Eindhoven wil een smart society worden. Maar hoe gaat dat? Wat gebeurt er al? En van welke voorbeelden kunnen we iets leren? De DATAstudio onderzoekt de transitie die de stad moet doormaken om daadwerkelijk zo’n smart society te worden. Met elke week een nieuwe bijdrage op E52. Deze week een terugblik met Annemarie Totté op Roadmap Licht. Lees hier alle afleveringen in deze serie.
Let op! Binnenkort worden al onze artikelen in de serie over Eindhoven op weg naar een Smart Society gebundeld in een boekje. Te bestellen via E52.
Als projectleider was Annemarie Totté verantwoordelijk voor de aanbesteding van de Roadmap Licht. Een project waarmee heel Eindhoven van een slim lichtgrid wordt voorzien. Niet zo gek dus dat de gemeente bij haar uitkwam toen de vijver bij Eckhart verlicht moest worden. Een terugblik op een van de deelprojecten in de Roadmap Licht.
Totté: “Ik wilde dat bewoners erachter zouden staan.” Want de ouderwetse topdown benadering, daar houdt Totté niet van. ‘Ik ga hier niet zomaar even licht rond die vijver hangen’, dacht ze meteen nadat de opdracht binnenkwam. De buurt moest actief betrokken worden bij het proces. Maar hoe doe je zoiets?
In ieder geval niet met een saaie buurtbijeenkomst, vond Totté. Daar zijn er al genoeg van. Bovendien worden die vaak slecht bezocht. Zij en haar team wilde naar de mensen toe. Dat deden ze.
“Samen met een aantal designdenkers zijn we een co-creatietraject gestart”, vertelt Totté. Een typisch Smart Society-element. “Hoe kunnen we bewoners zo goed mogelijk bij dit project betrekken? Dat was de vraag die wij onszelf stelden.”
Daar kom je niet vanachter je bureau achter. Om de wensen, behoeften en beleving van bewoners te peilen trok het team de buurt in. “Als eerste gingen we observeren bij de plas”, zegt Totté. “Een keer doordeweeks, een keer in het weekend, ’s avonds en ’s ochtends. We hebben gewoon gekeken wat daar nou eigenlijk gebeurt.”
Die observaties leverden meteen interessante informatie op. “We kwamen er achter dat er veel activiteit plaatsvindt daar bij die vijver”, aldus Totté. “Er zijn veel hondenuitlaters en veel fietsers. En oh ja, de eendjes worden er ook goed gevoed.”
Met een beter beeld van de vijver en haar bezoekers ging team Totté de buurt in. “We zijn huis aan huis gegaan bij mensen die direct aan de vijver wonen”, zegt Totté. “Verder hebben we nog interviews afgenomen met verschillende sleutelfiguren. Met de directeur van het gezondheidscentrum, met mensen van de ouderenflat, een vertegenwoordiger van het leefbaarheidsteam en met iemand van de Boemerang, het buurthuis.”
De projectleider vertelt verder: “Van al die gegevens hebben we een analyse gemaakt. Veiligheid bleek een belangrijk thema. Omdat er geen licht was konden inbrekers makkelijk via de vijver de donkere nacht invluchten en konden mensen ‘s avonds geen rondje rond de vijver lopen. Aan de andere kant wilden de omwonenden de mooie omgeving behouden ‘De verlichting mag er wel komen, maar zorg ervoor dat we de sterren kunnen blijven zien’, is wat ze vroegen. Ze wilden ook uitgedaagd worden om te bewegen.”
Toen kwam toch die bijeenkomst, in dat ene buurthuis. Maar wel met een groot verschil ten opzichte van de traditionele gemeentelijke praatavonden: het team was al bekend in de buurt en had duidelijk voor ogen wat de wensen waren. En ze zette nog een slimme stap. Totté: “De uiteindelijke ontwerpers van de lichtroute waren ook aanwezig bij die bijeenkomst. Zij wisten dus van meet af aan wat er speelde onder bewoners.”
Na een ontwerpfase en nog een buurtbijeenkomst was het team klaar om de vijver te verlichten. Onlangs was de officiële opening van de vijver.
De lampen rond de vijver geven een zacht licht. Licht dat bovendien gedimd kan worden en ’s avonds uitgaat wanneer niemand erlangs loopt. De sterren blijven zichtbaar, maar eventuele inbrekers ook.
En de behoefte om te bewegen? Daar is ook aan gedacht, stelt Totté: “In het midden van het pad zitten LED-tegels op zonne-energie. Die geven verschillende kleuren licht. Een hardloper kan bij het startpunt op een sensor in de grond drukken. Daarmee activeert hij een van de lampjes naar keuze, bijvoorbeeld de groene. Dat lampje fungeert vervolgens als een haas.” Een ander mooi voorbeeld hoe technologie op mensen is afgestemd, kenmerkend voor de Smart Society die Eindhoven wil zijn.
De voordelen? De buurt is blij en de gemeente ook. Nieuwe verlichting is gerealiseerd en iedereen staat erachter. Het project is klaar. Of toch niet? “Het is een open platform dat zich blijft ontwikkelen”, zegt Totté. “Dat vind ik juist zo mooi.”
“De Technische Universiteit Eindhoven gaat een sensor bij de vijver plaatsen waarmee hardlopers een gepersonaliseerd traject kunnen lopen”, gaat de projectleider verder. “De universiteit gaat de komende vijf jaar onderzoek doen. Dat maakt dit project een goed een goed voorbeeld van hoe de Smart Society zou moeten fungeren.” De Smart Society is immers altijd in ontwikkeling.
Hoofdfoto: opening Proeftuin Licht Eckart, oktober 2017
