Het verlies van belangrijke zeegrasvelden in West-Zweden sinds de jaren tachtig heeft geleid tot aanzienlijke bodemerosie en het vrijkomen van extra hoeveelheden koolstof en stikstof. Deze stoffen dragen bij aan de klimaatverandering en ongewenste groei van algen in de zee. Dit blijkt uit een nieuwe studie van onderzoekers van de Universiteit van Göteborg, de Universiteit van Stockholm, de Åbo Akademi Universiteit en de Zuid-Deense Universiteit.
Zeegrasvelden spelen een belangrijke rol voor kust-ecosystemen. Ze vormen belangrijke habitats voor kabeljauw en andere commerciële schaaldiersoorten. Ook verhogen ze de biodiversiteit en zorgen ze voor helderder water door de bodem te stabiliseren. Ze vangen ook organisch materiaal dat rijk is aan koolstof en voedingsstoffen op en slaan dit voor lange tijd op in het sediment. Dat vermindert de klimaateffecten en de eutrofiëring.
Emissies
Een internationale onderzoeksgroep, geleid door onderzoekers van de Universiteit van Göteborg, publiceert nu een studie in het tijdschrift Ecosphere, waarin voor het eerst kon worden aangetoond dat verliezen van zeegras aanleiding geven tot aanzienlijke emissies van zowel koolstof als nutriënten naar het milieu. De onderzoekers vergeleken sedimenten in zeegrasweiden met gebieden waar de zeegrasweiden verloren zijn gegaan in het zuiden van Bohuslän aan de Zweedse westkust. Daar zijn sinds de jaren tachtig grote hoeveelheden zeegras verloren gegaan. Uit de resultaten blijkt dat zeegrasvelden in Bohuslän buitengewoon efficiënt zijn in het opslaan van zowel koolstof als nutriënten in het sediment. Vooral zeegrasvelden in gebieden die tegen de golven beschermd zijn, hebben ongewoon hoge niveaus.
“Deze graslanden kunnen metersdikke lagen organisch rijk sediment bevatten, waardoor ze wereldwijd ‘hot-spots’ zijn voor de opslag van koolstof en stikstof”, zegt Per Moksnes, hoofdauteur van de studie.
Gevoeliger
De studie toont ook aan dat de koolstof- en stikstofniveaus verschillende keren lager liggen in het sediment waar zeegrasvelden zijn verdwenen. Gebleken is dat minstens 35 cm van het organisch rijke sediment is weggesleten en koolstof en stikstof kon ontsnappen. Uit de resultaten blijkt ook dat de zeegrasvelden in beschermde gebieden, met de grootste koolstof- en stikstoflagen, het gevoeligste sediment hebben. Deze kunnen het gemakkelijkst worden geërodeerd na een verlies van zeegras.
Voorzichtige berekeningen schatten dat voor elke hectare zeegras die verdwijnt, gemiddeld meer dan 60 ton koolstof en 6,6 ton stikstof in het milieu vrijkomt.De stikstofuitstoot van één hectare verdwenen zeegras ligt in dezelfde orde van grootte als de gemiddelde jaarlijkse uitstoot van een viskwekerij in Zweden.
Toerisme
Zeegrasvelden verdwijnen ook in veel andere landen. Vooral in gebieden met veel toerisme en bouwactiviteiten. “Het is daarom belangrijk om bestaande zeegrasvelden in stand te houden en verloren gegane zeegrasvelden te herstellen, zegt Marianne Holmer, die een expert is in kustecologie en professor aan de Universiteit van Zuid-Denemarken.
Momenteel worden zeegrasweiden zowel in Denemarken als in Zweden hersteld. Er worden nieuwe zeegrasscheuten geplant in fjorden en andere beschermde kustgebieden, waar zeegrasweiden ooit veel voorkwamen. Een dergelijke aanpak is een zogenaamde “nature based solution”. Door nieuwe zeegrasweiden aan te planten, maak je gebruik van de eigen oplossingen van de natuur om koolstof en voedingsstoffen vast te leggen en op te slaan, in plaats van bijvoorbeeld technologische oplossingen toe te passen.
Denemarken, Finland en Zweden zijn lid van de International Union for Conservation of Nature. Dat is een organisatie die maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en voedselzekerheid wil aanpakken met op de natuur gebaseerde oplossingen.
Ook interessant: ‘Cyclus van miljarden tonnen koolstof in de wereldzeeën opnieuw berekenen’
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
