Een post op LinkedIn leidde tot een video-call tussen de Nederlandse ambassade in Japan en de oprichters van Female Tech Heroes Ingelou Stol en Hilde de Vocht. Zo ontstond vanuit beide partijen enthousiasme over een webinar die over meer diversiteit in tech moest gaan. Stol: “Het was heel waardevol om te zien dat bij de Nederlandse ambassade in Japan dit onderwerp ook hoog op de agenda staat.”
Meer dan 450 mensen uit Azië en Europa keken naar de webinar: live en terug via YouTube. “Dat is natuurlijk geweldig”, zegt Stol. Ze hoopt hiermee mensen te inspireren en te laten zien hoe gaaf het is om in de tech-sector te werken.
Volgens Peter van der Vliet, de Nederlandse ambassadeur in Japan, bepaalt technologische innovatie hoe we leven en werken. “Het bepaalt ons welzijn. Innovatie kan alleen duurzaam zijn als die beantwoordt aan de behoeften van alle leden van de samenleving. Meer diversiteit voor meer diverse oplossingen.”
Tijd nodig
Uit een onderzoek van Goldman Sachs blijkt dat door het verkleinen van de ‘gendergap’ tussen mannen en vrouwen in Japan te verkleinen het bruto nationaal product met 10 tot 15 procent kan groeien. De verandering komt er, zegt Van der Vliet, “al heeft het tijd nodig”. “Om een voorbeeld te noemen: het organisatiecomité voor de Olympische Spelen en de Paralympics in Tokio wordt vanaf nu geleid door een zeer bekwame vrouw. Die ook onmiddellijk het aantal vrouwen in het bestuur van het Olympisch Comité heeft verhoogd.”
Ook zijn er vrouwen in Japan die het voortouw nemen voor meer gender diversiteit op de werkplek. Zoals Annie Chang, onder meer oprichter van Women in Technology Japan (WITJ) en een van de sprekers tijdens de webinar. Dertig jaar geleden verhuisde Chang van Taiwan naar Japan. Ze overwon niet alleen de taalbarrière. Ze werd ook moeder en slaagde erin een carrière in de informatietechnologie op te bouwen. Een combinatie die in Japan niet gebruikelijk is, aldus Chang.
Voorkeur voor mannen
Ze startte een eigen onderneming. Eerst gericht op training, later ook op het werven van talent binnen de IT-sector. “Er was, en is, een tekort aan IT-personeel in Japan.” Ondanks dat tekort kreeg ze van haar klanten te horen dat er een voorkeur was voor mannen. “In Japan vindt ‘men’ vrouwen voor sommige beroepen gewoonweg niet geschikt.”
Omdat Chang het daar totaal niet mee eens was, wilde ze dat beeld veranderen. In Japan leeft naast het beeld dat de IT-sector alleen geschikt zou zijn voor mannen ook het beeld dat de werkdagen er heel lang zijn, gaat Chang verder. “Veel vrouwen denken dat technologie te moeilijk is, dat het niet leuk is. Maar er zijn zoveel banen die vragen om creativiteit en openheid. Dat wil ik laten zien.”
Daarom richtte ze acht jaar geleden samen met andere voorvechters voor meer diversiteit ‘Women in Technology Japan’ op. “We deden het allemaal vrijwillig, naast onze full time baan.” Er werden evenementen georganiseerd, zoals over Internet of Things en de beroepen in de IT-sector. Om te laten zien wat er allemaal mogelijk is, want, zo zegt Chang: “You can’t be what you can’t see.”
Eigen stem
Het vooroordeel over mannen en vrouwen is in Japan diepgeworteld, duidt Chang. “Een moeder die haar dochter afraadt de computerwetenschap te gaan studeren en een studie als literatuur aanraadt. Media die vrouwen binnen de techniek niet in beeld brengen. Het onderwijs en de maatschappij stimuleren niet dat vrouwen voor zichzelf kiezen. Ze worden vooral aangemoedigd mannen te laten stralen en mannen succesvol te maken. Dat ze zelf ook een eigen stem hebben en naast hun gezin een carrière kunnen hebben, kunnen ze zich niet voorstellen. Vaak zijn vrouwen onzeker over wat ze zelf kunnen.”
