Vanaf 1 december is het verplicht om mondkapjes te dragen in openbare binnenruimtes. Er zijn echter veel verschillende mondkapjes op de markt en het kan moeilijk zijn om hier de beste uit te kiezen. Philomena Bluyssen en Marco Ortiz van de TU Delft ontwikkelen een onderzoeksmethode waarmee lekkage van verschillende mondkapjes vergeleken kan worden.
NEN eisen
Op 9 november heeft NEN, Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut, een norm voor gebruik van mondkapjes gepubliceerd. Hierin staan eisen voor ontwerp, gebruik en onderhoud waardoor mondkapjes de beste bescherming bieden. In de norm worden voor verschillende eigenschappen testen benoemd: sterkte, filtratie, efficiëntie en ademweerstand. Er was in deze norm nog geen lekkagetest opgenomen.
Begin 2021 neemt Nederland een keurmerk voor mondkapjes in gebruik. NEN ontwikkelt het keurmerk waarmee voor consumenten duidelijk is welke mondkapjes voldoen aan de nodige eisen.
Lekkage test
Lekkage is de hoeveelheid virusdeeltjes die met waterdamp (adem) nog langs het masker kunnen ontsnappen. Bluyssen en collega’s hebben in het SenseLab een testopstelling ontwikkeld waarmee dit gemeten kan worden.
Bij de opstelling kan een kunststofhoofd nevel uitademen via de neus. Dit simuleert de uitademing van mensen. De neveldruppeltjes worden zichtbaar door toevoeging van pigment uit een gele marker en UV-licht. Zo wordt lekkage zichtbaar gemaakt. In een aflevering van KASSA is zichtbaar hoe deze test werkt.
Effectiviteit
Met deze test zijn de meest-gedragen consumentenmondkapjes bekeken. Hoewel te zien is dat deze allemaal geen optimale bescherming bieden, zijn de wegwerpmondkapjes en de katoenenmaskers met wegwerpfilter de beste. Nog beter is de KN95, dit is een medisch mondkapje en bestemd voor de zorg.
Het meest opvallend uit deze test was dat het patroon voor een zelfgemaakt mondkapje dat op de site van de Rijksoverheid stond de minste bescherming bood. De overheid heeft het patroon inmiddels offline gehaald. Volgens hen is er een rekenfout gemaakt waardoor de mondkapjes te groot vielen en dus geen juiste pasvorm hadden. Er staat sinds 17 oktober een nieuw patroon op de site.
Mondkapjesplicht
Vanaf 1 december is het, zoals het er nu uitziet, verplicht om een mondkapje te dragen in winkels, musea, restaurants, theaters en onderwijsgebouwen (behalve basisscholen). De overheid stelt de eis dat het een niet-medisch mondkapje is. Verder zijn er geen regels aan verbonden. Een spatscherm mag niet als alternatief worden gebruikt omdat deze, volgens de overheid, niet genoeg bescherming biedt. De plicht geldt in eerste instantie voor drie maanden, hierna is er verlening mogelijk wanneer hier noodzaak toe is.
Ook interessant:
TMC helpt Uganda aan herbruikbare mondkapjes
Onderzoekers ontwikkelen mondkapje dat virussen en bacteriën kan vernietigen