Hoe zelfs runderhamburgers duurzaam en gezond kunnen zijn

Zeewier lijkt in de toekomst een steeds belangrijker voedingsmiddel te worden. Het groeit snel en dat zonder pesticide. Daarnaast wordt het gekweekt in de zee waardoor er geen schaars land of zoet water voor nodig is. Bovendien is het heel voedzaam, het zit vol met mineralen en vezels. “Zeewier is ook nog eens lekker. Het is een echte smaakversterker voor zowel zoete als zoute smaken”, legt Mendelt Tillema, oprichter van UmaMeats uit. Tijdens zijn opleiding plantenwetenschappen aan de Wageningen University & Research kwam Tillema in aanraking met het veelbelovende zeewier. “Het bleef in mijn hoofd ronddwalen”, zegt hij. Zo is langzaam zijn start-up UmaMeats gegroeid. Hierin gebruikt hij zeewier als vleesverrijker.

De vleesproducten van UmaMeats bestaan uit een unieke combinatie van rundvlees en zeewier. Door de smaak van het zeewier is er minder vet en zout nodig. Dat maakt de hamburgers en worstjes gezonder en duurzamer. “Mijn doel is om de verantwoorde keuze ook de logische keuze te maken”, stelt Tillema. Dat lukt. De nieuwste burgers van UmaMeats hebben een A in de Nutri-Score, terwijl de meeste vleesproducten een C of D scoren.

Balans

De Nutri-Score is in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat consumenten snel kunnen zien of een product gezond is. Met behulp van de score kunnen consumenten producten makkelijk met elkaar vergelijken. In de berekening van de score worden eiwitten en vezels als positieve ingrediënten gezien. Zout, vet en suiker wegen mee als ongezonde ingrediënten. Hier komt een score uit op een schaal van A tot E. “Het is eigenlijk een soort weegschaal voor voedingsstoffen. De score geeft consumenten snel een algemeen beeld van de voedingswaarde van een product”, zegt Tillema. “Deze methode is opzichzelfstaand niet perfect. Het is ook belangrijk om te kijken naar de ingrediënten van een product. De vuistregel is dat goede producten weinig verschillende ingredienten bevatten. Als een product vijf tot zes ingredienten heeft zonder gekunselde namen, dan is het meestal goed. De ingredienten hebben dan van nature een goede mix van voedingsstoffen.”

Hij ziet de Nutri-Score als een middel om mensen bewust te maken van wat ze eten. Bewuster met eten omgaan is voor Tillema erg belangrijk. “De helft van de mensen is te zwaar, dat ligt voor het overgrote deel aan het eten dat aangeboden wordt”, stelt hij. De studentondernemer is naast de ontwikkeling van duurzame vleesproducten, ook gaan kijken naar het psychologische aspect van eten. “Als we boodschappen doen, maken we heel veel onbewuste keuzes”, legt hij uit. “Onbewust kiezen we vaak op smaak. Daarom ben ik ervan overtuigd dat gezond en duurzaam eten vooral lekker moet zijn. Dan kiezen mensen automatisch voor wat beter is.”

Stap voor stap

Vleesproducten, zoals hamburgers en worstjes, zijn dan ideaal om mee te beginnen: Veel mensen eten dit graag. Een deel van het vlees te vervangen door zeewier heeft al een enorme positieve impact op het milieu. “Zo gaan we stap voor stap vooruit”, stelt Tillema.

Wageningen University & Research is dé universiteit in Nederland als het gaat om voedsel en landbouw. “Veel studenten hebben een sterk gevoel om de wereld te willen verbeteren”, zegt Tim Daalderop, incubation manager bij StartHub. Deze organisatie helpt studenten bij het opzetten en runnen van een onderneming. Studenten kunnen bij StartHub cursussen en workshops volgen over ondernemerschap en zij krijgen persoonlijke begeleiding. “Studenten doen bijvoorbeeld tijdens hun studie een idee op waar ze verder mee willen, daarbij kunnen wij ondersteunen”, gaat Daalderop verder. “Mendelt Tillema is bij uitstek zo’n student. Hij heeft een bachelor gedaan, maar is niet uit het wetenschappelijke hout gesneden. Hij wil graag dingen doen. Dan is het een logische stap om te gaan ondernemen.”

