in de impact voor voedselsystemen toe. Dit kan belanghebbenden helpen relevante actie te ondernemen om te voorkomen dat de huidige pandemie leidt tot grote voedsel- en voedingscrises.
Vrouwen in informele sectoren onder druk
De vier landenstudies tonen aan dat de positie van vrouwen, waarvan de meerderheid werkt in informele sectoren zoals de handel in voedsel en de dienstensector, enorm wordt getroffen. Aan de ene kant worden vrouwen hard geraakt door het enorme verlies aan banen als gevolg van Covid-19-maatregelen. Aan de andere kant moeten ze oplossingen bedenken en voedsel vinden voor kinderen en andere gezinsleden die thuisblijven nu de scholen gesloten zijn en er geen seizoensarbeid kan worden verricht.
Het zijn niet alleen de vrouwen die getroffen worden. Ook tijdelijke arbeidskrachten– vaak jongeren met weinig spaargeld en bezittingen – hebben geen werk en inkomen meer. Inge Brouwer, Universitair Hoofddocent Voeding en leider van internationaal onderzoek naar Voedselsystemen voor Gezonde Voeding (A4NH) aan de WUR: “Vrouwen en jongeren zijn cruciale drijfveren voor de toegang van gezinnen tot gezonde en voedzame voeding. Velen van hen ervaren nu inkomensdalingen en zijn niet in staat te zorgen voor genoeg voedsel voor hun gezinnen. Dit heeft enorme gevolgen voor de voedselzekerheid en ook voor de voedingspatronen van hele gezinnen, met verwoestende gevolgen voor de gezondheid van kinderen.”
Over gekookte groenten en dierlijke voedingsproducten doen mythes de ronde dat zij Covid-19 veroorzaken.
Inge Brouwer, Universitair Hoofddocent International Voeding
Komend seizoen onzeker
Het gebrek aan werk en de beschikbaarheid van cruciale productiemiddelen zoals zaaizaad en kunstmest vormen ook een ernstige bedreiging voor de voedselsystemen in de vier bestudeerde landen. De reisbeperkingen en lockdowns belemmeren verder het reizen van handelaren en seizoenarbeiders, én de handel in cruciale productiemiddelen. Hoewel de voedselzekerheidssituatie op dit moment nog aanvaardbaar is, aldus de WUR in een persbericht, zijn er zorgwekkende signalen dat de productiviteit in het huidige teeltseizoen lager zal zijn en dat de productie van voedzame producten zoals vers fruit en groenten afneemt. Zo wordt in Bangladesh gevreesd dat de winteroogst veel zwaarder getroffen zal worden dan de huidige cyclus.
Minder vertrouwen in bederfelijke voedingsmiddelen
Brouwer en haar team hebben gewerkt aan een grondige evaluatie, samen met een panel van deskundigen in Bangladesh. Brouwer: “Wat we in Bangladesh zien is dat vooral de productie en distributie van bederfelijke voedingsmiddelen onder druk staan. De toeleveringsketen van bijvoorbeeld melk was al kwetsbaar en was een van de eerste producten waarvan de distributie en dus aanschaf door consumenten te lijden had onder de COVID-19-maatregelen. Daarnaast wantrouwen mensen de voedselveiligheid van gekookte groenten en dierlijke voedingsproducten zoals eieren, vlees en vis. Over deze voedingsmiddelen doen mythes de ronde, dat zij COVID-19-besmettingen veroorzaken. Het is van groot belang dat we duidelijk maken dat dit niet het geval is en dat deze voedingsmiddelen van cruciaal belang zijn voor de voeding en dus gezondheid van mensen.”
Onmiddellijk actie ondernemen met partners
Een van de vele partners die betrokken zijn bij dit project is de Global Alliance for Improved Nutrition (GAIN). Steve Godfrey, directeur beleid en externe communicatie bij GAIN.
“Veel discussies zijn gericht op de wereldwijde voedselzekerheid en de voedselketen. Er is weinig aandacht besteed aan economische uitval in de informele sector en aan de voedingswaarde van voedingsmiddelen die toegankelijk blijven voor mensen. Ook de effecten op het midden- en kleinbedrijf (MKB) in ontwikkelingslanden zijn enorm en vormen een grote bedreiging voor de voedselsystemen.”
GAIN en WUR, beiden actief in de onderzochte landen, hebben nu hun informatie en netwerken met elkaar verbonden. Godfrey: “We waren al bezig de effecten op het voedselsysteem te analyseren, maar de methodologische benadering van WUR voegt breedte en een systematische aanpak toe aan het werk dat we hebben verricht. Samen kunnen we een veel groter verschil maken en onmiddellijke actie bewerkstelligen.”
Lees via deze link IO-artikelen over de ontwikkelingen van duurzame voeding
