Maria Soliman (Kronach, Duitsland, 1964) coördineert de wereldwijde activiteiten op het vlak van circulaire economie voor het Saudi-Arabische SABIC vanuit Brightlands Chemelot Campus in Geleen. “Ik geloof in een toekomst voor plastic.”
Zij is altijd een vrouw in een mannenwereld geweest. Dat begon al op de universiteit van Darmstadt waar ze natuurkunde studeerde. “Er waren vijf vrouwen op tweehonderd studenten. Ik volgde mijn eigen nieuwsgierigheid, ik wilde gewoon weten hoe de wereld in elkaar zit, dacht helemaal niet aan een carrière. Mijn leraar – toen al vlak voor zijn pensioen – vond dat vrouwen thuishoren in de keuken. Dat was voor mij een geweldige motivatie om het tegendeel te bewijzen.” Ze haalde uiteindelijk haar PhD in polymeren.
Over BRIGHT PEOPLE
Om de wereld van morgen een stukje mooier, schoner en beter te maken zijn BRIGHT PEOPLE onmisbaar. In deze serie interviewen we iedere maand een boegbeeld van de Brightlands Campussen. Deze rasechte innovators vertellen over hun missie en de manier waarop zij die willen bereiken.
Lees hier de andere afleveringen van deze serie.
Na anderhalf jaar Verenigde Staten (als postdoc) waar ze onderzoek deed naar een het smeltgedrag van complexe polymerblends, ging ze in 1995 aan de slag bij DSM, dat vervolgens in 2002 gedeeltelijk werd overgenomen door SABIC. Soliman kwam opnieuw in een mannenwereld terecht. “Toen ik voor het eerst naar het hoofdkantoor van SABIC ging, in Riyad, zag je maar een paar vrouwen op kantoor, maar dat was ik toen gewend. Als vrouw was ik altijd een pionier, maar ik heb me er nooit aan geërgerd. Je moet altijd een beetje harder vechten als je het buitenbeentje bent.
Ik was vrouw, buitenlander én academicus: drie punten tegen mij
Maria Soliman
Je eigen weg zoeken
Maria Soliman herinnert zich de cultuur bij DSM in het begin vooral als Limburgs. “Dus het eerste wat ik heb gedaan is Nederlands leren. Tegenwoordig vind je hier meer dan veertig nationaliteiten en is Engels de voertaal. Je zit elke dagelijks aan de telefoon met mensen uit China, de VS en Saudi Arabië. Dat was toen niet. Er was toen ook een groot verschil tussen academici en andere werknemers. Daar werd altijd een punt van gemaakt. Ik was vrouw, buitenlander én academicus: drie punten tegen mij.
Maar ik voelde me vanaf de eerste dag thuis bij DSM. Ze legden een grote stapel rapporten en meetgegevens op mijn bureau en zeiden: er is iets dat we niet begrijpen van onze materialen; kun jij ons helpen dat uit te zoeken? Ik won onmiddellijk hun vertrouwen en kreeg vrijheid. Wat is er beter dan dat? Ik was meteen een collega. ‘Weet je iets van kunststoffen? Ga je gang.’”
Resultaten in de echte wereld
Een onderzoeker was geboren. “Als je wilt slagen in onderzoek moet je nieuwsgierig zijn, buiten de kaders denken, met nieuwe ideeën komen en niet bang zijn om ze uit te proberen. Dat is de mentaliteit die je als onderzoeker nodig hebt.”Solimans rol bij DSM wakkerde haar passie voor onderzoek aan. Zij herinnert zich nog goed haar eerste bijdrage aan DSM 27 jaar geleden. “Toen we elastische materialen in ons portfolio opnamen, wilden we weten waarom het zo elastisch was en zich gedroeg als rubber. Ik onderzocht het en ontdekte manieren om het materiaal en de toepassingen ervan te verbeteren. Dit is wat ik het leukste vind aan de industrie: je ziet de resultaten van je werk in de echte wereld. Bij DSM ontwikkelde materialen werden over de hele wereld gebruikt. Dat is een groot verschil met werken op een universiteit. Mijn onderzoek draagt meteen bij aan de ontwikkeling van talloze materialen; bijvoorbeeld in afdichtingen voor autoruiten.”
Polyethyleen
De overname door SABIC kwam als een zegen. “Polyethyleen en polypropeen zijn als hart en ziel voor het bedrijf en dat werd snel duidelijk. Het voelt goed als je aan iets werkt dat als belangrijk wordt gezien. De waardering voor research en innovatie was er vanaf het begin. Het was complementair aan wat er in Riyad gebeurde. Natuurlijk zijn er cultuurverschillen, dat vind ik juist boeiend. In Saudi-Arabië neemt men de tijd om samen iets op te bouwen. Het duurt misschien wat langer voordat het vertrouwen er is, daardoor blijft het ook bestendig.”
Toen Soliman bij SABIC begon, bevond ze zich opnieuw in een mannenwereld. “Toen ik voor het eerst naar het hoofdkantoor in Riyad ging, was ik als vrouw weer die vreemde ‘man’. Er werkte een beperkt aantal vrouwen in de chemische industrie, maar ik voelde me vanaf het begin gerespecteerd. Collega’s spreken elkaar aan op basis van je technische kennis. De mensen met wie ik daar samenwerk hebben ook allemaal in de VS of Engeland gestudeerd. Uiteindelijk zijn we allemaal gewoon mensen, en er zijn er die je mag en er zijn er die je niet mag; dat is overal ter wereld hetzelfde.”
