Elk jaar komen er tonnen koper en nikkel in de natuur door de slijtage van remmen van motorfietsen, treinen, mountainbikes, raceauto’s en andere voertuigen. Het Fraunhofer-instituut voor materiaalonderzoek IFAM in Dresden heeft daar iets op gevonden. In samenwerking met twee Deense partners zijn ze begonnen met de ontwikkeling van een volledig koper- en nikkelvrij remblok voor motorfietsen. Het remblok bestaat uit “gesinterd” ijzer. Eerste tests, zowel in het laboratorium als in motorfietsen, zijn volgens de onderzoekers hoopgevend.
Dat heeft Fraunhofer deze week bekendgemaakt. De Deense partners in het project zijn het technologische instituut DTI en het bedrijf SBS Friction. De financiering komt van het Deense Innovatiefonds. De ontwikkeling maakt onderdeel uit van een groter onderzoeksproject “GreenPad”, dat zich richt op de ontwikkeling van verschillende milieuvriendelijke alternatieve materialen.
Sinteren
In dit geval gaat het om een alternatief voor zogeheten gesinterde remblokken waarbij veel wrijving voorkomt. Deze bestaan nu nog voor een belangrijk deel uit koper en nikkel. Het voordeel van deze remblokken is dat ze heel erg hard zijn en bestand tegen hoge temperaturen. Ze worden gebruikt in bijvoorbeeld treinen, motorfietsen, raceauto’s en mountainbikes.
Nadeel is dat de remblokken ondanks hun hardheid nog altijd aan slijtage onderhevig zijn. Bij de huidige techniek betekent dit dat er koper en nikkel vrijkomen in de natuur. Vooral van koper is bekend dat dit erg schadelijk is voor bijvoorbeeld waterdieren.
Washington en Californië
In enkele delen van de wereld is er daarom besloten om de wetgeving aan te passen. Zo mogen remblokken in de Amerikaanse deelstaten Californië en Washington vanaf 2021 nog maar 5% koper bevatten en in 2025 0,5%.
Volgens Fraunhofer kan alleen bij motorfietsen, het gebruik van koper- en nikkelvrije producten leiden tot een daling van de koperuitstoot met 600 ton per jaar. Dit komt overeen met ongeveer 25% van de uitstoot door slijtage van de koperen remmen in heel Europa. Voor nikkel bedraagt de potentiële besparing 160 ton per jaar. Deze effecten worden nog groter wanneer rekening wordt gehouden met andere gebruikers van dit soort remmen zoals raceauto’s, scooters, hoogwaardige mountainbikes, ATV’s en industriële machines.