Dat veel daken geschikt zijn voor het opwekken van zonne-energie, dat weten we inmiddels wel. Maar als het aan GroenLinks ligt, dan houdt het daar zeker niet bij op. In het initiatiefvoorstel “Elk dak een duurzaam dak. Schreeuw het van de daken” vraagt de coalitiepartij aandacht voor al die andere mogelijkheden: “Door daken om te toveren in groene oases, speeltuinen, moes- en groentetuinen, of zelfs tot parken kunnen wij samen met de stad de uitdagingen op het gebied van energieopwekking, woningisolatie, waterberging, opwarming van de stad, hittestress, luchtkwaliteit en groenvoorzieningen in één keer aanpakken.”
Voor de financiering hiervan hoeft niet eens een nieuwe investering te worden gedaan. Volgens GroenLinks kunnen de eerste pilots in elk geval makkelijk uit het – nauwelijks gebruikte – potje voor het afkoppelen van de regenwaterafvoer van de gemengde riolering. Omdat er in andere steden (met name over de grens) al volop geëxperimenteerd is met nuttige daken, verwacht GroenLinks al binnen twee jaar de eerste resultaten te kunnen zien. Gemeenteraadslid Rik Thijs wil de nota dinsdag 13 oktober aan de Raad aanbieden. Vandaag, 9 oktober, wordt het voorstel in het kader van de dag van de duurzaamheid al aangekondigd.
Eindhoven wil in 2045 volledig energieneutraal te zijn. Dat betekent dat op dan alle energie op duurzame wijze moet worden opgewekt. De daken in de stad kunnen daarbij volgens GroenLinks een belangrijke rol spelen. “Daarnaast kunnen daken ingezet worden om de negatieve effecten van klimaatveranderingen zoals extreme neerslag, hitteoverlast en verslechtering van de luchtkwaliteit te beperken.”
Zonnepanelen
Het meest voor de hand liggende gebruik van daken is het plaatsen van zonnepanelen en zonneboilers. “Maar niet elk dak is even geschikt voor deze functie”, zegt Thijs. “Per dak en per gebied moet een afweging gemaakt worden over de juiste balans. Stadslandbouw bijvoorbeeld, want dat is echt niet enkel iets voor grondgebonden activiteiten.”
Maar er is meer. Daken kunnen onderdeel gaan vormen van het stedelijke waterbeheer, bijvoorbeeld via zogenaamde ‘polderdaken’. “Dit scheelt duurdere berging van water in bijvoorbeeld sloten en opvangtanks. Maar niet alleen polderdaken helpen bij de waterafvoer. Groen op het dak in welke vorm ook levert een bijdrage aan de waterberging omdat het water voor een langere tijd vastgehouden wordt.”
Daarnaast kunnen groene daken een rol spelen bij de temperatuurbeheersing, de luchtkwaliteit en de biodiversiteit in de stad. Meer groen en bloemen trekken immers vogels en insecten aan. Bovendien zorgt het voor een afvlakking van extreem hoge temperaturen en snellere verversing van de lucht.
Fases
GroenLinks wil niet alles tegelijk. In de nota worden zes fases onderscheiden. Op de eerste plaats moet meer in detail worden vastgesteld wat de mogelijkheden precies zijn, wat de gewenste opbrengst is en welke partijen nodig zijn om er een succes van te maken. Vervolgens kan met een aantal pilots het testen beginnen. Na analyse daarvan en eventuele aanpassing van de lokale regelgeving, kan het dakplan in zijn definitieve vorm van start.
Volgens Rik Thijs loopt Nederland behoorlijk achter op het gebied van groene daken. “Je ziet overal op de wereld mooie voorbeelden van hoe zo iets kan werken, al dan niet op basis van wetgeving. Maar in Nederland is dat allemaal nog niet aan de orde. Vandaar mijn voorstel: waar beter om ermee te beginnen dan in Eindhoven!”
Berekening
Thijs wil in de verdere uitwerking zeker ook aansluiting zoeken bij initiatieven op provinciaal, landelijk of zelfs Europees niveau. “Maar eerst is het zaak met een aantal pilots van start te gaan. Daarvoor vinden we voldoende dekking in het potje voor regenwaterafvoer.” Een exacte berekening van de kosten en opbrengsten heeft Thijs nog niet gemaakt. “Nee, dat is voor de volgende fase. Wel is nu al duidelijk dat niet alleen zonnepanelen zichzelf kunnen terugverdienen. De andere maatregelen leveren immers ook direct voordeel op, bijvoorbeeld in waardevermeerdering van het pand, goedkopere waterberging en isolering en minder isolatiekosten.”
Voor Thijs is het voor de hand liggend dat ook bij nieuwbouwprojecten stelselmatiger gekeken wordt naar groenere daken. “Wij richten ons zeker niet alleen op de bestaande daken.”