In Station F innoveert Frankrijk als een trein

In een voormalig treinstation in hartje Parijs bevindt zich de grootste start-upcampus ter wereld. Met duizend beginnende ondernemers op 34.000 m2 zet Frankrijk zich op de kaart van de meest innovatieve landen ter wereld. Een prestigeproject waar alles draait om ‘entrepreneurship’. IO loopt mee met ondernemer Yama uit Nederland.

Het eerste wat opvalt als je de ‘Share zone’ van Station F binnenkomt, is de enorme sculptuur Play-Doh van Jeff Koons. Twintig jaar deed Koons erover, om de stapel bontgekleurde klonten klei te perfectioneren tot een icoon van hedendaagse beeldende kunst. Van zo’n lange adem kunnen de start-ups onder de voormalige perronoverkapping alleen maar dromen.

Lees ook: Liberté, egalité, innover

Fighters Program

Zoals Yama Saraj uit Eindhoven, die met zijn 33 jaar voor start-up begrippen naar eigen zeggen al een veteraan is. Vorig jaar verruilde hij de Nederlandse lichtstad voor de Franse om zijn bewegings- en coachingsapp ‘Sensai’ op de campus naar een hoger plan te tillen. Met een beurs van het Fighters Program, gericht op ondernemers met een ‘underprivileged background’ krijgt hij daarvoor één jaar de tijd.

Op zijn elfde kwam Yama als vluchteling vanuit Afghanistan naar Nederland. Een bezoek aan dit door oorlog verscheurde land in 2011 bleek een eyeopener voor de toenmalige bedrijfskundestudent. ,,Ik wil technologie naar mijn vaderland brengen. Noem het sociaal activisme, maar IT geeft me de middelen om iets te kunnen doen.” Het plan is om zijn app uiteindelijk in Afghanistan te lanceren en op deze manier iets te kunnen betekenen voor mensen met PTSS. Maar eerst moet er geld voor de verdere ontwikkeling worden opgehaald. En dat kan in Parijs. (Lees verder onder de video)

Station F biedt twee verschillende formules aan voor start-ups. Het Founders program richt zich op beginnende start-ups ‘met grote ambities’. Voor 195 euro per maand kun je een werkplek huren in de betonnen stationshal, die met zijn 310 meter even lang is als de Eiffeltoren op zijn kant. Daarvoor krijg je 24/7 toegang tot een magistraal gebouw met loungebanken en pooltafels in elke hoek, meetingrooms, een ‘create zone’, een inpandig sportveld en een industrieel ogend Italiaans restaurant vol Perzische tapijten. ,,Maar waar het hier in essentie om draait, is dat je leert van echte ondernemers en niet van professoren”, zegt Yama.

Killer entrepeneurs

Om het delen van kennis efficiënt te laten verlopen, worden start-ups verdeeld in ‘guilds’, een uit de gaminghoek afgekeken sociale structuur die samenwerken beloont. Een guild bestaat uit gemiddeld tien start-ups met allemaal een andere achtergrond. ,,Dat levert interessante kruisbestuivingen op tussen bijvoorbeeld food, fashion, blockchain, e-commerce en cybersecurity”, aldus Yama.

Met dertien anderen neemt hij deel aan het Fighters program, dat exact hetzelfde biedt als het Founders Program, maar waarvoor hij niet hoeft te betalen. Het richt zich op ‘killer entrepreneurs’ die niet dezelfde kansen hebben gekregen, zoals immigranten of vluchtelingen. ,,De oprichter van Station F is de Franse miljardair Xavier Niel, zelf afkomstig uit een arm milieu”, vertelt Yama. ,,Ik ben ook een straatvechter. Die mentaliteit kan je goed van pas komen, want als ondernemer komt er veel op je af.”

Een mindset die in ‘het dorp’ Eindhoven ver te zoeken is, vindt hij. ,,Als je ambities hebt, krijg je te horen ‘wat is er mis met jou?’. Er wordt vooral gekeken naar wat er er al is, niet naar wat je kunt creëren. Gevestigde bedrijven als ASML en Philips zitten daar letterlijk in de weg. Het ecosysteem is helemaal rond die grote jongens gebouwd. Soms lijkt het alsof er buiten die bedrijven niets bestaat. In Parijs zie ik dat de wereld groter is dan dat.”

Dat Station F met partners als Google, Amazon en Facebook ook groot denkt, was al duidelijk toen president Emmanuel Macron het complex twee jaar geleden opende. De programma’s richten zich expliciet op jonge ondernemers vanuit de hele wereld, de voertaal is Engels en zelfs de Franse bureaucratie wordt omzeild om het leven van de start-ups makkelijker te maken. Maar een vleugje joie de vivre mag natuurlijk niet ontbreken. ,,De meeste mensen beginnen hier tussen 10 en 11 uur en tussen al het werken door wordt er flink gechild en lekker gegeten”, lacht Yama.

Geen vluchteling meer

Met zijn e-step pendelt hij dagelijks tussen de campus en Flatmates, een woningcomplex op 10 minuten afstand dat onderdeel is van Station F. Voor 400 euro per maand huurt hij daar een kamer, een schijntje in Parijs. Voor het eerst van zijn leven voelt Yama zich geen vluchteling meer, maar een expat, of een kenniswerker. ,,Hier in Frankrijk ben ik een typische Nederlander. Ik ben direct, punctueel en soms zelfs een beetje bot. Thuis profileer ik me bewust niet op deze manier. Omdat iedereen toch altijd wel vraagt waar ik éigenlijk vandaan kom”.

 

[box type=”info”] Nico Schiettekatte

“Franse dynamiek trekt investeringen aan”

Nico Schiettekatte, innovatieraad en hoofd economisch cluster Nederlandse ambassade in Parijs: “Frankrijk heeft traditioneel een sterke kennisbasis met hoogopgeleide ingenieurs en creatieve designers. Sinds kort loopt het ook voorop in het stimuleren van high tech start-ups en scale-ups. Deze dynamiek trekt extra investeringen aan, zowel binnenlandse als buitenlandse. Het is cruciaal dat Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en overheden op de hoogte blijven van deze dynamiek in het innovatie ecosysteem in Frankrijk. Met inspirerende voorbeelden en succes stories. Goed om te zien dat Innovation Origins hier een bijdrage aan levert!”[/box]