“Heb je deze startup helemaal zelf opgebouwd?” – Seksistisch?

In een serie van drie artikelen schetst Judith Katz (Opinieblad Forum) een beeld van vrouwelijk ondernemerschap in een door mannen gedomineerde samenleving. Een verhaal van doorzettingsvermogen, seksisme en hoop op verbetering. Vandaag deel 2, met drie vrouwelijke startup-ceo’s.

Investeerders laten startups van vrouwen links liggen, bleek onlangs uit onderzoek. Hoe is dat in vredesnaam mogelijk? Deze drie vrouwen runnen heel succesvol een startup, kregen wél investeringen rond, maar weten 0 zo goed hoe seksistisch investeerders kunnen zijn. “Of ik wel fulltime werk. Wat denk je nou, ik ben een bedrijf aan het uitbouwen! Mijn man krijgt die vraag dus echt he-le-maal nooit.”

---

“Heb je dit bedrijf echt zelf opgebouwd?” Zou hij dat een man nou ook vragen, dacht Eline Leijten (31) nog toen haar die vraag voor het eerst werd gesteld door een investeerder. De ceo van Plugify, een platform voor het boeken van artiesten, noemt het maar ‘bewondering’ van zo’n investeerder. Maar eigenlijk… “Het Nederlandse investeerderslandschap bestaat vooral uit mannen. Het is voor hen vertrouwd om te investeren in ondernemers die een jongere versie zijn van henzelf. Tja, dat ben ik niet.” Dat komt subtiel terug. “Ik heb weleens de opmerking gekregen: ‘Jij bent toch dat zangeresje van dat artiestenboekingsplatform.’ Dat ik twee keer cum laude afgestudeerd ben en een succesvol bedrijf heb – als vrouw – dat lijkt toch een beetje kortsluiting te veroorzaken. En wat de boer niet kent….”

“Dan krijg ik te horen: jij bent toch dat zangeresje van dat ene platform?”

Seksistisch taalgebruik

Overigens was Leijten wél succesvol in het ophalen van investeringen. Dat geldt zeker niet voor alle startups met een vrouw aan het roer. Een onderzoek van Janneke Niessen en Eva de Mol onder veertig investeringsfondsen voor beginnende bedrijven maakt dat pijnlijk duidelijk. Slechts 1,6 procent van de investeringen ging naar een bedrijf met een vrouw aan het roer, 6,8 procent was bedoeld voor startups met een gemengd team. Ruim 9 van de 10 investeringen gingen, kortom, naar een man. Opmerkelijk lage cijfers, zei Tjarda Molenaar (NVP). Investeerders denken zelf dat ze voorstellen van vrouwen niet anders beoordelen. Maar of dat ook klopt? Uit Zweeds onderzoek blijkt dat seksisme naar vrouwelijke ondernemers vooral blijkt uit taalgebruik. Een voorbeeld: tweederde van de vragen die vrouwelijke ondernemers krijgen, ging over de kans op een tegenvaller. Terwijl tweederde van de vragen aan mannen de kans op succes behandelden. “De financiers dénken dat ze geen onderscheid maken tussen mannen en vrouwen”, schrijft het FD. “Maar hun gesprekken over de ondernemers die ze beoordelen staan bol van de vooroordelen.”

“Financiers dénken dat ze geen onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, maar hun gesprekken over de ondernemers die ze beoordelen staan bol van de vooroordelen.”

Dat er iets moet veranderen, is dus wel duidelijk. Investeerders laten geld liggen door startups van vrouwen over te slaan. Deze drie vrouwelijke ondernemers haalden wél succesvol investeringen op, maar dat ging niet vanzelf.

Eline Leijten, ceo van Plugify

“Trots wordt bij mannen als krachtig gezien. Als vrouw ben je dan arrogant”

“Weet je, er bestaan nog zoveel vooroordelen over vrouwelijke ondernemers. Zeker sinds ik een kind heb, merk ik dat. ‘We are looking for animals’, staat op de website van een Duits venture capital fonds. Dan bedoelen ze ondernemers die álles willen geven. Op de een of andere manier is het voor veel investeerders nog altijd niet te bevatten dat je moeder van een jonge baby kan zijn en tegelijk ook een animal. Vaak krijg ik van mannelijke investeerders de verbaasde vraag of ik echt fulltime werk. Ik ben een bedrijf met Europese ambities aan het uitbouwen, natuurlijk werk ik fulltime. Mijn man krijgt die vraag nooit.”

