Bulgaarse toestanden gisteren in Barendrecht. Bij de lokale verkiezingen won de lokale partij Echt voor Barendrecht (EVB) 20 van de 27 zetels. De EVB won met zo’n overweldigende Oostblok-aandoende voorsprong (+6 zetels ten opzichte van 2018) wegens oppositie tegen een windmolenproject in de stad. Ook in Oss en andere gemeenten wonnen lokale partijen met een ‘antiwind’-programma.
Ook al blijkt uit opiniepeilingen dat tweederde meerderheid van de Nederlanders voor windenergie is, zodra er plannen zijn voor zo’n turbine ‘in de eigen tuin’ draait de mening om. We vroegen aan Rik Harmsen (41) of de windenergiebranche ongerust is over de uitslag bij de gemeentelijk verkiezingen gisteren. Harmsen is woordvoerder van de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA).
Bent u teleurgesteld in de uitslag?
“Er zijn inderdaad politieke partijen die tegen lokale windenergie zijn en winst hebben geboekt. Maar het beeld is toch iets genuanceerder. Zoals het er nu naar uitziet, heeft in Amsterdam de partij die met een antiwindthema (St3M, red.) veel kabaal maakte, geen enkele zetel behaald. De drie partijen die voor windenergie zijn (GL, PvdA en D66) hebben daarentegen de meerderheid achter zich. Het wisselt dus per gemeente.”
Wat vindt u als mensen tegen de plaatsing van windturbines zijn?
“Het is geheel legitiem om iets van je eigen omgeving te vinden. Het is uiteraard ook legitiem om geen windmolens te willen. Zo simpel is het. Maar we zien ook dat mensen wel eens tegen zijn op grond van informatie die niet klopt. We hebben bezwaar als mensen worden bang gemaakt op basis van foute informatie.”
Welke informatie is dat?
“De gezondheidsclaim. Sommige mensen denken dat windmolens tot directe gezondheidsklachten leiden. Het RIVM heeft aangegeven dat er geen aanwijzing is dat dat het geval is. Maar als mensen dan toch volhouden dat de gezondheid wel in het geding is, wordt het wel erg lastig. Dan krijg je een welles-nietesspelletje. Het wordt dan best moeilijk voor de betrokken bewoners om hun mening te vormen.”
Moet de NWEA dan niet een publiciteitscampagne lanceren?
“NWEA heeft een belang in deze discussie en we denken dat we daarom niet de aangewezen partij zijn om aan voorlichting te doen. Daarvoor zijn onafhankelijke partijen, zoals het RIVM en de GGD.”
Wat zou de politiek moeten doen?
“Het zou fijn zijn als politici en beleidsmakers accepteren dat elke oplossing ook een nadeel heeft. En dat het niet goed is om bij de minste weerstand direct een stap terug te doen. Aan de andere kant moet je natuurlijk beslissingen ook niet willen doordrukken. Maar een tussenweg bewandelen zou wel zo fijn zijn. De weerstand geldt trouwens niet alleen voor windenergie, maar ook voor biomassa, zonenergie op land en kernenergie.
Op lokaal niveau hebben politici het wel eens moeilijk om hun positie als voorstander van windenergie te verdedigen. Daarom zou steun van de landelijke overheid wel zo prettig zijn.
We hebben begrip voor wie moeite heeft met windturbines. Maar het is ook heel frusterend dat projecten na jaren van discussie toch niet doorgaan. Maar laten we wel wezen: veel projecten komen wel tot een goed einde.”
Volgens het regeerakkoord moet de windenergie op land worden verminderd.
“Momenteel is het opgesteld vermogen op ons land ongeveer 5 Gigawatt. Dat getal gaat binnen een paar jaar naar 6,5 à 7 Gigawatt. Er zijn een groot aantal projecten die nu in de bouwfase zitten en waarvan de vergunningen rond zijn. Daarna bereiken we het eind van een bouwgolf.
Maar dat wil niet zeggen dat er op het land geen ruimte meer is voor nieuwe turbines. Er is absoluut ruimte voor groei, maar het zal in een minder snel tempo gaan dan de afgelopen paar jaar. Er blijven nog altijd geschikte plekken over. Daarnaast kunnen we op bestaande locaties door repowering meer energie produceren. Oudere turbines worden dan vervangen door een nieuwe generatie.”
Hoe ziet die nieuwe generatie eruit?
“De tendens is dat windmolens gemiddeld steeds groter worden. Dat heeft te maken met het natuurkundige principe dat de opbrengst vier keer groter is als je de oppervlakte verdubbelt. Dat drukt de kostprijs, maar zorgt er ook voor dat je meer energie oogst waar schaarste is, dus waar weinig ruimte is. Grotere turbines geven ook een iets rustiger draaibeeld. Ze lijken langzamer te draaien, hetgeen vaak als prettiger wordt ervaren.”
Welke andere innovaties kunnen we verwachten?
“Duitsland heeft net een technische oplossing ingevoerd, waarbij rode detectielampen voor de vliegveiligheid automatisch alleen aangaan als een vliegtuig overkomt. Dit wordt ook in Nederland geïntroduceerd.”
Gaan we ons helemaal storten op offshore wind?
“Nederland beschikt over een relatief grote taartpunt van de Noordzee. Daar is de ruimte en daar zal de groei aan windenergie vandaan komen. We zijn eigenlijk nog maar net op zee begonnen. Windmolens op zee zijn trouwens een geheel andere tak van sport. De meeste partijen die op land actief zijn, zijn dat niet op zee, en vice versa.”
Kijkt u vanuit de woonkamer tegen een windmolen aan?
“Nee, ik woon in een woonbuurt. Maar wij hebben op niet al te grote afstand een autosnelweg lopen.”
Lees ook hoe Denemarken ’s werelds grootste eiland voor windenergie gaat bouwen (à 12 Gigawatt)
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
