“We hebben geen olie, maar wel ideeën” is een uitdrukking die Fransen vaak gebruiken. En daar zit wel wat in. Fotografie, auto’s, fietsen, cinema, rekenmachines, vliegtuigen, chipkaarten, fotograferende telefoons: veel van wat ons hedendaagse leven mogelijk maakt, kwam ooit uit de slimme hoofden van Franse ingenieurs. Dat innovatieve talent gaf Frankrijk ook als eerste land ter wereld een publiek internet. Het heette Minitel en werd gelanceerd in 1978. Er wordt nu wat lacherig over gedaan door andere landen, maar dat is onterecht.
Het minitelnetwerk legde de basis voor een ecosysteem van online diensten, winkels en ontwikkelaars, lang voor de rest van de wereld online ging. Door deze enorme technologische voorsprong, was Frankrijk relatief laat met het web. Een achterstand die begin deze eeuw snel werd ingehaald, mede dankzij datzelfde Minitel. Het bruine kastje met klein toetsenbord en groen scherm bracht een van Frankrijks, en misschien wel Europa’s grootste innovators voort: Xavier Niel. (Lees verder onder de video)
Franse Steve Jobs
Die begint op zijn 15e op een ZX81 computer met programmeren. Twee jaar later lanceert hij een erotische getinte chatbox op Minitel en al snel verdient hij meer dan zijn ouders. De winsten steekt hij in sexshops en pornosites op Minitel en een paar jaar later in een van Frankrijks eerste internetproviders. Vervolgens begint hij zijn eigen provider, die hij Free noemt. In 2002 lanceert hij als eerste ter wereld een triple play abonnement, met de Freebox. Voor een een kastje met telefoon, televisie en internet tegelijk, voor nog geen 30 euro per maand, daar waar de concurrenten in die tijd meer dan 50 euro rekenen voor alleen al een internet abonnement. De Freebox wordt al snel een succes, en een voorbeeld dat over de hele wereld gevolgd wordt. De laatste maanden gaat het wat slechter met Free (het aandeel verloor afgelopen jaar een derde van zijn waarde), maar voor velen is Niel nog steeds een innovatiegod, vergelijkbaar met Steve Jobs. Ook President Emmanuel Macron ziet Xavier Niel als een van de helden van Frankrijk.
Niel is nu een van de rijkste tien mensen van Frankrijk. Op persoonlijke titel investeert de milardair ook nog in een enorm scala aan projecten, in Frankrijk en in de rest van de wereld. Zo opende hij in 2017 Station F, ’s werelds grootste start-up incubator, is hij aandeelhouder van het dagblad Le Monde en een groot aantal andere media. Ook richtte hij de school 42 op, waar iedereen gratis kan leren coderen. Een filiaal van die school ging begin dit jaar onder de naam Codam in Amsterdam open.
Start-up nation
De activiteiten van Niel zijn koren op de molen van Macron. Hij wil graag dat Frankrijk dé start-up nation van Europa wordt en dat er veel digitale ondernemers als Niel bijkomen. De Franse president doet daar zelf overigens ook aan mee: deze week werd bekend dat hij een app heeft laten ontwikkelen die nu op alle telefoons van zijn ministers staat. De app, gebaseerd op software van de start-up Toucan Toco, houdt precies in de gaten en of ze wel efficiënt zijn en snel genoeg hervormingen doorvoeren. Wie geen hoge score haalt, die vliegt er uit. Innovatie en politiek gaan zo hand in hand. Of dat ook vooruitgang is, is een andere kwestie.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
