De leesprestaties van de kinderen hebben in Duitsland een alarmerend niveau bereikt. Een op de vijf basisschoolkinderen kan niet goed lezen. Ook in Nederland gaat de leesvaardigheid achteruit. Nederlandse vijftienjarigen scoorden in 2018 slechter op leesvaardigheid dan leeftijdsgenoten uit andere rijke landen. Dat blijkt uit een driejaarlijks vergelijkend onderzoek onder 60.000 leerlingen uit 79 landen, ook wel bekend als de PISA-test. (Bron: NRC).
Het achteruit gaan van de leesvaardigheid komt door moeilijkheden bij de woordherkenning, zegt professor Tobias Richter van de Julius Maximilian Universiteit van Würzburg. Hij vindt het leren lezen door eerst alleen losse letters te leren, niet goed. Hij heeft een app bedacht waarmee de kinderen per lettergreep leren lezen.
Een vijfde van de kinderen kan geschreven teksten zelfs aan het einde van de basisschool nauwelijks begrijpen. Dat blijkt uit de laatste International Primary School Reading Survey. Het onderzoek toetst de leesvaardigheid van leerlingen uit de vierde graad in een internationale vergelijking.
Moeilijkheden met woordherkenning
Er bestaat een brede consensus onder wetenschappers dat de zwakke leesvaardigheid van kinderen grotendeels te wijten is aan moeilijkheden met de woordherkenning. ,,De getroffen leerlingen moeten woorden moeizaam en foutgevoelig per brief verwerken in plaats van ze als geheel te herkennen”, aldus Richter.
Hij vreest dat deze tekortkoming in de leesvaardigheid ook andere schoolprestaties negatief beïnvloeden. Dat heeft niet alleen gevolgen vor de individuele leerlingen, maar ook voor de complete samenleving wen de economie. Hij wil dat probleem op een effectieve en laagdrempelige manier aanpakken. Samen met collega’s van de afdeling media-informatica van de Universiteit van Würzburg bedacht de hoogleraar een app die een wetenschappelijk onderbouwde leestraining biedt.
Makkelijker leren lezen met lettergrepen
Het concept is gebaseerd op een reeds uitvoerig geëvalueerde leestraining voor basisscholieren met leesproblemen. De focus ligt op woordherkenning, met de lettergreep als centrale eenheid. Volgens Müller zijn woorden makkelijker te herkennen aan hun lettergrepen, dan aan hun individuele letters. Dat heeft een positief effect op de leesprestaties; vooral op de snelheid van de woordherkenning en dus indirect op het leesbegrip.
Aanpasbaar aan individuele leesprestaties
De app is gebaseerd op de huidige inzichten van psychologisch leesonderzoek. Er moet nog wel veel worden ontwikkeld. De training moet uiteindelijk individueel aan te passen zijn aan de leesvaardigheid van het kind. Bovendien moet de app veel speelse elementen bevatten en simpel te bedienen zijn. De kinderen moeten de app zowel op school als thuis kunnen gebruiken. Naar verwachting duurt het nog drie jaar voordat de app in het onderwijs kan worden gebruikt. Tot die tijd zal de doeltreffendheid ervan worden getest in uitgebreide evaluatiestudies. Het onderzoeksproject loopt onder de naam MobiLe3 – Mobile Reading Promotion for Primary School Children en werd gefinancierd door het Duitse ministerie van onderwijs en onderzoek.
