Het Bat1K-project, een wereldwijd genen-onderzoek gericht op het begrijpen van het unieke immuunsysteem van vleermuizen, ging al in 2017 van start, dus vóór de Corona-pandemie. Nu blijkt dat dit onderzoek de sleutel kan zijn om toekomstige pandemieën te voorkomen.
Van vleermuizen is bekend dat zij verschillende dodelijke virussen, waaronder SARS, MERS en Sars-CoV-2, kunnen herbergen zonder nadelige gevolgen. Hun immuunsysteem is geëvolueerd om infecties op te vangen zonder schadelijke ontstekingen te veroorzaken omdat ze kunnen vliegen, wat veel energie vergt. Onderzoek naar het immuunsysteem van vleermuizen kan mogelijk helpen medicijnen te ontwikkelen die hun gedrag bij mensen nabootsen en ons voorbereiden op toekomstige pandemieën.
Wat maakt vleermuizen zo speciaal?
Vleermuizen zijn om verschillende redenen unieke dieren. Ze zijn de enige zoogdieren die echt kunnen vliegen, hebben een ongelooflijk lange levensduur voor hun grootte, en vertonen een breed scala aan vormen, maten en eetgewoonten. Sommige vleermuizen vangen vis, andere eten insecten, en van drie soorten is bekend dat ze zich met bloed voeden. Al deze kenmerken maken vleermuizen tot een fascinerend onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek, met name hun immuunsysteem en hun vermogen om tal van dodelijke virussen op te vangen zonder ernstige reacties.
Het immuunsysteem van vleermuizen begrijpen
Het immuunsysteem van vleermuizen heeft zich gedurende 80 miljoen jaar ontwikkeld, waardoor hun ontstekingsreacties worden getemperd. Dit is een rechtstreeks gevolg van hun vermogen om te vliegen, wat veel energie vergt. Ontstekingen komen bij vleermuizen niet zo vaak of ernstig voor als bij andere dieren, waardoor ze verschillende virussen bij zich kunnen dragen zonder gevaarlijke reacties. Hun unieke immuunsysteem wordt nu nauwkeurig bestudeerd om mogelijk medicijnen te ontwikkelen die hun gedrag bij mensen nabootsen, wat ons zou kunnen helpen ons voor te bereiden op toekomstige pandemieën.
Bat1K project: Een wereldwijd genomics-initiatief
Begrijpen hoe het immuunsysteem van vleermuizen werkt is een primair doel van het Bat1K-project, opgericht door Emma Teeling, een zoöloog en geneticus, en Sonja Vernes, een neurogeneticus. Bij het consortium van het project zijn instellingen betrokken als het University College Dublin, de Universiteit van Bristol, het Max Planck Instituut voor Moleculaire Celbiologie en Genetica en het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek. Het ambitieuze doel van het project is om het genoom van alle levende vleermuissoorten in kaart te brengen en de gegevens openbaar te maken, wat mogelijk onschatbare inzichten oplevert in ziektebestendigheid, gezond ouder worden, ecosysteemfunctie, zintuiglijke waarneming, communicatie en genoomstructuur van zoogdieren.
Vooruitgang en uitdagingen in het vleermuisonderzoek
Tot nu toe heeft het Bat1K-project het genoom van verschillende vleermuissoorten gepubliceerd, waaronder de grote hoefijzerneus, de Egyptische fruitvleermuis, de vale speervleermuis, de grote muisoorvleermuis, de Kuhl’s pipistrelle en de fluweelachtige vrijstaartvleermuis. Hun doel voor het komende jaar is de sequentie van 27 bijkomende genomen, representatief voor elke vleermuisfamilie. Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is geboekt in het genomisch onderzoek van vleermuizen, blijven er uitdagingen bestaan.
Voorbereiding op de volgende pandemie
Het bestuderen van het immuunsysteem van vleermuizen zou van cruciaal belang kunnen zijn voor de voorbereiding op toekomstige pandemieën, aangezien zij de sleutel kunnen bevatten om te begrijpen hoe wij onze eigen immuunsystemen kunnen aanpassen om dodelijke virussen beter te bestrijden. De COVID-19 pandemie heeft geleid tot een hernieuwde belangstelling voor de immunologie van vleermuizen en tot oproepen voor gecoördineerde inspanningen om hun immuunsysteem te bestuderen met het oog op de preventie van pandemieën. Emma Teeling: “We moeten voorbereid zijn op de volgende pandemie, en als vleermuizen manieren kunnen aanwijzen om onze immuunreacties snel te wijzigen, zal dat aantonen hoe belangrijk ze zijn voor onze wereld”.
