Photo: De Maas
Author profile picture

Flessen, doppen, verpakkingen: het meeste plastic dat in natuurwater belandt, stroomt niet naar zee, maar blijft hangen bij de oevers van rivieren. Wageningen University & Research volgde, samen met twee andere partijen, de sporen van plastic afval in de Maas, en kwam tot die conclusie. We nemen in dit verhaal drie veelbelovende innovaties onder de loep die bij dit probleem van pas kunnen komen.

  • Tijdens overstromingen blijft er plastic achter in rivieren en op de oevers.
  • Technologieën, zoals een veegarm en een bubbelgordijn, helpen in de strijd tegen plastic.

De universiteit onderzocht de afvoer van macroplastics in de Maasr na de overstroming in 2021. Een van hun bevindingen was dat zelfs tijdens een extreme overstroming zoals deze, niet alle plastic zwerfvuil van een rivier naar de zee wordt getransporteerd. Promovendus Rahel Hauk benadrukt het belang van het begrijpen van de dynamiek van macroplastics tijdens extreme weersomstandigheden. Dit inzicht is cruciaal voor effectieve preventie en beheer van plasticvervuiling.

Een veegarm

Er bestaan veelbelovende innovaties om het probleem te tackelen. De Interceptor bijvoorbeeld, ontwikkeld door The Ocean Cleanup en geleid door de Nederlandse ondernemer Boyan Slat, is een ‘opruimsysteem’, een soort veegarm, en maakt gebruik van wind, golven, stroming en zonne-energie. Het is in staat om per dag tot 100.000 kg plastic uit rivieren te halen. Naast het verzamelen van groot drijvend afval kan het ook microplastics tussen 0,5 en 5,0 mm groot vangen. De verzamelde plastics worden naar recyclingfaciliteiten gestuurd.

Dankzij de koppeling met het internet kan de Interceptor automatisch functioneren en kan het prestatiegegevens in real-time leveren. Het project heeft als ambitieus doel om tegen 2025 duizend rivieren te reinigen en tegen 2040 negentig procent van het plastic uit de oceanen te verwijderen.

Een luchtbellengordijn

Dan is er nog het luchtbellengordijn, ook ontwikkeld door een Nederlandse start-up, namelijk The Great Bubble Barrier. Het systeem bevat een geperforeerde buis op de bodem van het water waar lucht doorheen wordt gepompt. Dit resulteert in een scherm van bubbels dat kunststof blokkeert en zwevende kunststofdeeltjes naar het oppervlak leidt. Door de diagonale plaatsing van het bubbelgordijn in de waterweg wordt plastic afval naar de zijkant geleid en in het opvangsysteem opgevangen. Dit werkt 7 dagen per week, 24 uur per dag. En vissen en scheepsvaart hebben er geen last van.

Plasticvervangers

Een andere innovatie is de ontwikkeling van biologisch afbreekbare vervangers voor gebruikelijke plastic producten. Deze producten lossen zichzelf op na gebruik en verminderen zo direct de hoeveelheid macroplastics die in onze rivieren kunnen eindigen.

Er bestaat geen simpele, eenduidige oplossing om het plasticprobleem op te lossen. Met onderzoek aan de WUR, en innovatieve bedrijven, is er een weg vooruit die hoop biedt voor een toekomst. Het zal een gezamenlijke inspanning vergen van overheden, bedrijven, wetenschappelijke gemeenschappen en burgers.