Een internationale groep onderzoekers onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft ontdekt dat patiënten die een geneesmiddel kregen voorgeschreven volgens hun gepersonaliseerde ‘DNA-medicatiepas’ dertig procent minder ernstige bijwerkingen ondervonden dan degenen die standaarddoses kregen. Dit is de eerste studie die praktische toepassing op dit gebied aantoont, schrijft het LUMC in een persbericht.

De studie, gepubliceerd in The Lancet, werd gecoördineerd door Henk-Jan Guchelaar, hoogleraar klinische farmacie aan het LUMC. Ongeveer zevenduizend patiënten uit zeven Europese landen werden beoordeeld over verschillende medische specialismen, waaronder oncologie, cardiologie, psychiatrie en algemene geneeskunde.

Author profile picture

Aafke Eppinga kun je gezien hebben in de wekelijkse explainers, de innovatie video's die ze maakt(e) tijdens haar fietsreis en natuurlijk op IO-tv. Schrijven vindt ze leuk, maar video's bedenken, filmen en editen nóg leuker. Gelukkig mag ze voor IO beide doen.

DNA-medicatiepas

Het onderzoeksteam keek naar 12 specifieke genen en 50 soorten genetische varianten die de werking van de 39 geselecteerde geneesmiddelen konden beïnvloeden. Het DNA van de patiënten werd in kaart gebracht en de resultaten werden gebruikt om een “DNA-medicatiepas” te creëren, waarmee artsen en apothekers de optimale medicatiedosis voor de behandelde persoon konden bepalen.

Uit het onderzoek bleek dat degenen die actief gebruik maakten van de medicatiepas dertig procent minder ernstige bijwerkingen ondervonden dan degenen die een standaarddosis medicijnen kregen voorgeschreven. Tot twaalf weken na aanvang van de behandeling werden de patiënten gecontacteerd door een verpleegkundig specialist die informeerde naar hun bijwerkingen.

Niet alleen ondervonden degenen met de DNA-medicatiepas minder bijwerkingen, ze gaven ook aan zeer tevreden te zijn over de pas zelf. Volgens de onderzoekers geeft de pas patiënten het gevoel meer controle te hebben, omdat ze actief betrokken worden bij hun gepersonaliseerde behandeling.

“Voor het eerst hebben we bewezen dat een ‘op maat’ strategie op grote schaal werkt binnen de klinische praktijk”, aldus professor Guchelaar. “Er is nu voldoende bewijs om tot implementatie over te gaan.”

Infographic van het onderzoek ‘Medicatie aanpassen aan DNA leidt tot 30 % minder bijwerkingen’, Beeld: LUMC

Gepersonaliseerde medicijnen

Gepersonaliseerde geneeskunde biedt behandelingen die zijn afgestemd op de genetische informatie van een individu. Het is gebaseerd op het principe dat sommige mensen anders reageren op bepaalde medicijnen door variaties in hun genetische samenstelling. In sommige gevallen kan dit betekenen dat personen hogere doses geneesmiddelen nodig hebben dan standaardvoorschriften.

De DNA-medicatiepas is een manier om ervoor te zorgen dat patiënten de juiste dosis krijgen. Door de pas te scannen weten artsen en apothekers welke dosis het beste is voor een individuele patiënt.

Vooruitgang boeken

“Deze studie biedt een goede basis om gebruik te maken van de DNA-medicatiepas,” aldus professor Jesse Swen. “We willen toewerken naar het in kaart brengen van het DNA van elke patiënt die bij de apotheek komt. Op die manier kunnen we de behandeling voor elke patiënt effectiever en veiliger maken.”

De volgende stap voor de onderzoekers is uitzoeken hoe deze praktijk in de standaardzorg kan worden geïmplementeerd. Ook vragen als of het wel of niet vergoed moet worden, moeten beantwoord worden. Het valt nog te bezien of dit in de toekomst deel zal uitmaken van de standaardzorg.