Eindhoven lichtstad. En deze week nog een beetje meer. De binnenstad licht tijdens Glow letterlijk op. Bladeren van licht dwarrelen langzaam langs de Augustijnenkerk naar beneden, op de binnenplaats spatten de lichtprojecties van het oude klooster. In het Philips-stadion kunnen bezoekers genieten van een spetterende audio-visuele show. En er is veel meer, op de route ruim dertig projecten waar bezoekers een kijkje kunnen nemen.
Maar dat licht niet alleen mooi kan zijn, maar ook invloed heeft op bijvoorbeeld stemming of gevoel weten ze bij Glow ook. In verschillende Glow Labs, waar bedrijven, kunstenaars en wetenschappers onderzoek doen naar bepaalde thema’s in relatie tot licht, wil het internationale lichtfestival niet alleen voorop blijven lopen op het gebied van lichtkunst. Maar ook een bijdrage leveren aan nieuwe lichttechnologie, onderwijs en onderzoek.
Eén van die projecten is de Lichtkathedraal een samenwerking tussen Het Lux Lab en VR bureau Mamaproductions. Waar de ene bezoeker een vrolijk verlichte en sprookjesachtige kathedraal te zien krijgt, ziet een ander een naargeestige en donkere kathedraal via een VR-bril. Om uit te zoeken hoe bezoekers reageren op de verschillend verlichte ruimtes meet de speciale VR-bril ook hun hersengolven. 400 bezoekers krijgen de speciale VR-bril op hun hoofd om in de fictieve wereld te duiken. Wie geen VR-bril op heeft kan de projecties volgen op schermen.
Geoptimaliseerde schoenendoos
Ellen de Vries van Het Lux Lab en lichtontwerper, wil met dit project een discussie aanwakkeren over hoe we nu met licht omgaan: “Als je een huis bouwt en precies de richtlijnen volgt voor licht, krijg je een geoptimaliseerde schoenendoos, die helemaal niet fijn voelt om in te wonen. Het gaat hierin bijna alleen maar over de hoeveelheid licht, niet over de sfeer en hoe mensen dit zelf ervaren. Daar wil ik verandering in brengen.”
Ook in de openbare ruimte is er volgens haar te weinig aandacht voor licht en de invloed die dit heeft op de gemoedstoestand van mensen. “Als een architect een plein ontwerpt is dit gedaan met ontmoeting en ontspanning in het achterhoofd. Maar als je hier naargeestig en kil witlicht plaatst, voelen mensen zich niet veilig. Het maakt dat ze sneller doorlopen en gaan redeneren vanuit angst”, legt De Vries uit.
Omwonenden krijgen steeds vaker wel inspraak over hoe het licht er in de buurt uit moet komen te zien. “Ze mogen dan kiezen uit bijvoorbeeld drie soorten verlichting. Maar het zou zoveel beter zijn als we proberen te meten waar mensen goed op reageren. Hersengolven liegen niet”, aldus De Vries. De bedoeling is om een objectieve en controleerbare methode te creeëren voor lichtontwerp waar ook aandacht is voor de menselijke kant: “De protocollen geven nu alleen aan hoeveel licht er ergens op mag vallen, daarin maakt het niets uit hoe dat licht eruit ziet. Met neurofeedback kun je meten hoe iemand reageert op ander licht en daarmee stemmingen beïnvloeden.”
Voortborduren op onderzoek
Volgens De Vries kan dit gemeentes veel geld besparen: “Als openbare ruimtes op de juiste manier verlicht worden voelen mensen zich beter op hun gemak, de sfeer is beter en zijn er minder incidenten.”
Na Glow gaat De Vries samen met Zweedse masterstudenten de resultaten analyseren en vervolgstappen bedenken: “Glow is een publieksfestival, dus wetenschappelijk onderzoek is lastig. Maar dit is een mooie opzet. Niet richtlijnen moeten het uitgangspunt zijn, maar de
gewenste sfeer. De uitkomsten wil ik daarvoor gaan inzetten.”
Benieuwd wat er nog meer te zien is? Bekijk hier foto’s van andere bezoekers.