Stemmen in je hoofd horen is voor mensen met een psychose of schizofrenie heel slopend. Ze kunnen de stemmen maar moeilijk onder controle krijgen. Soms is medicatie nodig om ze te behandelen. Op dit moment werken wetenschappers in Groot-Brittannië aan een nieuwe therapie. Daarbij krijgt zo’n ongewenste stem daadwerkelijk een gezicht door middel van een digitale avatar. De patiënt kan via een beeldscherm de confrontatie aangaan met de stem en werken aan het veranderen van de relatie die hij met die stem heeft. Deze avatar-therapie bevindt zich momenteel in de tweede testfase.
“Meestal is de stem die de persoon hoort erg vijandig en erg krachtig,” zegt dr. Nikos Xanidis, therapiecoördinator voor het project in Glasgow. “Naarmate de persoon zich meer afzet tegen de stem, wordt de avatar na verloop van tijd minder vijandig.”
In de eerste testfase verbeterde de situatie voor de mensen die naast hun gebruikelijke counselling aan deze avatar-therapie meededen. Nu volgt een uitgebreide test uitgevoerd door Universiteit van Glasgow, King’s College London, UCL in Londen en de Universiteit van Manchester. Bij deze test worden 345 mensen onderverdeeld in drie groepen. Een groep krijgt zes weken avatar-therapie, een andere groep twaalf weken en de derde groep alleen ondersteunende begeleiding zonder avatar-therapie
Identiteit van de stem vaststellen
Het idee achter Avatar therapie is om de machtsdynamiek die een patiënt heeft met de stem in zijn hoofd te veranderen. Eerst bespreekt een patiënt de stem. Hoe klinkt deze? Hoe kan de stem worden gekarakteriseerd? Wat is zijn leeftijd, wat zijn de persoonlijkheidskenmerken en welke identiteit heeft deze stem? De patiënt maakt vervolgens samen met de therapeut een digitale avatar van de stem. het is vergelijkbaar met wat je doet bij het creëren van karakters in moderne role-playing video games.
De stemmen kunnen menselijke, maar ook niet-menselijke vormen aannemen. Bijvoorbeeld engelen of demonen. De patiënt beslist uiteindelijk of het beeld dat hij heft van de stem die hij hoort, echt bij die avatar past. De software creëert dan een stem voor de avatar die kan worden aangepast aan wat de patiënt hoort tijdens auditieve hallucinaties. Zodra de avatar is gecreëerd, verlaat de therapeut de kamer en bestuurt hij de digitale avatar via een computerscherm.
Confrontatie aangaan
“Het is een veilige plek waar ze assertief kunnen reageren op de representatie van hun meest verontrustende stem,” zegt Xanidis. De therapeut spreekt via de avatar en zegt de dingen die de patiënt gewend is te horen. De patiënt leert de confrontatie aan te gaan. Zo kan hij een manier vinden om met de stem om te gaan. In het ideale geval krijgt hij de controle over de stemmen in zijn hoofd in plaats van andersom.
Degenen die deelnemen aan de proefperiode van zes weken krijgen de normale avatar-therapie. Die gaat over het veranderen van de machtsdynamiek met de auditieve hallucinatie. De deelnemers aan de twaalf weken durende proef gaan een stap verder. Zij krijgen een meer persoonlijke benadering van de unieke stem in hun hoofd.
“Voor sommigen ging het vooral om het krijgen van medeleven of een beter begrip van de functie van de stem,” legt Xanidis uit. Op 6 mei 2021 vindt een online evenement plaats over de eerste bevindingen van de test.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