Ervaring opdoen

Vroeger werden alle studenten bij een universiteit uitsluitend opgeleid tot wetenschappers, dat is allang niet meer zo. Daalderop: “Op de universiteit en zeker in het bedrijfsleven werkt iedereen in teams en staat oplossingsgericht werken voorop. Het is dan belangrijk dat studenten daar al ervaring in opdoen, dat kan bijvoorbeeld via het ondernemerschap.” Bovendien is het ook gewoon leuk. Er ontstaat een StartHub-community, bestaande uit deelnemende studenten en coaches, die in de zomer bijvoorbeeld een barbecue organiseert. Daar kan iedereen dan weer genieten van Tillema’s creaties. “Het is leuk als we op dat soort momenten met z’n allen mogen proeven”, lacht hij.

De vleesproducten van UmaMeats zijn sinds 2018 verkrijgbaar bij groothandel Sligro. Daarnaast serveren verschillende cateraars en koks het verrijkte vlees in hotels, ziekenhuizen en restaurants. “Deze producten zijn breed inzetbaar doordat ze op verschillende punten meerwaarde hebben”, zegt Tillema. Alleen ligt die sector door de coronacrisis op dit moment helemaal stil. “Daarom nemen we nu de tijd om door te ontwikkelen”, gaat hij verder. De ondernemer werkt aan nieuwe recepturen en een nieuw concept voor de supermarkten.

Vergelijken

In de schappen van de supermarkten moet de start-up het opnemen tegen grote bedrijven die heel goedkoop vlees kunnen produceren en die gigantische marketingbudgetten tot hun beschikking hebben. “Die bedrijven weten precies hoe ze met marketing en bijvoorbeeld verpakkingsmateriaal moeten inspelen op het onderbewustzijn van consumenten”, stelt hij. En het vlees is vaak ook nog relatief goedkoop. “Zo goedkoop mogelijk vlees aanbieden is niet ons doel. Wij willen een alternatief bieden dat niet alleen lekker is, maar ook een hoge voedingswaarde heeft.” De Nutri-Score helpt daarbij volgens de studentondernemer wel. “Het geeft consumenten naast de prijs en de verpakking een duidelijk aanknopingspunt om producten te vergelijken.”

Bij de ontwikkeling van het bedrijf kan Tillema nog steeds terugvallen op ondersteuning vanuit StartHub, bijvoorbeeld van coaches. “Via StartHub hebben we ook toegang tot een groot netwerk, zowel binnen als buiten de universiteit”, zegt de student. “Zo kunnen we bijvoorbeeld snel schakelen met wetenschappers over inhoudelijke zaken. Ook is er nu een student die zijn afstudeeronderzoek doet naar het nieuwe concept dat we aan het ontwikkelen zijn. Dat is een gave wisselwerking met de universiteit.” Voor de universiteit is het ook belangrijk om studenten en medewerkers te begeleiden bij het ondernemerschap. Daalderop: “Het is een van de manieren om kennis vanuit de universiteit naar de maatschappij te brengen. Dat is een van onze belangrijke taken.”

Bovendien kunnen grote organisaties als universiteiten volgens de incubation manager ook nog wat leren van de veerkrachtige jonge ondernemers. “De meeste universiteiten zijn van oudsher logge organisaties die langzaam bewegen, maar ondernemers veranderen snel. Ondernemers hebben weinig aan lange beleidsmatige processen, zij moeten snel ondersteuning krijgen bij bepaalde vragen”, stelt Daalderop. “Dat haalt universiteiten uit de sleur en zorgt voor nieuwe inzichten.”

Blije mensen

De komende tijd richt Tillema zich op het verder ontwikkelen van zijn bedrijf. Zo komen er naast de bestaande worstjes en hamburgers naar verwachting de komende maanden nog andere vleesproducten op de markt.  Ook blijft hij, deels in samenwerking met de Wageningen University & Research, onderzoek doen naar zeewier om eten lekkerder en gezonder te blijven maken. Tillema: “Het zou echt vet zijn als we in de komende tien jaar zeewier als functioneel ingrediënt echt op de kaart kunnen zetten in West Europa.”