Ondanks de veranderingen in het onderwijs blijven boeken, colleges en aantekeningen de belangrijkste leermiddelen voor universitaire studenten. Door hen bij te brengen om al deze technische informatie in de praktijk te brengen, wordt hun aanpassingsvermogen aan werkomgevingen vergroot.
In de afgelopen jaren heeft de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) meer praktische leermogelijkheden aangeboden als aanvulling op wat tijdens conventionele colleges wordt onderwezen. Theoretische kennis blijft de ruggengraat, maar wordt aangevuld met activiteiten om te ervaren wat de echte werkomgeving nodig heeft en inhoudt. Studententeams zoals de TU/e Ecomotive, Team Polar of VIRTUe zijn voorbeelden van het succes van de inspanningen van de universiteit.
De TU/e stimuleert studenten om aan innovatieve projecten te werken en legt de nadruk op challenge-based learning. Masterstudenten van verschillende studierichtingen en achtergronden krijgen deze cursus, waardoor ze – voor ze de academische wereld verlaten – de echte werkdynamiek ervaren. In deze klas kiezen ze een open innovatie-uitdaging die door universitaire partners – voornamelijk bedrijven en publieke instellingen in de regio – wordt gesteld en werken ze in teams aan een oplossing. Een semester lang moeten ze denken als ondernemers, en ontwikkelen ze een idee, dat kan eindigen met een potentieel proefproject.
Uitzoeken wat het probleem is
“De aangeboden uitdagingen zijn breed. Je kunt het vergelijken met een niet-rijdende auto waarvan studenten moeten uitzoeken waar het probleem zit. Het kan de motor zijn, de elektronica, of de auto zelf die misschien niet de moeite waard is om te repareren. Dankzij challenge-based learning kunnen studenten hun ondernemende en creatieve vaardigheden ontplooien, in de eerste plaats door het probleem te identificeren en vervolgens aan te pakken,” zegt Gert Guri, coördinator en organisator van de gelijknamige cursus.
Een groot deel van de waarde van de cursus ligt in het feit dat de uitdagingen niet door docenten maar door maatschappelijke belanghebbenden worden gesteld. Studenten discussiëren rechtstreeks met bedrijven, ontvangen hun input en passen hun idee aan. Zo ontstaat er een professionele relatie. De challenge owners geven feedback op elke stap die studententeams zetten in de ontwikkeling van hun concepten. Afgestudeerden kunnen altijd rekenen op de begeleiding van hun docenten – of coaches, zoals Guri zichzelf en zijn collega’s liever omschrijft.
Sporten om stress op de werkplek te verminderen
Een studententeam uit een van de laatste cohorten bedacht Stressless, een start-up die het welzijn van werknemers wil verbeteren. Vanuit de open uitdaging – een oplossing vinden om het stressniveau op de werkplek te verlagen – bedachten ze een systeem om werknemers te laten sporten, door activiteiten voor hen organiseren. De werknemers krijgen een wekelijks schema met de activiteiten waar ze bij betrokken zijn, gerangschikt op een manier die niet botst met hun dagelijkse taken. Tijd is echter niet de belangrijkste beperking.
“Ook al willen mensen graag sporten, ze hebben vaak niet de motivatie. Ze willen het niet alleen doen, of hun dagelijkse activiteiten laten hen niet toe om te oefenen,” zegt David Lodder, een van de leden van het Stressless-team. Het studententeam probeert alle bestaande barrières weg te nemen en werknemers een manier van sporten aan te bieden die bij hen past.
“Om het hen gemakkelijker te maken meer te sporten, kunnen ze kiezen uit een lijst van activiteiten – zoals wandelen, hardlopen of pingpong spelen – en tijdslots vrijmaken op basis van hun agenda. Vervolgens plannen we ze in, waarbij we ervoor zorgen dat hun collega’s kunnen meedoen”, legt Délano Gaasbeek, een ander Stressless teamlid, uit.
Een ondernemersmentaliteit creëren
Studenten leren hoe ze ondernemer kunnen zijn en een maatschappelijke impact kunnen hebben – of in ieder geval laten zien waar het om gaat – is iets wat Guri al jaren doet. Zijn recept voor succes is geen geheim. Het uitganspunt is om studenten van conceptuele naar contextuele omgeving te brengen. Dus: een idee bedenken dat in de praktijk werkt. Vervolgens komt validatie bij elke stap. Op die manier komen studenten er beter achter wat het echte probleem is en of iemand bereid is ervoor te betalen.
