De wereldwijde energiesector, met meer dan 67 miljoen werknemers, heeft te kampen met een aanzienlijk tekort aan vaardigheden, ondanks het feit dat deze sector wereldwijd miljoenen banen creëert, met name in schone technologieën. De explosieve groei van de werkgelegenheid in schone energie heeft geleid tot een tekort aan vaardigheden, wat een belemmering vormt voor de groei van de sector. De Net-Zero Industry Act van de EU heeft als doel de productie van schone technologieën te versnellen, bij te dragen aan het koolstofvrij maken van de economie en groene banen te creëren. De overgang naar een toekomst met schone energie gaat echter niet alleen over productie. Het gaat ook om het opbouwen van een veerkrachtige beroepsbevolking.
- De wereldwijde energiesector kampt met een tekort aan vaardigheden, wat de groei van schone technologie belemmert.
- Wereldwijde verschuivingen in werkgelegenheid op het gebied van schone energie onderstrepen de behoefte aan strategische planning en samenwerking bij de ontwikkeling van personeel.
- Het stimuleren van een cultuur van continu leren en investeren in toekomstbestendige initiatieven zijn van vitaal belang.
Naarmate de energiesector zich verder ontwikkelt, wordt de vraag hoe we de groeiende rangen kunnen vullen met gekwalificeerde werknemers steeds prangender. Het recente rapport van het Internationaal Energieagentschap belicht een grimmige realiteit: de snelle groei van banen in schone energie is groter dan het aanbod van geschoolde werknemers. Dit tekort is vooral duidelijk in beroepsfuncties en wetenschappelijke, technologische en ingenieursberoepen, waar de vraag toeneemt.
Het gaat niet alleen om aantallen, maar ook om expertise. Voor de EU, die ernaar streeft om de thuisbasis te worden van de productie van schone technologie en groene banen, is de uitdaging om de vaardigheden van de beroepsbevolking af te stemmen op de ambitieuze doelen van de Net-Zero Industry Act. Deze wet is de hoeksteen van de Europese Green Deal en heeft als doel nieuwe normen te stellen op het gebied van duurzaamheid en energiezekerheid.
Omscholen voor veerkracht
Om deze vaardigheidskloof aan te pakken is een veelzijdige aanpak nodig. Een deel van de oplossing ligt in het omscholen van werknemers uit industrieën in verval. Uit onderzoek van McKinsey blijkt dat werknemers die zich aanpassen aan veranderingen en tegenslagen vaak een voorsprong hebben op de huidige volatiele arbeidsmarkt. Daarom zou het uitrusten van werknemers uit ‘oude’ industrieën met nieuwe vaardigheden niet alleen de vacatures in de schone energiesector kunnen opvullen, maar ook voor velen een nieuwe start kunnen betekenen.
Omscholing moet echter niet worden gezien als een snelle oplossing. Het vergt aanzienlijke investeringen en tijd. Ook rijst de vraag naar de economische zin: is het haalbaar om traditionele industrieën te sluiten ten gunste van nieuwe? Het antwoord is complex. Hoewel sommige banen die verband houden met fossiele brandstoffen overbodig zullen worden, wordt verwacht dat de overgang twee banen in schone energie zal opleveren voor elke baan die verloren gaat. Dit suggereert een nettowinst in werkgelegenheid, maar alleen als de overgang met vooruitziende blik en strategische planning wordt begeleid.
Wereldwijde verschuivingen in werkgelegenheid
China speelt een formidabele rol op de banenmarkt voor schone energie, met het grootste aandeel in de banen die er wereldwijd bijkomen. Dit duidt op een bredere trend van werkgelegenheid in de energiesector die verschuift naar economieën die zwaar hebben geïnvesteerd in schone technologieën. De door de EU voorgestelde wetgeving, waaronder de Net-Zero Industry Act, is bedoeld om de binnenlandse productie van strategische net-nul-technologieën te stimuleren en ervoor te zorgen dat de Unie niet achterblijft.
Succes is echter niet alleen afhankelijk van wetgeving. Het hangt af van het vermogen van onderwijsinstellingen om programma’s te ontwikkelen die voldoen aan de behoeften van de industrie. Fatih Birol, uitvoerend directeur van het IEA, onderstreept de urgentie en stelt dat regeringen, de industrie en de academische wereld moeten samenwerken om de nodige expertise te leveren.
Een cultuur van leren bevorderen
Een sleutel tot het ontsluiten van het potentieel van de beroepsbevolking is continu leren. In het licht van de technologische vooruitgang, met name op het gebied van AI en digitalisering, moeten bedrijven een cultuur van voortdurend leren bevorderen. Dit overbrugt niet alleen de huidige vaardigheidskloof, maar bereidt het personeel ook voor op toekomstige eisen.
Een AI-first benadering, zoals benadrukt door McKinsey, kan helpen bij het creëren van duurzame talentpijplijnen en het verbeteren van werkprocessen. Slechts 5% van de bedrijfsleiders gelooft echter dat hun organisatie momenteel over de vereiste capaciteiten beschikt. Deze kloof biedt proactieve bedrijven de kans om het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van hun personeelsbestand.
Investeren in de toekomst
De Recovery and Resilience Facility (RRF) van de Europese Unie is een bewijs van het belang van investeringen in een veerkrachtige, toekomstbestendige economie. Met een indrukwekkend budget richt de SRF zich op hervormingen en projecten die aansluiten bij de groene en digitale transitie. Het is een duidelijke toezegging om te zorgen voor een beroepsbevolking die in staat is deze transities aan te sturen.
De SRF erkent de cruciale rol van veilige, betaalbare en schone energie, vooral om de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen te verminderen. Het is een alomvattend instrument dat het proces van het Europees semester integreert en zorgt voor een geharmoniseerde aanpak van herstel en veerkracht in alle lidstaten.
Slotgedachten
Uiteindelijk is het tekort aan vaardigheden in de energiesector zowel een uitdaging als een kans. Het onderstreept de noodzaak van een strategische langetermijnvisie op de ontwikkeling van arbeidskrachten, afgestemd op de veranderende eisen van de energietransitie. De wetgevende en financiële verbintenissen van de EU bieden een kader voor actie, maar het succes van deze inspanningen zal afhangen van de uitvoering van uitgebreide onderwijs- en opleidingsprogramma’s.
Naarmate de sector vooruitgaat, moeten ook de arbeidskrachten vooruitgaan. De overgang naar schonere energiebronnen gaat niet alleen over technologie, maar ook over mensen. De mensen die de zonnepanelen installeren, de windmolenparken beheren en de accu’s bouwen zijn de echte drijvende krachten achter verandering. Hen de juiste vaardigheden bijbrengen is geen optie; het is noodzakelijk voor een duurzame energietoekomst.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
