Media- en communicatie-experts voorspellen een gedemocratiseerd informatielandschap voor 2050, gevormd door betrouwbare AI-verhalen. In een vier weken durend onderzoek, uitgevoerd vóór de komst van ChatGPT maar deze week gepubliceerd, komt een spanning naar voren tussen optimisme en zorgen over misbruik en verkeerde informatie. In hun publicatie in het tijdschrift AI & Society zien Katalin Feher, Lilla Vicsek en Mark Deuze AI als zowel een hulpmiddel als een onafhankelijke actor en pleiten ze voor AI-to-AI-oplossingen om technologisch misbruik tegen te gaan.
Het ‘Glasses Model’ van AI-vertrouween komt naar voren, waarin hoop en onzekerheid met elkaar in evenwicht zijn, terwijl het onderzoek de noodzaak van verantwoordelijk AI-beleid en -onderzoek onderstreept. Experts geloven dat toekomstige generaties deze uitdagingen het hoofd kunnen bieden en de sociale waarden en het vertrouwen in de vooruitgang van AI kunnen behouden.
Waarom je dit moet weten
Vaak voeren negatieve krachten zoals angst, ontkenning en woede de boventoon in het debat over AI in de media. Dit wereldwijde onderzoek laat een andere kant van de medaille zien. De deelnemers aan het onderzoek hebben veel vertrouwen in toekomstige generaties om een balans te vinden tussen het potentieel en de risico’s van AI. Als onderdeel van Innovation Origins’ eigen vertrouwen in het toekomstige gebruik van AI in de journalistiek is dit artikel geschreven door Laio, onze AI-ondersteunde redacteur.
Vertrouwen in AI binnen media en communicatie
Vertrouwen in kunstmatige intelligentie (AI) vormt de spil van het toekomstige media- en informatiecommunicatielandschap. Als opkomend vakgebied moet Informatie Communicatie en Media (ICM) worstelen met de integratie van maatschappij, cultuur en technologie en tegelijkertijd de betrouwbaarheid van de AI-tools die ze ontwikkelen kritisch bklijven benaderen. Deze vertrouwenskwestie is cruciaal gezien de snelle verspreiding van AI-gedreven fenomenen zoals chatbots, conversatiemedia, deepfakes en robotjournalistiek, die nieuwe uitdagingen vormen voor de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van informatieverspreiding.
Het onderzoek, dat werd uitgevoerd via een enquête onder meer dan internationale 300 experts, had als doel de visies en zorgen te verhelderen van degenen die vooroplopen op het gebied van AI in de media. De deelnemers, die verschillende regio’s en sectoren vertegenwoordigden, deelden hun inzichten gedurende vier weken in 2022, vlak voor de lancering van ChatGPT. Hun antwoorden geven een gedetailleerd beeld van de toekomst zoals die wordt voorgesteld door degenen die deze vormgeven.
Het Glasses Model van AI-vertrouwen
Het Glasses Model of AI Trust staat centraal bij het begrijpen van de bevindingen van het onderzoek. Het symboliseert de delicate evenwichtsoefening tussen het optimistische geloof in het potentieel van AI om informatie te democratiseren en de groeiende bezorgdheid over het vermogen van AI om verkeerd te informeren en te manipuleren. Het model vat de dualiteit van de perspectieven van experts samen, die de transformatieve belofte van AI erkennen en tegelijkertijd waakzaam blijven voor de valkuilen ervan.
Experts voorzien een toekomst waarin AI enorme hoeveelheden gegevens vereenvoudigt tot heldere, aanpasbare informatie die is afgestemd op media, personen en plaatsen. Deze toekomst voorziet in een nauwe samenwerking tussen mens en machine, die het bereik en de impact van menselijke verhalen vergroot door de mogelijkheden van AI. Het model wijst echter ook op het risico van afhankelijkheid van potentieel bevooroordeelde en onbetrouwbare gegevens, wat verkeerde informatie en vertrouwenskwesties zou kunnen verergeren.
Universele toegang tot informatie en de rol van AI
Een terugkerend thema in de reacties is het streven naar universele toegang tot informatie. Deskundigen voorspellen dat AI-gestuurde media in 2050 democratisch beschikbaar zullen zijn en gepersonaliseerde en onbevooroordeelde verhalen zullen leveren. Deze visie wordt ondersteund door het geloof dat AI de nadelige effecten kan beheersen en beperken, zodat informatie betrouwbaar en toegankelijk blijft voor iedereen.
