Nederlandse universiteiten worstelen met de uitdaging om succesvolle spin-offs te voeden, ondanks hun kracht met betrekking tot diepgaand technologisch onderzoek. Nederland is koploper op het gebied van onderzoek, maar blijft achter bij het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk als het gaat om het creëren van succesvolle spin-offs. De groei van deze spin-offs is traag. Slechts 48% van hen heeft meer dan 10 werknemers in dienst tien jaar na hun oprichting.
- Nederlandse universiteiten willen het spin-outproces transparanter maken;
- Ondanks de uitdagingen zijn er ook stappen gezet in het Nederlandse spin-off landschap, denk aan nieuwe dealvoorwaarden;
- KU Leuven is al vier jaar op rij de meest innovatieve universiteit van Europa met 135 spin-off bedrijven
Inzet en aandelen
Het percentage aandelen dat universiteiten opeisen in hun spin-offs belemmert vaak de groei van bedrijven. Start-ups die meer dan 10 procent van hun aandelen afstaan aan universiteiten worden vaak als minder winstgevend gezien, wat potentiële investeerders kan afschrikken.
In reactie hierop hebben Nederlandse universiteiten gestandaardiseerde transactievoorwaarden geïnitieerd om het spin-out proces transparanter te maken. In deze overeenkomsten worden verschillende opties beschreven voor de overdracht van intellectueel eigendom, waaronder aandelenpakketten en licentieovereenkomsten. Toch blijft het een complexe taak om de juiste balans te vinden tussen de betrokkenheid van de universiteiten en de toewijzing van aandelen.
Praktijkvoorbeeld
Hoe ingewikkeld dit probleem is, blijkt wel uit het geval van Cradle, een Nederlandse start-up die ervoor koos om met Amerikaanse universiteiten samen te werken vanwege de moeilijkheden in Nederland. Dit scenario onderstreept de noodzaak voor Nederlandse universiteiten om een gunstiger klimaat te scheppen voor hun lokale spin-offs.
Groei stimuleren: de rol van durfkapitaal en innovatie
Ondanks deze uitdagingen is er ook sprake van vooruitgang in het Nederlandse spin-off landschap. Round One Ventures, een nieuw durfkapitaalfonds, richt zich op het ondersteunen van startende studenten, terwijl ReCarbn, een spin-off van de Universiteit Twente, een van de eerste bedrijven is die zich onder de nieuwe dealvoorwaarden heeft verzelfstandigd.
Toch verloopt het proces nog steeds traag door het uitgebreide papierwerk en de vereiste van gedetailleerde prognoses. Het vereenvoudigen van financieringsprocessen en het verstrekken van initiële subsidies zou de weg naar commercialisatie kunnen versnellen, wat zou leiden tot een efficiëntere en effectievere toepassing van wetenschappelijk onderzoek.
Lessen uit Leuven: Belgisch succesverhaal
Terwijl Nederlandse universiteiten worstelen met deze problemen, is hun Belgische tegenhanger, de KU Leuven, een voorbeeld van succesvolle spin-off creatie. De KU Leuven, die vier jaar op rij werd uitgeroepen tot meest innovatieve universiteit van Europa, heeft 152 spin-off bedrijven, wat aantoont dat succesvolle spin-offs haalbaar zijn met de juiste ondersteuning en infrastructuur.
Een van de succesverhalen van de universiteit is ArtiQ, een op AI gebaseerd softwarebedrijf dat artsen ondersteunt bij het diagnosticeren en behandelen van ademhalingsziekten. De oprichters van het bedrijf profiteerden van KU Leuven’s tech transfer office, dat expertise leverde in samenwerkingsovereenkomsten, bedrijfsontwikkeling, financiering en intellectuele eigendom.
Een duurzaam ecosysteem
De vergelijking tussen het Nederlandse en Belgische universitaire spin-off landschap onderstreept het belang van een ondersteunend ecosysteem. Zo’n ecosysteem biedt niet alleen financiële steun, maar ook begeleiding bij bedrijfsontwikkeling, samenwerkingsovereenkomsten, intellectuele eigendom en toegang tot een netwerk van ervaren ondernemers en investeerders.
Nu universiteiten ernaar streven de kloof tussen uitvinding en commercialisering te overbruggen, wordt de rol van universitaire spin-offs steeds crucialer om de levensstandaard te verhogen en hun toekomst veilig te stellen. In Nederland en in heel Europa is de reis maar net begonnen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