“Uiteindelijk zijn we allemaal een product van onze tijdgeest. Het probleem is systemisch. Uit een rapport van McKinsey & Company bleek dat 80 procent van de Nederlanders vindt dat moeders van baby’s en peuters maximaal drie dagen zouden moeten werken. Dus niet alleen investeerders, maar heel Nederland moet een transitie doormaken. Zwangere vriendinnen die bij grote bedrijven werken, worden tegengehouden door hun mannelijke manager van middelbare leeftijd als ze op het punt staan om promotie te maken. ‘Wacht nog maar even’, krijgen ze dan te horen. ‘Je kunt nu nog niet inschatten hoe je verandert als je straks een kindje hebt, dat was bij mijn vrouw ook zo.’ Dat geloof je toch niet?”

“Ik vertelde laatst aan een zakelijk contact dat Plugify afstevent op 1 miljoen omzet. ‘Maar nu even serieus?’ was zijn reactie. Alsof ik het verzin. Ik merk vaak dat ik arrogant word gevonden als ik me trots uitspreek over waar Plugify nu staat. Terwijl uit onderzoek blijkt dat een man dan als krachtig wordt gezien.”

“Ik vertelde laatst aan een zakelijk contact dat Plugify afstevent op 1 miljoen omzet. ‘Maar nu even serieus?’ was zijn reactie. Alsof ik het verzin.”

“Uit onderzoek van de Boston Consulting Group blijkt dat investeren in door vrouwen geleide startups structureel meer rendement oplevert. Mannen zijn vaak te porren voor rationele argumenten, dus dat lijkt me een goede.”

“Als ondernemer is mijn credo: maak je alleen druk over dingen die je kunt beïnvloeden. In dagelijkse gesprekken met investeerders ben ik niet bij machte om het hele Nederlandse sociaal-culturele klimaat te veranderen. Maar ik doe wel wat ik kan om deze dialoog open te breken, met wat humor, door me uit te spreken en door verbinding te zoeken met mannen. Ik geloof niet dat het zin heeft om deze strijd in twee kampen te strijden. Ook hun dochters zijn gebaat bij gelijke kansen.”

Lotte Leufkens, ceo van CloudCuddle

“Als je als vrouw van jongs af aan hoort dat je niet echt meetelt, ga je dat een keer geloven”

“Ik denk dat het gros van de maatschappij – dus ook investeerders – nog steeds het beeld heeft dat mannen het beter doen. Ze zien liever een man aan het hoofd van een bedrijf. Dat zal niet snel veranderen en daarom móeten we de boodschap blijven verkondigen: vrouwen kunnen precies hetzelfde als mannen.”

“Voor mijn bedrijf CloudCuddle ben ik specifiek op zoek gegaan naar een investeerder die mij coaching en een netwerk in de medische wereld kan bieden. De markt voor medische producten is heel specialistisch, dus met de juiste hulp kan CloudCuddle beter en harder groeien. Het fonds waar ik nu mee verder ga, heeft ook een vrouw in het management. Van hen kreeg ik geen vragen die een man zeker ook niet zou krijgen, zoals: Heb je al een product verkocht?”

“Ik merk dat je als technische vrouw soms minder snel serieus genomen wordt. Voor de grap zeg ik weleens dat ik subsidies maar moet aanvragen onder een mannennaam. Uit een Engels experiment bleek laatst dat mailtjes sneller, beleefder en succesvoller worden beantwoord als er een mannennaam onder staat. Maar daarmee zou ik afdoen aan mijn boodschap dat mensen het gewoon mis hebben.”

“Probeer je nou eens voor te stellen dat je als vrouw van jongs af aan hoort dat je niet echt meetelt. Op een gegeven moment ga je dat geloven.”