Ondanks de historische ondervertegenwoordiging van vrouwen binnen bèta/techniek en de chemische industrie, heeft SABIC belangrijke stappen gezet en blijft het die zetten om deze genderkloof te dichten en vrouwen mondiger te maken.
Ik geloof in een toekomst voor plastic. Ik denk niet dat we teveel plastics hebben, maar dat we onzorgvuldig omgaan met het recyclen ervan
Maria Soliman
Plastic
Sinds 2016 is Maria Soliman research fellow binnen Sabic en heeft ze vanaf 2020 de rol van wereldwijde coördinator circulaire economie. Dat betekent dat ze een breed portfolio probeert op te bouwen voor de toekomstige business in circulariteit. “Ik geloof in een toekomst voor plastic. Ik denk niet dat we te veel plastics hebben, maar dat we onzorgvuldig omgaan met het recyclen ervan. Een wereld zonder plastic, tja. Ik weet dat er heel veel voedsel wordt weggegooid in derdewereldlanden omdat het niet goed verpakt is in bijvoorbeeld plastic. Natuurlijk is het onzinnig om drie verpakkingen over elkaar te doen. Primair is het nut van verpakkingen om goederen veilig en hygiënisch van a naar b te krijgen. Ze mogen niet zomaar rondslingeren of verbrand worden. Het gaat erom iets goeds te doen met deze hoogwaardige materialen. De hele overgang naar elektrische auto’s zou bijvoorbeeld ondenkbaar zijn zonder plastic. Accu’s voor elektrische auto’s kunnen niet zonder plastic, dus dat gaat ook niet gebeuren. We moeten een verscheidenheid aan toepassingen ontwerpen waarmee we steeds de volgende vraag kunnen beantwoorden: wat gebeurt er met het product aan het einde van zijn levenscyclus? Hoe kan ik dit waardevolle plastic terugwinnen en hergebruiken?”
Kunststoffen
Sabic heeft research afdelingen in India, China, VS, Saudi-Arabië en Geleen. De laatste staat bekend om de kennis over kunststoffen en geldt als motor om het bedrijf te leiden naar circulariteit en duurzaamheid, oftewel hoe maak je plastics zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen en CO2-neutraal. In de twee gebouwen van SABIC Research op het Brightlands-terrein werken 300 mensen. Wereldwijd zijn dat er 1500.
Maria Soliman: “Nu halen we maar tien tot twintig procent van het plastic uit ons afval. Dat is belachelijk weinig. Samen met Brightlands hebben we een voorstel aan de Europese Unie gedaan waarin we laten zien hoe we al die verschillende recycle-technologieën samen kunnen brengen om afval te sorteren. De manier waarop we afval scheiden is gebaseerd op technologie van dertig jaar geleden. Waar wij aan werken is: hoe kun je een moderner sorteerinstallatie creëren die de hoeveelheid gerecycleerde plastic sterk kan verhogen. Daar werken we aan met al die partners hier.”
Sterker nog, deze installatie voor chemisch recyclen wordt nu op de Chemelot site opgebouwd. “Dat is heel concreet, maar de hoeveelheid plastic die we zo uit afval halen kan veel groter. Vandaar dat de research nog volop bezig is. En er is druk van onze klanten, die willen deze technologie liefst vandaag geleverd krijgen. Iedereen is hiermee bezig en dat is goed ook. De hele industrie moet om. Niemand kan dit alleen.”
“Met de studenten en de universiteit en de instituten, kunnen we iets bouwen. We praten met elkaar, er wordt geluisterd, er worden vragen gesteld. We werken van scratch naar een oplossing, dat maakt het zo bijzonder hier.”
Brightlands
Soliman bepaalt wie en waar aan welke researchprojecten werkt. Ze is zeer veel op reis om partners als het World Economic Forum en de Alliance to End Plastic Waste erbij te betrekken. Ook is ze veel op conferenties te vinden om de kennis te delen en nieuwe kennis op te doen. Ze is bijzonder positief over wat er op Brightlands Chemelot Campus gebeurt. Dat de universiteit binnen is gehaald, noemt ze fantastisch. “Met de studenten en de universiteit en de instituten, kunnen we iets bouwen. We praten met elkaar, er wordt geluisterd, er worden vragen gesteld. We werken van scratch naar een oplossing, dat maakt het zo bijzonder hier. Je zoekt elkaar op en Brightlands director innovation & strategy Lia Voermans kan mensen met elkaar verbinden.”
Gaat het allemaal lukken om CO2-neutraal te worden? Daar is Soliman van overtuigd. “We bouwen nu bijvoorbeeld een elektrische kraker, dat is de grootste CO2-uitstoter die we hebben en die gaat over een tijdje opstarten. Het is implementatie, het is doen, dus daarom geloof ik ook dat het werkt. De dingen die we doen in Geleen kunnen we overbrengen naar andere plekken. Ik neem dat overal mee naar toe. Mensen zijn zo onder de indruk van wat we op Brightlands doen, en de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de universiteit is wat ze op veel andere plaatsen in de wereld proberen te bereiken. Het werk van SABIC en Brightlands laat zien hoe succesvol dit kan zijn.”
