Er is in principe maar één methode om kanker vroegtijdig op te sporen: geregelde controles. Deze zijn vaak onaangenaam, zoals mammografieën of colonoscopieën. En ze zijn ook niet altijd 100 procent betrouwbaar. Verkeerde diagnoses komen steeds weer voor. Aan de ene kant worden er geen tumoren ontdekt, aan de andere kant krijgen mensen langdurige en onaangename kankertherapieën, ook al hebben ze nooit kanker gehad.
Onderzoekers van de European Society for Medical Oncology in Lugano, Zwitserland, hebben nu een bloedtest ontwikkeld die meer dan 50 soorten kanker nauwkeurig kan opsporen. De test kan ook aantonen waar in het lichaam de kanker is ontstaan, vaak voordat de patiënt de eerste symptomen vertoont.
Minder onterecht positieve resultaten
In hun studie ‘ Circulating Cell-free Genome Atlas’ (CCGA) registreerden de wetenschappers een onterecht positieve kankeropsporing van 0,7 procent. Dit betekent dat bijna één procent van de mensen ten onrechte zou worden geïdentificeerd als iemand die kanker heeft. Bij de huidige methoden wordt bij ongeveer tien procent van de vrouwen bij de screening op borstkanker onterecht-positieve kanker gediagnosticeerd. De nieuwe bloedtest was ook in staat om het weefsel te bepalen waarin de kanker is ontstaan in 96 procent van de monsters, Het resultaat was in 93 procen nauwkeurig .
Analyse van chemische verandering van DNA
De test is gebaseerd op het feit dat tumoren DNA in het bloed verspreiden. Dit leidt tot zogenaamd celvrij DNA (cfDNA). Aangezien dit cfDNA echter ook afkomstig kan zijn van andere celtypes, is het vaak moeilijk om het cfDNA afkomstig van tumoren te bepalen. Het bloedonderzoek van de Zwitserse onderzoekers analyseert chemische veranderingen in het DNA, bekend als “methylering”, die normaal gesproken de genexpressie controleert. “Abnormale methyleringspatronen en de daaruit voortvloeiende veranderingen in genexpressie kunnen bijdragen aan tumorgroei, zodat deze signalen in het cfDNA het potentieel hebben om kanker op te sporen en te lokaliseren,” zegt de studie, die werd gepubliceerd in het toonaangevende kankerblad Annals of Oncology.
Voor de test onderzochten de onderzoekers bloedmonsters van 6.689 deelnemers met eerder onbehandelde kanker (2.482 patiënten) en een controlegroep zonder kanker (4.207 patiënten). De resultaten van 4.316 deelnemers waren beschikbaar voor analyse: 3.052 in de trainingsset (1.531 met kanker, 1.521 zonder kanker) en 1264 in de validatieset (654 met kanker en 610 zonder kanker).
Uiteenlopende uitkomsten
Het resultaat toonde aan dat het bloedonderzoek in de meeste gevallen een onderscheid kon maken tussen kankerpatiënten en gezonde deelnemers. Er werden echter verschillen in de uitkomsten gevonden, afhankelijk van het type en het stadium van de kanker. Zo bedroeg het percentage voor fase I-tumoren slechts 18 procent, voor fase IV-tumoren 93 procent. Het gemiddelde percentage voor alle 50 onderzochte soorten kanker was 43,9 procent. Voor de meest voorkomende en dodelijke vormen van kanker (anaal-, blaas-, darm-, slokdarm-, maag-, hoofd- en halskanker, lever- en galkanaalkanker, long-, eierstok- en alvleesklierkanker, lymfoom en leukemie) was het percentage 67,3 procent.
Mogelijk geschikt voor bevolkingsonderzoek
Ondanks de enigszins gemengde resultaten voor zeer vroege kankerstadia, waren de onderzoekers tevreden. “Deze gegevens tonen het vermogen aan van deze gerichte methylatietest. Deze voldoet volgens ons aan de basisvereisten van een bloedtest voor vroege opsporing van kanker. De test zou gebruikt kunnen worden voor bevolkingsonderzoek. Je kunt nu meerdere dodelijke kankers opsporen met één enkele test”, aldus de hoofdauteur van het artikel, Dr. Michael Seiden (MD, PhD), president van de Amerikaanse Oncologie (Texas, VS). Vooral vanwege de lage onterecht positiefmetingen en het vermogen om te detecteren waar in het lichaam de kanker zich bevindt.
“Baanbrekend onderzoek”
De hoofdredacteur van Annals of Oncology, professor Fabrice André, onderzoeksdirecteur van het Institut Gustave Roussy, Villejuif, Frankrijk, sprak een soortgelijke lofzang uit. “Dit is een baanbrekend onderzoek. Het is een eerste stap naar de ontwikkeling van gemakkelijk uitvoerbare screeningsinstrumenten. Vroegtijdige opsporing van meer dan 50% van de kankers zou wereldwijd miljoenen levens per jaar kunnen redden en de morbiditeit, veroorzaakt door agressieve behandelingen, drastisch kunnen verminderen”.
In hoeverre de nieuwe bloedtest daadwerkelijk eerder tumoren kan opsporen dan de conventionele screeningtests, moet verder onderzoek uitwijzen.
Andere artikelen over het onderwerp kanker leest u hier.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