“Toen ik een grote startupcompetitie won, kreeg ik de opmerking dat ik alleen had gewonnen omdat ze een vrouw nodig hadden. Prima dat je zegt wat je denkt, maar: serieus? Nou kom je seksisme overal tegen hoor. Op de tennisvereniging merk ik hoe negatief veel mannen over vrouwensport praten. Ze kijken liever naar een mannenvoetbalteam in een lage klasse, dan naar het Nederlandse vrouwenelftal. En zodra je mannen erop aanspreekt, zeggen ze dat het een grapje is. Probeer je nou eens voor te stellen dat je als vrouw van jongs af aan hoort dat je niet echt meetelt. Op een gegeven moment ga je dat geloven.”

“Doordat ik me uitspreek, zien sommige mannen me als dominant. En weet je, dat maakt me niet uit. Dan zien ze me maar als zeur. Als ik er voor kan zorgen dat meer vrouwen gaan ondernemen of dat mijn toekomstige dochter straks in een wereld leeft zonder minder kansen voor vrouwen, dan is mijn missie volbracht.”

Wendy Bogers, ceo van Ligo

“Voor investeerders voelt het zo lekker vertrouwd als degene tegenover hen op ze lijkt”

“Toen ik mijn bedrijf startte dacht ik dat vrouwen en mannen precies hetzelfde beoordeeld werden. Ik dacht: als ik maar laat zien dat ik een bedrijf kan bouwen, is er niks aan de hand. Maar gaandeweg werd steeds duidelijker dat ik me altijd extra moet bewijzen. En dat was frustrerend. Met name in de eerste fase, waarbij je nog niet het keiharde bewijs hebt dat je een winstgevende business in korte tijd neer kan zetten. Dan moeten ze op jou en je visie vertrouwen. En dat is nogal lastig. Een man wordt eerder vertrouwd op zijn potentie dan een vrouw. Ik kreeg dan te horen: laat maar zien hoe je de komende tijd driehonderd procent gaat groeien.”

“Ik weet dat er minder startups zijn die worden geleid door een vrouw. Maar dat ze er niet of nauwelijks zijn, is grote onzin. Dus dat kan nooit het argument zijn waarom er minder wordt geïnvesteerd in startups van vrouwen. Ik merk zelf dat durfinvesteerders het liefst mannen tegenover zich aan tafel hebben. Want het voelt zo lekker vertrouwd als degene tegenover hen op ze lijkt. Het gaspedaal moet flink ingedrukt worden na een investering. Daarom willen ze graag weten of je er niet vervolgens vier maanden uit bent omdat je zwanger wordt. Veel vrouwelijke ondernemers gáán er niet eens vier maanden uit. Mij wordt dat ook vaak gevraagd door investeerders. Althans, niet letterlijk, maar er wordt naar gehint door te vragen naar mijn privésituatie en mijn leeftijd. Vaak met een lachje. Ze weten ook het eigenlijk not done is om er naar te vragen. Ik maak er vaak dan ook maar een grapje van en zeg dat er geen kinderen aan komen. Het lijkt me sterk dat mannelijke ondernemers dezelfde vraag krijgen van investeerders.”

“Het zou goed zijn als er meer vrouwelijke investeerders zijn. Dan worden vooroordelen sneller de kop ingedrukt.”

“Het zou goed zijn als er meer vrouwelijke investeerders zijn. Dan worden vooroordelen sneller de kop ingedrukt. Ik geloof ook niet dat veel investeerders heel bewust minder snel investeren in vrouwen. Maar ze oordelen niet als Vrouwe Justitia met een blinddoek om. En daarom moeten we hierover praten. Vrouwen weten immers bedrijven sneller naar een winstgevende onderneming te brengen dan mannen. Ondernemers handelen dagelijks buiten hun comfortzone en dat zouden investeerders in dit opzicht ook meer moeten doen, want ze laten mooie kansen liggen.”

Foto (c) Raad van Bestuur De Persgroep (foto uit jaarverslag 2017, zonder verband met de mensen die in dit artikel zijn geïnterviewd)