Jonge bossen zijn 25% effectiever in de opname van CO2

Een internationaal team van onderzoekers, waaronder wetenschappers van het Karlsruher Institute of Technology (KIT), heeft onze eerdere veronderstellingen over de CO2-opname van bossen op zijn kop gezet: fotosynthese alleen blijkt niet verantwoordelijk voor de ‘koolstofputten’, maar ook voor de leeftijd van het bos.

Koolstofputten zijn ecosystemen die grote hoeveelheden koolstof binden en zo de opstapeling van CO2 in de atmosfeer – en dus de klimaatverandering – vertragen.  In dit opzicht wordt het bos beschouwd als een belangrijk filter voor onze planeet. Het reinigt de lucht van stofdeeltjes. Het produceert zuurstof. Het is als het ware onze groene long.

Koolstofputten beperkt

Tot nu toe werd aangenomen dat het belangrijkste proces voor CO2-opname in een betere fotosynthese lag. Dit komt op zijn beurt weer door de toename van kooldioxide in de atmosfeer. De putten zijn dan ook dynamisch. Hun capaciteit kan regionaal groeien, maar ook krimpen. Zo nemen dichte tropische bossen in de buurt van de evenaar grote hoeveelheden CO2 op. Daarom wordt vooral het regenwoud tot nu toe beschouwd als de elementaire taak van kooldioxidevermindering.

Milieu-onderzoekers hebben nu echter ontdekt dat ‘s werelds grootste koolstofputten zich bevinden in jonge, hernieuwbare bossen. En in bossen die nog geen 140 jaar oud zijn.

“Deze putten, die afhankelijk zijn van de groei van bossen, hebben hun grenzen. Wanneer bossen een bepaalde leeftijd bereiken, neemt de CO2-opname ervan af en verdwijnen de koolstofputten die zo belangrijk zijn – tenzij verdere herbebossing plaatsvindt”, zegt professor Almut Arneth van het Instituut voor Meteorologie en Klimaatonderzoek – Atmosferisch Milieuonderzoek (IMK-IFU), KIT Alpin Campus. “De resultaten van het onderzoek zijn een belangrijke bijdrage aan het begrip van het klimaatsysteem en helpen ons tegelijkertijd om gefundeerde beslissingen over bosbouw te nemen”. De cijfers laten zien hoeveel CO2 hernieuwbare bossen in de toekomst kunnen absorberen. Arneth heeft wel een waarschuwing: “De hoeveelheid koolstofdioxide die bossen in het algemeen uit de atmosfeer kunnen verwijderen, is echter beperkt. Daarom moeten we onze uitstoot van fossiele brandstoffen verminderen”, benadrukt de professor.

Vergelijking van datasets

Voor zijn bevindingen heeft het internationaal onderzoeksteam een combinatie van data- en computermodellen van wereldwijde bossen geanalyseerd. Aan de hand van de gegevens over de leeftijd van de bossen hebben de deskundigen kunnen vaststellen hoeveel CO2 de bosgebieden met een leeftijd van ten minste 140 jaar tussen 2001 en 2010 wisten te absorberen. De vergelijking met jongere bossen – die bijvoorbeeld werden aangeplant op vroegere landbouwgrond of op ontboste gronden – toonde aan dat het leeftijdseffect goed is voor ongeveer 25 procent van de CO2-opname van bossen. Het verschil is vooral zichtbaar bij bossen van middelmatige en hoge breedtegraden. Het gaat bijvoorbeeld om land in de oostelijke staten van de VS, waar kolonisten tot het einde van de 19e eeuw landbouwgrond gebruikten, of om bossen in Canada, Rusland en Europa, die door bosbranden werden verwoest. Maar ook grote herbebossingsprogramma’s in China leveren een belangrijke bijdrage aan deze koolstofputten.

Het onderzoek werd gefinancierd door de Europese Commissie. De resultaten zijn momenteel te vinden in de Procedures van de National Academy of Sciences van de Verenigde Staten van Amerika (PNAS).

 

Hoofdfoto: Bebossing – Vooral jonge bossen hebben een belangrijke taak in het absorberen van CO2 © Pixabay