Guri: “Niet alle studenten zullen in het echte leven ondernemer worden, maar elk van hen heeft een ondernemersmentaliteit nodig. Dit betekent dat ze de beste technologie moeten vinden om een probleem op te lossen en de impact die deze oplossing heeft. Daar stopt het niet, ze moeten ook kijken naar de beste manier om de oplossing naar betrokkenen te brengen. Bedrijven klagen dat pas afgestudeerden een paar jaar nodig hebben om de expertise te ontwikkelen om zelfstandig te werken. Daar proberen we met deze cursus iets aan te doen. Elke particuliere of publieke organisatie vraagt van werknemers dat zij allesomvattende oplossingen vinden voor problemen, en niet alleen de technische aspecten om ze te overwinnen.”
Falen als manier om te leren
Tijdens de eerste weken van de op uitdagingen gebaseerde leercursus richtte Stressless zich op het onderzoeken van alle oorzaken van het lage sportniveau onder werknemers, waarbij het ook opviel dat gezondere werknemers minder geneigd zijn tot verzuim. Maar om de juiste formule en manier te vinden, begon het team verschillende keren vanaf nul. Dat is heel waardevol, vindt Guri, want falen hoort bij de leercurve.
“Zoals we altijd zeggen: ‘Het is niet belangrijk of je de muur raakt, waar het om gaat is dat je niet twee keer dezelfde muur raakt.’ Leerlingen zitten achter het stuur en wij zijn de rijinstructeurs. We kunnen het rempedaal gebruiken als dat nodig is. We zien dat ze op de muur afstevenen, maar we laten ze de muur bewust raken,” benadrukt Guri. Volgens hem is het durven nemen van risico’s een van de ingrediënten die van een student een goede ondernemer maken.
Hij en de andere coaches duwen studenten voortdurend uit hun comfortzone om ze te stimuleren zo’n houding te ontwikkelen. “Als je op het randje staat, leer je meer. Daarom staan ze voortdurend op het randje en durven ze te falen. Falen is een manier om te leren”, benadrukt hij.
Betere werkomgeving
In de laatste weken van het semester voerde Stressless een pilottest van een week uit met vijf medewerkers van de TU/e. Van daaruit konden ze hun concept testen en de eerste resultaten verzamelen. “Je stapt gemakkelijker het kantoor van je collega’s binnen omdat je ze beter kent”, vertelde een van de werknemers die aan de test deelnam aan de studenten. Als het primaire doel is om de werkomstandigheden te verbeteren, stelt het betrekken van mensen bij niet-werkactiviteiten hen in staat om hun collega’s beter te leren kennen en hen vanuit een ander perspectief te zien. Dit leidt uiteindelijk tot een beter klimaat op de werkplek.
Andere werknemers vroegen “waarom de activiteiten stopten” en “wanneer ze weer zouden beginnen”. Momenteel bespreekt Stressless met de afdeling personeelszaken van de TU/e hoe verdere tests kunnen worden uitgevoerd en hoe een eventueel partnerschap tot stand kan worden gebracht. Ondertussen werken de studenten aan de volledige automatisering van het organisatiegedeelte via hun eigen software, omdat ze nu slechts over een deel van de technologie beschikken.
Het idee is om in de toekomst sportfaciliteiten, bedrijven en werknemers met elkaar te verbinden om werknemers zoveel mogelijk opties te bieden. Stressverminderende activiteiten en gezelligheid toegankelijker maken is het einddoel. Voorlopig ligt de focus van StressLess op een beter begrip van het concept op schaal.
Comfortabel worden in een ongemakkelijke zone
De leden van Stressless staan op het punt af te studeren. “Deze cursus gaf ons de kans om te ervaren wat de echte wereld inhoudt”, benadrukt Gijs Boekweit – ook onderdeel van Stressless. “De interactie met de eigenaar van de uitdaging was een hobbelige weg om in te rijden, maar het hielp ons dingen te leren die we in een theorieles niet zouden hebben geleerd.”
“Van de vele dingen die ik heb geleerd, noem ik het mentale aspect. Niet per se omgaan met tegenslagen, maar met feedback die niet was wat je verwachtte en hoe dat je motivatie kan beïnvloeden. In zekere zin, je op je gemak voelen in een ongemakkelijke zone,” vult Lodder zijn teamgenoot aan.