Intel-oprichter Gordon Moore is op 94-jarige leeftijd overleden. De Amerikaan pionierde met de computerchip en de microprocessor en was daarmee een van de drijvende krachten achter de digitale revolutie in de tweede helft van de vorige eeuw.
Gordon Moore, visionair en pionier op het gebied van elektronica, heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de industrie. Als medeoprichter van zowel Fairchild Semiconductor als Intel Corporation speelde Moore een belangrijke rol in de ontwikkeling van het moderne computer- en halfgeleiderlandschap. Zijn beroemdste bijdrage, bekend als de Wet van Moore, is al meer dan een halve eeuw een drijvende kracht achter de snelle vooruitgang in de technologie.
De Wet van Moore, opgesteld in 1965, stelt dat het aantal transistors op een microchip ongeveer elke twee jaar zou verdubbelen, wat zou leiden tot een exponentiële groei in rekenkracht. Deze voorspelling hield niet alleen tientallen jaren stand, maar diende ook als leidraad voor de industrie, waardoor bedrijven ertoe werden aangezet voortdurend te innoveren en te investeren in onderzoek en ontwikkeling.
Nog steeds waardevol
De laatste jaren, nu we de fysieke grenzen van de halfgeleiderproductie naderen en geconfronteerd worden met steeds grotere economische en technische uitdagingen, is het tempo van de Wet van Moore vertraagd. Toch is de impact ervan in 2023 nog steeds waardevol. De Wet van Moore heeft geleid tot een cultuur van onophoudelijke innovatie, die op haar beurt weer leidde tot de ontwikkeling van nieuwe materialen, architecturen en benaderingen van computers, zoals kwantumcomputing en neuromorfische computers.
Hoewel de traditionele interpretatie van de Wet van Moore misschien niet meer van toepassing is, blijft de geest van voortdurende verbetering, aanpassing en innovatie die hij in de elektronica- en computerindustrie heeft gebracht, levend en relevant. De bijdragen van Gordon Moore hebben de digitale wereld zoals we die nu kennen vorm gegeven, en zijn nalatenschap zal toekomstige generaties vernieuwers blijven inspireren.
Wet van Moore in de fotonica
Hoewel de Wet van Moore specifiek werd geformuleerd voor de elektronica, zijn er parallellen te trekken met de fotonica. Fotonica houdt zich bezig met het genereren, manipuleren en detecteren van licht (fotonen) en heeft de laatste jaren aanzienlijke vooruitgang geboekt, met name op gebieden als optische communicatie, sensoring en computergebruik.
De groei en miniaturisatie in de fotonica volgen niet dezelfde exponentiële trend als de Wet van Moore, maar er is een concept dat bekend staat als de “Optische equivalent van de Wet van Moore” of “Optische Wet van Moore“. Volgens dit concept verdubbelt de capaciteit van optische communicatiesystemen ongeveer elke 18 maanden, dankzij de vooruitgang op het gebied van optische componenten, modulatieformaten en signaalverwerkingstechnieken.
Toch is de Optische Wet van Moore niet zo universeel toepasbaar op alle aspecten van fotonica als de Wet van Moore op elektronica. De vooruitgang in de fotonica wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals materiaalbeperkingen, fabricagetechnieken en de inherente eigenschappen van licht. Hoewel er dus overeenkomsten zijn in de groeitrends en de voortdurende verbetering op beide gebieden, is de directe toepassing van de Wet van Moore op fotonica niet helemaal juist.
Niettemin is de geest van innovatie en snelle vooruitgang in de elektronica, geïnspireerd door de Wet van Moore, ook een drijvende kracht geweest op het gebied van fotonica, waardoor doorbraken in communicatie-, sensor- en rekentechnologieën mogelijk werden.
De Wet van Moore begeleidde het succes van ASML
ASML, de Nederlandse multinational gespecialiseerd in fotolithografiesystemen, is sterk beïnvloed door de bijdragen van Gordon Moore aan de halfgeleiderindustrie. Hoewel Moore zelf niet direct betrokken was bij ASML, kunnen de groei en het succes van het bedrijf voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan de trends die door de Wet van Moore zijn uitgezet.
Terwijl de halfgeleiderindustrie ernaar streefde de Wet van Moore bij te houden, was er een groeiende vraag naar meer geavanceerde en nauwkeurige productietechnologieën. Fotolithografie, het proces waarbij ingewikkelde patronen op siliciumwafers worden gedrukt om halfgeleiderapparaten te maken, was in dit verband een cruciale faciliterende technologie. ASML, de belangrijkste leverancier van fotolithografie-apparatuur ter wereld, heeft een vitale rol gespeeld in de vooruitgang van de halfgeleiderproductie.
ASML’s geavanceerde machines, zoals hun extreem ultraviolet (EUV) lithografiesystemen, zijn essentieel geweest voor de miniaturisatie van halfgeleiderapparaten, waardoor fabrikanten de grenzen van prestaties en efficiëntie konden blijven verleggen. Het succes van het bedrijf bij de ontwikkeling en commercialisering van deze geavanceerde technologieën kan worden gezien als een direct resultaat van de voortdurende innovatie en de vraag naar vooruitgang in de elektronica-industrie, die werd gestimuleerd door de Wet van Moore.