In schril contrast hiermee wordt AI ook gezien als een “black box” technologie – geavanceerd maar ondoorzichtig, de innerlijke werking verborgen voor menselijk begrip. Deze dualiteit vormt een grote uitdaging voor het vertrouwen in AI nu de technologie nieuwe media en computergestuurde communicatie herdefinieert.
Uitdagingen van AI-gedreven ICM-transformatie
De transformatie die AI met zich meebrengt voor ICM-systemen is veelzijdig. Hoewel experts kosteneffectieve en productieve operaties verwachten, blijft er bezorgdheid bestaan over de mogelijkheid van nepmedia, systemische vooringenomenheid en misbruik. Deze zorgen benadrukken de noodzaak van een genuanceerde benadering van de inzet van AI die rekening houdt met sociaal-culturele waarden en de impact op vertrouwen.
De experts beweren dat AI-gestuurde ICM gebruikers voordeel kan bieden door hun ervaring van hun omgeving te verbeteren. Daar staat tegenover het risico van een overdaad aan informatie, ongefilterd door menselijk oordeel, wat zou kunnen leiden tot door machines gedomineerde communicatie en nieuwsproductie.
Vertrouwen van experts in toekomstige generaties
De deelnemers aan het onderzoek hebben veel vertrouwen in toekomstige generaties om de balans tussen de mogelijkheden en risico’s van AI te bewaren. Ze geloven dat belangrijke sociale en menselijke waarden zullen blijven bestaan en dat nieuwe generaties vertrouwen zullen blijven opbouwen in opkomende AI-systemen. Dit vertrouwen wordt gezien als cruciaal voor het behoud van democratische waarden temidden van de technologische revolutie.
Sommige experts maken zich tegelijkertijd zorgen over professionele bijziendheid en suggereren dat het te veel benadrukken van huidige trends kan leiden tot een te rooskleurige kijk op de toekomst. Hier ligt een impliciete waarschuwing op de loer: zonder een kritische en verantwoordelijke benadering van AI-ontwikkeling lopen we het risico dat we de langetermijneffecten ervan onderschatten.
De impact van AI op maatschappij, economie en cultuur
De experts erkennen dat hoewel AI onvermijdelijk maatschappelijke, economische en culturele landschappen zal veranderen, fundamentele zaken zoals winstmaximalisatie en maatschappelijke asymmetrie waarschijnlijk onveranderd zullen blijven. Ze benadrukken het belang van AI bij het vereenvoudigen van complexe datasets, wat mogelijk leidt tot effectievere media die hand in hand gaan met menselijke belangen en behoeften.
Ondanks deze uitdagingen zijn de respondenten het erover eens dat AI een centrale rol speelt in de strijd tegen desinformatie, zoals bleek tijdens de COVID-19 pandemie op verschillende sociale mediaplatforms. Deze overtuiging ondersteunt het idee dat AI, mits goed gereguleerd, kan dienen als een krachtige bondgenoot in het behoud van de integriteit van informatie in de toekomst.
Het veranderende landschap van AI
Als we naar 2050 kijken, zien de deelnemers aan het onderzoek een wereld voor zich waarin AI taalbarrières doorbreekt en een meer geïntegreerd wereldwijd internet bevordert. Ze zien AI niet alleen als technologie, maar als een partner in vooruitgang, die in staat is om de infodemische en ‘post-truth’ uitdagingen van onze tijd aan te gaan. Deze vooruitgang is afhankelijk van de ontwikkeling van technologieën die informatiebronnen effectief kunnen verifiëren en de risico’s van deepfakes en synthetische media kunnen beperken.
Desondanks zijn experts zich ook bewust van de mogelijkheid dat AI wordt gebruikt voor antidemocratische doeleinden, zoals surveillance en intimidatie. De roep om een interculturele AI-ethiek is duidelijk en benadrukt de noodzaak van een ethische basis om het verantwoordelijke gebruik van AI-technologie te sturen en het maatschappelijk welzijn in de verre toekomst te garanderen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
