Als er één categorie bedrijven verantwoordelijk is voor innovatie in Nederland, dan zijn het wel de startups. Omdat Innovation Origins altijd op zoek is naar relevante innovaties is er alle reden het complete Nederlandse startup-ecosysteem een keer goed in beeld te brengen. Op basis van datasets van StartupDelta zijn we bij alle provincies langs gegaan. In 14 afleveringen, gepubliceerd tussen 24 dember 2018 en 7 januari 2019, geven we een overzicht van het startup-ecosysteem in Nederland. De serie is gemaakt door de journalisten van coöperatie PitchProducties, in opdracht van Innovation Origins. Vandaag: Groningen. Lees hier de andere afleveringen van deze serie (voor zover reeds gepubliceerd).
HackerOne, Dataprovider en Paylogic: het zijn drie willekeurige voorbeelden van Groningse startups die ondertussen de vleugels hebben uitgeslagen. Wanneer het Nederlandse startup-ecosysteem onder de loep genomen wordt, mag Groningen zeker niet worden onderschat. In de recent gepubliceerde, jaarlijkse editie van de Deloitte Technology Fast50 staan maar liefst acht Groningse ondernemingen tussen Nederlands snelst groeiende technologiebedrijven.
Hoewel het bij de Deloitte-verkiezing gaat om bedrijven ouder dan vijf jaar, komt het Groningse succes niet uit het niets. Ook deze bedrijven zijn immers ooit jong geweest.
Koen Atema, betrokken bij het startup-portal Founded in Groningen en oprichter van de Groningse flexwerkplek Launch Café, benoemt een aantal voordelen van het startup-ecosysteem in Groningen. Zo vindt hij dat er gesproken kan worden van een goede samenwerking tussen provincie, gemeente Groningen en lokale startups.
Daarnaast wijst hij op de demografische opbouw van de stad zelf. “25 procent van de inwoners is student, 50.000 studenten in totaal. Dat betekent dat er een heleboel slimme mensen op een relatief klein oppervlak wonen. En dat doet altijd hele interessante dingen.”
Groningen profileert zich graag als innovatieve stad én regio. Denk bijvoorbeeld aan initiatieven als kenniscampagne Groningen: City of Talent, internet-proeftuin 5Groningen of aan de campagne van Top Dutch, enkele jaren geleden gelanceerd met als oorspronkelijk doel om Tesla-topman Elon Musk ervan te overtuigen een Europese productielocatie voor elektrische auto’s in het noorden des lands te bouwen.
Een digitale insteek is ook te zien onder Groningse startups. “Groningen heeft een sterk ecosysteem op het gebied van digital”, stelt Atema.
Groningse startups en hun verdeling over de provincie, via Startupdelta
Kritische noot
Het project Top Dutch werd overigens gelanceerd als initiatief van de drie Noord-Nederlandse provincies: Groningen, Friesland en Drenthe. Het is daarmee een voorbeeld van een provincie-overstijgende aanpak voor het bevorderen van innovatie.
Juist zo’n overstijgende aanpak is iets wat Jens Ruesink, fondsmanager van het Innovatiefonds Noord-Nederland, de afgelopen tijd mist. Het valt hem op dat het startup-ecosysteem in de noordelijke provincies “versnipperd” is. “Wat ik nu zie is dat partijen toch weer naar een kleinere regio kijken, in plaats van naar het grote plaatje”, aldus Ruesink.
Volgens Ruesink gaat het met de startup-initiatieven in Noord-Nederland goed, maar wordt er te veel op lokaal niveau naar gekeken. Koen Atema kan zich hierin wel vinden. “Ik denk dat dat wel klopt. Maar ik zie dat niet alleen in Noord-Nederland gebeuren. In Nederland zijn we heel goed in kleinschalig denken, vooral voor eigen regio, in plaats van dat we het als land aanpakken.”
Snelst groeiende campus
Tegelijkertijd leidt dit lokale denken wel tot mooie initiatieven. Niet voor niets roemt Atema de onderlinge verbondenheid. “Groningen heeft alles qua startup-initiatieven, maar met de omvang van een dorp. Het is heel compact; daarom kennen we elkaar goed en helpen we elkaar graag.”
Duidelijk is dat het zoeken naar een bredere verbinding een filosofie is die in Groningen meer wordt gedeeld. Lisanne Brakenhoff is manager van Campus Groningen, de campus die in recent onderzoek van Buck Consultants (uitgevoerd op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken) is aangewezen als snelst groeiende campus van Nederland. Zij merkt op: “Het is heel tof dat we snel groeien en het is heel tof dat we in beeld zijn, maar het is niet per definitie dat je beter bent.”
Brakenhoff legt vanuit Gronings perspectief kort uit wat een campus precies is. “Een locatie waar kennisinstellingen, bedrijven, onderzoekers en overheden echt goed met elkaar kunnen samenwerken”, zo stelt ze. “Allemaal vanuit hetzelfde doel: om deze regio, deze locatie innovatiever te maken. Daar draait het eigenlijk allemaal om hier.”
“Zo’n lijstje maakt het meteen alsof je een competitie hebt met elkaar”, stelt ze. “Ik denk dat we daar als Nederland juist vanaf moeten.”
Natuurlijk is ze wel trots op de Campus, die bestaat uit de Zernike Campus in het noorden van de stad en de Healthy Ageing Campus bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). “We hebben een paar grote spelers hiernaartoe gehaald”, zo stelt ze. “Er is fysieke ruimte om te groeien, we weten steeds beter waar we goed in zijn, waar we willen samenwerken met andere partijen, en dat zorgt voor werkgelegenheidsgroei en een toestroom aan nieuwe bedrijven.”
Daarnaast wordt er op de Campus op verschillende manieren ruimte geboden aan jonge startups. Ze noemt AGILeBiotics en BioBTX, die beiden gebruik maken van de faciliteiten op de campus. “Je ziet dat Life Sciences booming is in het Noorden”, vertelt Brakenhoff. “Healthy Ageing is een van de speerpunten.”
Toch kan ze het niet laten om een kleine kanttekening te plaatsen. “Sommige campussen of locaties staan niet in het rapport van Buck Consultants, maar daar gebeuren hele toffe dingen.”
“Zo’n lijstje maakt het meteen alsof je een competitie hebt met elkaar”, stelt ze. “Ik denk dat we daar als Nederland juist vanaf moeten. Dat we goed moeten weten wie waar goed in is, dat we elkaar moeten vinden om onszelf te versterken, om die innovatie daadwerkelijk impact te laten hebben.”