Chang zag in de acht jaar, dat WITJ nu bestaat, vrouwen voorbij komen bij wie het zelfvertrouwen groeide en die een balans tussen werk en gezin vonden. Ze ziet ook dat er langzaam meer gelijkheid komt op de werkvloer. “Al worden de grote beslissingen nog steeds door vooral mannen genomen. En zijn er weinig voorbeelden van vrouwen op sleutelposities.”
Zelf is Chang ook angel investeerder in twee Artifical Intelligence start-ups met een vrouw als leider. Ze wil investeren in de nieuwe generatie, omdat “die wil werken aan een duurzame wereld”. “Jongeren gaan niet voor het geld, ze willen iets bijdragen aan de maatschappij.” Chang is ervan overtuigd dat als jongeren hun passie volgen, ze tot hele mooie oplossingen komen. “Ik wil als investeerder helpen een ecosysteem te bouwen waarin we jongeren helpen werk te maken van hun passie.”
Problemen groter dan onszelf
Betsy Lindsey, mede-oprichter en financieel manager van de Eindhovense start-up Aircision, ziet technologie als een oplossing voor “problemen die groter zijn dan onszelf”. De start-up bouwt een op laser gebaseerd telecommunicatiesysteem waarmee het mogelijk is om de netwerkverbinding te verbeteren in gebieden waar uitbreiding ervan lastig is. “Het verschil tussen mensen die wel toegang hebben tot het internet en informatie en mensen die geen toegang hebben, wordt steeds groter. Voor ons is informatie bijna als water en lucht. Het is moeilijk te geloven dat sommige mensen er geen toegang toe hebben.”
Als role-model voor Female Tech Heroes vertelt Lindsey, tijdens de webinar over haar carrière. Die carrière begon bij een advocatenkantoor dat vooral ondernemers hielp een bedrijf te starten. Vervolgens ging ze werken bij een bank. Ze verhuisde met haar Nederlandse man, die voor Philips werkt, van Seattle naar Hong Kong. Daar werkte ze weer in het bankwezen en met technologische start-ups en scale-ups. In 2011 verhuist het gezin naar Eindhoven. Wat Lindsey nu haar thuis noemt, zo laat ze weten.
Ander perspectief
Lindsey probeert altijd een “een ander perspectief toe te voegen”. “Op een andere manier over dingen na te denken. Niet zwart-wit, maar hoe kunnen we een doel ook anders bereiken? Die andere blik is nodig om met techniek oplossingen te bedenken voor de problemen waar we voor staan. Een divers team zorgt voor meer vindingrijkheid, en dat hebben we nodig.”
Japan is voor Lindsey bekend terrein. Toen ze in Hong Kong woonde reisde ze vaak naar Japan. Ze is een liefhebber van het land. “Ik houd van de harmonie met de natuur. Hun cultuur en eenvoud weerspiegelen dat. Het klimaat is vergelijkbaar met dat van Seattle en Nederland, maar hun relatie met dat klimaat is anders, meer accepterend. Het is zo anders en daarmee fascinerend.”
Japanners lijken meer naar binnen gekeerd, zegt Lindsey. Als ze een advies aan de Japanse vrouwen zou mogen geven dan is dat: “Zorg ervoor dat je jezelf blijft inbrengen en deel uitmaakt van het gesprek. Maar dat ze dat vooral op hun Japanse manier moeten doen. Er is een continuüm om grenzen te verleggen. Voor hen kan het moeilijker zijn dan voor ons, hier in Nederland.”
Voor Female Tech Heroes initiatiefnemer Stol is de webinar een eerste stap voor verdere samenwerking. “Wie weet komt er ook wel eens een ‘Female Tech Heroes in Japan’. In real life, hoe gaaf zou dat zijn. Om onze Nederlandse techtalenten voor te stellen aan de Japanse techtalenten. Maar tot die tijd, blijven we in contact met Japan. We hebben hetzelfde doel, en in deze samenwerking zit veel potentie voor de toekomst.”