Wil je als vrouw in Nederland weten hoe het met je vruchtbaarheid gesteld is, dan moet je eerst minimaal een jaar geprobeerd hebben om zwanger te worden. Met de zelf-test Grip Fertility komt daar volgens CEO en oprichter Anne Marie Droste eindelijk verandering in. ‘We kunnen uiteraard niet garanderen dát je zwanger wordt. Wel kunnen we de meest voorkomende oorzaken van fertiliteitsproblemen ermee opsporen en daarmee een risicoprofiel opstellen.’
Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. Een goede opleiding, een flitsende carrière en economische zelfstandigheid: anno 2020 zijn de verwachtingen ten aanzien van jonge vrouwen torenhoog. Vóórdat je echter al die zaken op een rijtje hebt, ben je al snel de dertig gepasseerd. En nemen de kansen op een spontane zwangerschap in rap tempo af.
Zo was Droste zelf 30, woonde ze in Singapore en verkeerde ze in de gelukkige omstandigheid van een vaste relatie en een goede baan bij een bloeiend internationaal investeringsmaatschappij, toen ze op een gegeven ogenblik dacht: is dit alles. En ga ik de rest van mijn leven alleen maar werken, werken, werken. Ze wilde nog zoveel andere dingen: reizen, misschien wel zelf een huis bouwen of een bedrijf oprichten. In tegenstelling tot haar vriend had ze nog geen nadrukkelijke kinderwens. Maar het krijgen van kinderen uitsluiten wilde ze ook niet. Droste: “Ik realiseerde me echter dat, terwijl mijn vriend na zijn 40ste nog makkelijk aan kinderen kon beginnen, dit voor mij als vrouw wel eens erg lastig of zelfs onmogelijk zou kunnen worden. Ik wilde daarom achterhalen hoe het mijn vruchtbaarheid gesteld stond.”
Een jaar wachten
Toen ze, na eerst het internet te hebben afgestruind op allerlei statistieken, in Singapore naar haar huisarts ging voor een test, bleek haar eitjesvoorraad lager dan gemiddeld voor haar leeftijd te zijn. Hetgeen wel eens op een vervroegde overgang zou kunnen wijzen. Eenmaal terug in Nederland kwam ze er al snel achter dat je, om in aanmerking te komen voor een vruchtbaarheidsonderzoekstraject, minimaal een jaar tevergeefs moet hebben geprobeerd om zwanger te worden. ‘Droste: “Begrijp met niet verkeerd. Ik ben heel blij met de Nederlandse gezondheidszorg. Maar door die maatregel word je bij voorbaat tot een probleemgeval gereduceerd. Terwijl veel van de meest voorkomende vruchtbaarheidsissues makkelijk op te sporen én te behandelen zijn. Zo kun je schildklierproblemen vrij makkelijk met medicijnen verhelpen, verstopte eileiders operatief herstellen en een verstoorde cyclus reguleren door een aangepast dieethormonenkuur.”
Beter voorkomen dan genezen
Waarom bestaat er dan niet zoiets als een checkmogelijkheid, waarbij je zulke afwijkende factoren kunt uitfilteren? Droste vergelijkt het graag met een halfjaarlijks bezoek aan de tandarts. “Daar ga je toch ook naartoe voor controle, juist om geen gaatjes krijgen? Waarom word je met fertiliteitskwesties dan zo lang op een onderzoek en behandeling wachten?”
Droste ging alsnog op wereldreis. Waarna ze, eenmaal terug in Nederland, besloot de daad bij het woord te voegen. Samen met een bevriende gynaecologe in opleiding, die ze nog kende uit haar studietijd in Cambridge, ging zij te rade bij Frank Broekmans, hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde bij het UMC Utrecht. Droste: ‘Ik zag daar nog best tegenop. Maar die hoogleraar bleek onze mening te delen. Hij zei: “Als arts is het heel frustrerend dat je mensen ziet die eigenlijk gewoon te laat zijn. Ik heb regelmatig ‘slecht nieuws’ gesprekken, waarin ik mensen moet vertellen dat ze te laat zijn, simpelweg omdat ze niet beter wisten. Daar is dan ook niets meer aan te doen.”
Statistieken
Het leed is, kortom, dan al geschied. Zo blijkt uit de statistieken dat 12.5 % van de hoogopgeleide vrouwen uiteindelijk ongewild kinderloos blijft. Dat is volgens Droste ook niet zo verwonderlijk. ‘Op jonge leeftijd kinderen krijgen betekent voor vrouwen in de praktijk nog steeds een strop voor hun carrière en een aanzienlijk inkomensverlies. Wacht je echter te lang, dan blijkt het vaak helemaal niet zo simpel om spontaan zwanger te worden. Zo kan het zijn dat je, na jarenlang de pil te hebben geslikt vanwege een zware menstruatie, vervolgens onregelmatig blijkt te ovuleren. Dan moet je dus nog een heel jaar wachten vóórdat je in aanmerking komt voor onderzoek. Nu is dat niet zo’n punt als je 26 bent, maar als je tien jaar verder bent wanneer je aan het begin van zo’n behandelingstraject staat, worden je kansen om zwanger te worden steeds kleiner. De gemiddelde leeftijd waarop hogeropgeleide vrouwen hun eerste kind krijgen is in Nederland ondertussen 34 jaar. En uiteindelijk blijft maar liefst 1 op de 8 hogeropgeleide vrouwen ongewild kinderloos. Ik zie het bij vriendinnen van mijn leeftijd om me heen al gebeuren: dat het krijgen van kinderen niet zo vanzelfsprekend blijkt te gaan als ze van tevoren hadden gedacht.”
Vingerprikje
Meten is echter weten, en het verbaasde Droste hoe simpel het is om de meest voorkomende oorzaken van vruchtbaarheidsproblematiek bij vrouwen op te sporen. ‘Daar waren in de VS al onderzoeken naar gedaan. De inzichten die daaruit waren voortgekomen hebben wij in onze zelf-test verwerkt.
Wat die test inhoudt? Met één simpel vingerprikje kun je thuis zelf 7 tot 10 druppels bloed afnemen en naar ons opsturen. Die worden in het lab gecheckt op verschillende hormonen en bloedwaardes. Daarmee kunnen wij een viertal zaken kunnen opsporen: 1) een onregelmatige eisprong 2) het risico op verstopte eileiders als gevolg van een Chlamydia-infectie 3) schildklierafwijkingen die een zwangerschap moelijker maken en het risico op miskramen doen toenemen en 4) de aanwezige eitjesvoorraad. Vervolgens krijgt iedereen, onafhankelijk van de testresultaten, een aanvullend gesprek met één van onze artsen.
Keuzevrijheid
Garantie op een kind kunnen Droste en haar team niet bieden. Wel of niet zwanger worden hangt immers ook van andere factoren af, zoals het hebben van een vaste partner en de kwaliteit van diens sperma. Immers: it takes two to tango. Droste: ‘Wat we wel kunnen doen is vrouwen een risicoprofiel geven, zodat ze een weloverwogen keuze kunnen maken. Waar het mij om gaat is dat vrouwen zelf beschikking hebben over hun eigen lichaam. Ook wanneer het gaat om hun vruchtbaarheid.”
