In Nederland vinden gemiddeld jaarlijks 60 levertransplantaties plaats. Het aantal is relatief laag. In Groot-Brittanniƫ komen leveraandoeningen veel vaker voor. Daar is het de derde belangrijkste oorzaak van vroegtijdige dood. In veel gevallen is de enige oplossing een levertransplantatie. Helaas stoot het lichaam van de patiƫnt het getransplanteerde orgaan vaak af, waardoor de gedoneerde levers verloren gaan. Onderzoekers aan de Universiteit van Edinburgh ontwikkelen nu een lasertechniek waarmee problemen in gedoneerde levers kunnen worden opgespoord voordat een transplantatie plaatsvindt.
De Stimulated Raman spectroscopy (SRS) is een laser die problemen kan opsporen die voor chirurgen moeilijk te detecteren zijn. “We hadden niet verwacht dat we zo’n duidelijk verschil in het signaal zouden vinden tussen beschadigd en onbeschadigd leverweefsel”, zegt Katherine Ember, een van de leiders van het project. “Hierdoor kan leverschade in een vroeg stadium van de transplantatieprocedure worden opgespoord, waardoor meer levers veilig en effectief kunnen worden getransplanteerd.”
Moeizaam proces
Mensen van wie de getransplanteerde lever wordt afgestoten, moeten op zijn minst terug voor een nieuwe invasieve operatie. De SRS kan betekenen dat meer operaties eindigen in een succesvolle transplantatie. Het betekent ook dat marginale transplantaten – levers die door ouderen worden gedoneerd – minder riskant worden.
De echte innovatie van de SRS is wat het vervangt. De huidige manier om een lever te testen is een moeizaam proces van biochemie en gasanalyse. In plaats daarvan schijnt de SRS gewoon licht rechtstreeks op het orgaan. Het verstrooide licht wordt vervolgens opgevangen en geeft moleculaire informatie over de lever. De onderzoekers gebruikten de SRS op een varkenslever. Zo konden ze de ophoping van slechte rode bloedcellen – ook wel congestie genoemd – detecteren. Het idee is om van de SRS een draagbare laser te maken voor chirurgen, voor gebruik tijdens transplantaties. De artsen kunnen dan de lever in ‘real time’ controleren. Zo kunnen ze veel voorkomende complicaties in een vroeg stadium ontdekken.
Bloedcirculatie
Hoewel de SRS nog op mensen moet worden getest, is het veelbelovend. Een nieuwe toepassing van de SRS is een operatie die bekend staat als normotherme regionale perfusie (NRP). NRP gebruikt een machine om de bloedcirculatie naar gedoneerde organen na de dood te herstellen. Dit betekent dat zaken als stuwing niet noodzakelijk het einde betekenen voor een gedoneerd orgaan. In combinatie met de SRS is het in de toekomst mogelijk orgaanproblemen op te sporen en te verhelpen nog voor een transplantatie plaatsvindt.