LocHal Tilburg: ‘Enorme aanwinst voor Tilburg’

De LocHal biedt behalve aan de Bibliotheek Midden-Brabant onderdak aan Kunstloc Brabant en Seats2meet. Twee directeuren over hun nieuwe onderkomen.

Innovatie in Tilburg heeft een nieuwe centrale locatie: de LocHal in SPZ013, de Tilburgse spoorzone. In een serie van vier artikelen laat het Bibliotheekblad zien hoezeer het concept van de LocHal – met een centrale rol voor de bibliotheek – een voorbeeld kan zijn voor elke innovatieve stad. Vandaag op Innovation Origins deel 3 van het Dossier LocHal.

Door Martin de Jong

Kunstloc Brabant

Het betrekken van de LocHal was voor het Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur (bkkc) en Kunstbalie aanleiding om gezamenlijk de weg te vervolgen. Een logische stap, want er was al veel sprake van samenwerking en ‘grensverkeer’, zegt Chris van Koppen, directeur van de op 1 juli 2018 tot Kunstloc Brabant gefuseerde instellingen. Samengaan en verhuizen: geen geringe klus.

‘Het maakt 2018 tot een boeiend jaar’, zegt Chris en schatert. ‘Het is best veel, maar dat is prima. Dan hebben we het ook in één keer gehad.’

Hoe is hier het cultuurklimaat?

‘Je bent hier in een gemeente en in een provincie waar een actief en gericht cultuurbeleid wordt gevoerd. Dat gebeurt in planperiodes, in de huidige wordt door de provincie Noord-Brabant meer aan cultuur besteed dan ooit tevoren. Mensen die cultuurbeleid analyseren, noemen Brabant wel een regisserende provincie. De uitvoeringsorganisaties in Brabant fungeren als kennisinstituten voor de provincie, die de informatie aandragen op grond waarvan er geregisseerd kan worden. Vergis je niet: Brabant is na de Randstad de belangrijkste economische regio van het land. Brainport, de regio Eindhoven, is economisch belangrijker dan de haven van Rotterdam en Schiphol. Maar cultureel is er ten opzichte van de Randstad nog altijd een behoorlijke achterstand. Toen ik hier acht jaar geleden kwam, ging krap twee procent van het rijksgeld voor cultuur naar Brabant. Inmiddels is het bijna vier procent, maar gerelateerd aan het economische belang van de provincie is dat nog altijd ontzettend weinig. We zijn in Brabant bezig op andere manieren cultuur te financieren, de particuliere sector speelt hier een grotere rol dan elders in het land. Maar het vraagt nadrukkelijk een beleidsmatige aanpak.’

Moest er voor de verhuizing afgestemd worden met Seats2meet en de bibliotheek?

‘Al die overleggen voerden we in gezamenlijkheid, daarna gingen we uiteraard ieder terug naar ons eigen hok om te horen wat de thuisbasis ervan vond. De samenwerking tussen die drie partijen is ook vanaf het begin een heel plezierige geweest. Het kantorengedeelte wordt straks door ons gedeeld met de bibliotheek.’

Bestond er met de bibliotheek al samenwerking?

‘De contacten waren er, we kenden elkaar, maar die zijn een stuk nauwer geworden, vanaf het moment dat we wisten dat we gezamenlijk naar de LocHal zouden gaan hebben we steeds intensiever met elkaar gepraat.’

Gaan jullie bijvoorbeeld samen cursussen op cultureel gebied geven?

‘De bibliotheek is een publieksinstelling voor het Tilburgse publiek. Wij zijn geen publieksinstelling, en al helemaal geen Tilburgse. Wij zijn een provinciale instelling, alles wat wij doen, moet voor de hele provincie interessant, toegankelijk en bereikbaar zijn. Wij doen in beginsel geen dingen rechtstreeks voor het publiek, maar voor de culturele sector. Wij zijn een instelling die in opdracht van de provincie de culturele sector ondersteunt. Dat wil niet zeggen dat wij niks voor het publiek doen, want wij willen aan het publiek laten zien wat wij voor die culturele sector doen, laten zien wat die culturele sector voor dat publiek doet. De exporuimte gebruiken we niet om “mooie dingen” te laten zien, maar om de waarde van cultuur voor de samenleving zichtbaar te maken. Dus geen tentoonstelling met schilderijen van lezende mensen, maar wel met projecten die laten zien wat kunstenaars voor het vraagstuk van energietransitie kunnen betekenen. En dan kan de bibliotheek daar heel goed op inhaken met lokale initiatieven in de verschillende labs in de LocHal. We gaan zo, samen met de bibliotheek en met Seats2meet, werken aan een gezamenlijke programmering. Voor ieder kwartaal wordt een centraal thema vastgesteld waar we ons alle drie toe willen verhouden. We beginnen in 2019 met Transformatie. Toekomstbestendigheid, Digitaal en Geluk volgen in het tweede, het derde en vierde kwartaal. Zo ontstaat kruisbestuiving in kennis en doelgroepen.’

Hebben jullie ook met Seats2meet samenwerkingsplannen?

