© Photochemistry and Photobiology
Author profile picture

Het coronavirus verspreidt zich niet alleen door een druppelinfectie, maar ook via aërosolen die tot enkele uren in de lucht kunnen blijven. Vlekinfecties via besmette oppervlakken kunnen ook een rol spelen bij de verspreiding van het virus en dus bij de coronapandemie, zij het in mindere mate. In een onlangs gepubliceerd onderzoek van een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Alois Schmalwieser van de Vetmeduni Vienna onderzoekt nu hoe sterk UV-straling buiten tegen corona werkt.

Hoe dichter bij de evenaar, hoe beter

Normaal gesproken is de natuurlijke UV-straling van de zon een natuurlijke vijand van virussen. De virusdodende werking van UV-straling hangt echter vooral af van twee factoren: de gevoeligheid van het virus voor UV-straling en de hoeveelheid invallende straling. In hun studie combineerden de onderzoekers satellietgegevens over DNA-beschadigende UV-straling met beschikbare informatie over de invloed van de sterkte van UV-straling op de inactivering van coronavirussen.

“Onze resultaten tonen aan dat UV-straling van de zon een groot potentieel heeft om coronavirussen te inactiveren. De concrete omvang van dit potentieel is echter sterk afhankelijk van de locatie en het seizoen, zegt Schmalwieser.

“In het subtropische Sao Paulo (Brazilië), gelegen op 23,5° zuiderbreedte, is slechts 10-4, d.w.z. een tienduizendste van alle coronavirussen overleven het hele jaar door buitenshuis, terwijl in Reykjavik (IJsland), gelegen op 64° noorderbreedte, een dergelijke sterke invloed pas in juni en juli kan worden waargenomen. Zo kan zelfs in IJsland de UV-straling in de zomer 90 procent van de virussen binnen 30 tot 100 minuten inactiveren en zelfs binnen één dag volledig worden gesteriliseerd.

Hogere kans op infectie in de winter, zelfs buiten

De resultaten van de studie suggereren dat de UV-straling van de zon in het voorjaar, de zomer en de herfst “de belangrijkste natuurlijke beperkende factor is voor de overleving van het virus in de buitenlucht”. De kracht van de zon inactiveert hier meer dan 90 procent van de virussen in een kortere tijd, maar ook andere natuurlijke factoren zoals oppervlaktetype, luchttemperatuur en luchtvochtigheid spelen een rol. De onderzoekers benadrukken echter dat UV-straling waarschijnlijk slechts een klein effect heeft op directe mens-op-menselijke infecties, omdat dit binnen enkele minuten kan gebeuren. “Onze schattingen laten echter zien dat virussen die in de lucht blijven of zich aan oppervlakken hechten, duidelijk worden beïnvloed door de UV-straling van de zon”, zegt Alois Schmalwieser.

Virus houdt van bewolkt weer en mist

De studie toonde ook aan dat naast de breedtegraad en atmosferische ozon ook andere factoren van invloed zijn op de inactivering van het virus. De overleving van het virus hangt bijvoorbeeld ook af van de topografie. Bewolkte dagen met mist en wolken hebben ook een belangrijke invloed op de verspreiding van UV-straling en dus ook op de inactivering of overleving van SARS-CoV-2.

Op basis van de gegevens voor december 2019 was de dagelijkse zonnestraling in de laatste maand van het jaar niet voldoende om sterilisatie op het hele Europese continent te bereiken, leggen de wetenschappers uit. Dit zou mogelijk leiden tot overlevingscondities in de open lucht die voldoende zouden zijn “om het coronavirus enkele uren of zelfs een hele dag besmettelijk te houden”. De situatie was echter heel anders medio april 2020 – na de eerste piek van de pandemiegolf in Europa – toen de sterilisatie van het virus door UV-straling in Europa zeer hoog was.

Titelbeeld: Satellietgegevens: Sterkte van de UV-straling van de zon tijdens de winter- en zomerdagen. Infographic, Photochemistry and Photobiology
: