Met zijn houten bladen en groene mast gaat hij gemakkelijk op in het landschap: de Groningse windmolen van EAZ Wind. De molen wordt tegenwoordig al door honderden boeren in Nederland gebruikt. “Die van mij staat een half jaar, en boeren uit de buurt willen er nu ook een”, zegt boer Koen Spruit.
Met de beweging in het energielandschap en de druk op de agrarische sector om snel te vergroenen neemt de vraag naar de molens nog steeds gestaag toe. Hoewel uitgegroeid tot een volwaardig bedrijf met bekendheid op de internationale markt, begon het allemaal klein, in het hoge Noorden. “Het idee voor de windmolens ontstond op een boerenerf in Groningen, toen een van de vijf oprichters, Sjouke Ritsema, de eerste windmolen bouwde voor zijn vader”, zegt mede-oprichter en CEO van het bedrijf Timo Spijkerboer. “De buren bleken het ook wat te vinden, en zo is het verder uitgegroeid. Er werken nu 50 mensen bij ons bedrijf en we hebben al meer dan 450 molens geplaatst.”
Ook de ontwikkeling van de molen zelf staat niet stil. Inmiddels is er een verbeterde versie van op de markt gebracht. De nieuwe versie, de 13.2, is 15 meter hoog en de wieken zijn gemaakt van larikshout. Bij goed onderhoud kunnen de molens tientallen jaren mee. En nog een bijkomend voordeel: “De molen levert de energie op het moment dat de boer het nodig heeft. Het nieuwe type maar liefst 25 procent meer”, zegt Spijkerboer. Door de combinatie met zonnepanelen wordt het gehele jaar energie geleverd: zon in de zomer, wind in de winter. Dat maakt het aantrekkelijk voor boerenbedrijven. De EAZ-Twaalf wekt per jaar ongeveer 35.000 kWh op bij een windsnelheid van 5m/s. De kosten van een molen bedragen zo’n 50.000 euro, een bedrag dat in zeven tot tien jaar terugverdiend wordt.
‘De boer heeft behoefte aan een totaalpakket’
Afgelopen jaren kwamen er in Nederland meerdere initiatieven voorbij van bedrijven om kleine windmolens te produceren, maar geen van hen slaagde erin om op te schalen. Dat het EAZ Wind wel gelukte om door te groeien heeft volgens Spijkerboer alles te maken met de innovatieve aanpak van het bedrijf. “Wij zagen dat, naast de bouw van de molen, er andere aspecten bij komen kijken die minstens zo belangrijk zijn. Wij produceren de molen, zorgen voor subsidieaanvraag en praten met de buren over wat de molen voor hen betekent. Dat totaalpakket, dat is waar de boer behoefte aan heeft.”
Een simpel, robuust ontwerp
Daarnaast kon het bedrijf opschalen door een zo simpel en robuust mogelijk ontwerp toe te passen. Het is volgens Spijkerboer namelijk alles behalve handig om een miniatuurversie te maken van grote windturbines. “Dan eindig je namelijk met een ontzettend complex apparaat. Daar haal je misschien wel een hoog rendement mee, maar daarmee maak je de molen ook onnodig prijzig.” De EAZ-molen is dan ook onafhankelijk van ingewikkelde aansturingsmechanismen. “Het ontwerp van de molen is bewust zo simpel mogelijk gemaakt. De molen is daardoor gemakkelijk te bouwen en te onderhouden en de prijs is ook aantrekkelijk.”
Maar ouderwets is de molen zeker niet. Hij bevat namelijk wel een geavanceerd monitoringssysteem. “Elk kwartier komt er data bij ons binnen. We kijken dan naar het verbruik van de boer, naar de opwekking van zon en wind en naar de bewegingen van de toren.” Daardoor is het makkelijk te voorspellen wanneer de molen toe is aan een nieuwe onderhoudsbeurt. Ook de boer krijgt bij aanschaf van de molen beschikking over zijn eigen data. “Op de app kunnen ze op een eenvoudige manier terugzien hoeveel energie ze opwekken en verbruiken.”
Boer Spruit: een voorbeeld voor de boeren uit de buurt
Koen Spruit is boer en runt samen met zijn ouders en zijn vrouw een boerderij in Zegveld, middenin het Groene Hart. Met zijn 90 melkkoeien en alles wat daarbij komt kijken is het voor hem van groot belang dat de energietoevoer op de boerderij stabiel is. Een half jaar geleden liet hij daarom een EAZ windmolen plaatsen. “Ik ben altijd al bezig om de boerderij zoveel mogelijk te vergroenen”, zegt Spruit. “We staan als agrarische sector voor een belangrijke opgave en moeten echt af van de fossiele brandstoffen. Vandaar dat wij de keuze maakten om over te stappen op de windmolen van EAZ Wind. We hebben nu de beschikking over een groene, regelmatige bron van energie.”
Drie jaar geleden -tijdens een barbecue met boeren uit de buurt en onder het genot van een pilsje- ontstond het idee om de windmolen aan te schaffen. “Heel eerlijk gezegd dacht ik dat een windmolen niets voor mij zou zijn. Ik was er niet van gecharmeerd, totdat ik de molen uit Groningen op het spoor kwam. Nu ben ik er ontzettend blij mee dat ik de stap gezet heb.” Spruit was namelijk altijd al gefascineerd door het weer en de molen versterkt dat. “Ik zit heel vaak naar de molen te kijken. Dan kijk ik naar de windrichting en naar de richting waarin de molen zich beweegt. Dat is gewoon gaaf om te zien.”
Spruit hoopt een voorbeeld te zijn voor andere boeren uit de buurt, en dat lijkt het geval te zijn. “Er zijn al vergunningsaanvragen van boeren uit de buurt. Ik denk dat er binnen twee jaar een aantal nieuwe molens in de straat zullen verschijnen.” En over voorbeeldfunctie gesproken: “Voor mij is het het allerbelangrijkst dat mijn kinderen later terugkijken of wat mijn vrouw en ik hebben gedaan. Ik wil dat zij met trots op onze projecten rondom verduurzaming terugkijken.”
Europa veroveren
De meeste klanten van EAZ Wind zijn vooralsnog in Nederland te vinden, maar de uitbreiding van het bedrijf naar het buitenland is in volle gang. “We hebben ondertussen ook al molens geplaatst in Duitsland en België. Als ik de vergunningsaanvragen zie dan gaan dat er nog een stuk meer worden de komende twee jaar”, zegt Spijkerboer. De CEO durft groot te dromen en hoopt uiteindelijk alle boerenerven in de wereld te voorzien van groene stroom. “Zo lang wind en zon elkaar afwisselen in een land, en zo lang de kosten voor het produceren van de molens omlaag blijven gaan, zie ik zeker mogelijkheden!”
Lees ook:
5G als helpende hand in transport, zorg en landbouw: 4 toekomstige toepassingen
Tekort in IT: ‘Ook archeologen worden omgeschoold’
Haven Lauwersoog volop in de vergroening met ‘geheel zelfstandige waterstofketen’
Groningen innoveert volop met waterstof: ‘We willen opschalen’
Oude shuttlebus als onderwijsruimte: een sneak peak op het ‘creatieve Suikerterrein’ in Groningen