‘Met Seats2meet hebben we heel fijne afspraken over de wijze waarop zij als overloop kan dienen op het moment dat wij ruimte tekortkomen. We zullen ongetwijfeld gebruik gaan maken van de vergaderlocaties en heel zeker van de glazen zaal van Seats2meet. En we zijn met elkaar in gesprek over het inrichten van hun ruimtes met exposities van jonge kunstenaars. Daar verwacht ik best het een en ander van. Ik merk dat als het gaat over de programmering, Seats2meet daar een heel actieve partner in is.’

Met drie partijen onder één dak is de LocHal een win-win-winsituatie.

‘Ik ben heel positief, ik verwacht er veel van. Het is een uniek gebouw. Anderhalve week geleden waren een handvol collega’s van mij er. Ik was elders in de provincie en ik kreeg appjes, enthousiaste filmpjes, foto’s – mensen worden ontzettend blij als ze daar binnen zijn. Het is voor Tilburg een enorme aanwinst, wat daar gebeurt. Ik kan me er alleen maar op verheugen.’

Seats2meet

De in Antwerpen geboren en getogen Luc Van der Keilen is samen met Roger van den Berg en Marcel Nicolaas eigenaar van Seats2meet in Eindhoven en Den Bosch, en nu ook in Tilburg in de LocHal. Is het in 2010 begonnen bedrijf een franchise?

‘Het is een fanchise’, zegt Luc. ‘Die letter verschil maakt het verschil uit in hoe wij denken. Bij een franchisemodel heb je een hoofdkantoor met bepaalde producten, en franchisenemers worden voorzien van informatie, reclame et cetera. Dan betaal je aan het begin van het jaar een bulk geld en hoop je dat je dat je aan het eind van het jaar wat overhoudt. Bij ons is het anders. Wij zijn fan van het concept, wij voeren de merknaam Seats2meet en gebruiken het boekingssysteem. Daarnaast dragen wij per verhuurde stoel een deel af voor gebruik van het boekingssysteem en investeringen in de community.’

Hoe werden jullie naar de LocHal gelokt?

‘In het raadsbesluit was opgenomen dat de gemeente het project wilde aangaan als er minimaal één commerciële partij in zat. Omdat wij dat zijn, heeft de gemeente ons benaderd met de vraag: zijn jullie geïnteresseerd om in te stappen? We hebben er een tijd over nagedacht en het toen gedaan.’

Dat zal een grote investering gevergd hebben. Was dat een probleem?

(Lacht) ‘Ook daar bewandelen we andere wegen in. We hebben een uitgebreid netwerk, en een van onze contacten is de secretaris van Kredietunie Brabant, een collectief van zelfstandige ondernemers. Zij hebben ons gefinancierd.’

Hoe onderscheiden jullie je als Seats2meet?

‘Er is bij ons veel kennis aanwezig die door alle aanwezige partijen kosteloos geraadpleegd mag worden. Je vertrekt rijker dan je was voor een bezoek aan Seats2Meet. Wij willen graag zien dat het voor de mensen een beleving is, een dagje buiten de zaak gaan werken, wat anders doen dan in een gewoon kantoor te zitten. En dat moet een feestje zijn. Dat stimuleert de mensen, maakt ze creatief. Ook onze foodbeleving is daarop afgestemd. In Eindhoven hebben wij een chef-kok en die verzorgt brainfood, de hele dag door worden er dingen geserveerd die je brain stimuleren. Dat soort dingen doen we.’

In de Bob Eversboeken van Willy van der Heiden werd tonic ‘hersenwater’ genoemd, maar dat was niet wetenschappelijk onderbouwd.

‘Dat was in de jaren vijftig, toen zat er nog veel suiker in.’

Hoe was en is de samenwerking met de bibliotheek en Kunstloc Brabant?

‘Er was een heel nauwe samenwerking, vanaf het begin al. Er zijn natuurlijk verschillende belangen, maar de lijn daarachter is dat we samen optrekken op allerlei gebieden, op het ene gebied wat meer dan op het andere. Wij zijn een commerciële partij, bij ons moet elke euro eerst verdiend worden voordat we hem kunnen uitgeven. Dus we zijn wel wat voorzichtig, maar in grote lijnen is het dat we samen die LocHal tot een succes maken. We hebben een document opgesteld waarin staat hoe we de LocHal vullen, dat er samengewerkt wordt, dat we elkaar kunnen ondersteunen op facilitair en ander gebied. Er is een beheerorganisatie die het gebouw gaat beheren voor alle deelnemers. Op allerlei gebieden waar we dat kunnen, werken we samen.’

Nemen jullie als commerciële partij een groot risico?

‘Dat is ondernemen, hè? Altijd risico nemen. Maar we hebben gezonde vestigingen en dit is een toplocatie. Er zijn wel veel risico’s want er wordt nog lang om ons heen gebouwd. De bereikbaarheid is echt een punt, parkeren een groot issue. Maar goed, we hebben er alle vertrouwen in. De LocHal gaat zo’n enorme uitstraling hebben, mensen willen daar graag komen. Iedereen moet maar heel snel komen kijken en Seats2meet ervaren. Het wordt een heel bijzonder gebouw waar bijzondere dingen gaan gebeuren.’