UPDATE 8 april 2016: Gewildgroei is genomineerd voor de Challenge Stad van de Toekomst publieks- en juryprijs. Voor de publieksprijs kan er tot en met dit weekend op Gewildgroei gestemd worden.
—
Vrijwel onzichtbaar in een klein kantoortje op Sectie-C zit Gewildgroei, een beweging die pleit voor een andere kijk op groen in de stad. Dat kan volgens de oprichters veel efficiënter. “We moeten van stadsgroen naar stadsnatuur.”
Wat begon als een afstudeerproject van sociaal ruimtelijk ontwerper Bennie Meek is uitgegroeid tot een beweging die in meerdere steden actief is. Volgens Gewildgroei gaan steden inefficiënt om met groen. Enerzijds zijn we bijna dwangmatig bezig met het verwijderen van onkruid, en anderzijds steken we veel geld in het aanleggen en onderhouden van groen op plekken waar het wél de bedoeling is. Dat kan anders, dacht Meek.
“De context bepaalt of iets onkruid is of niet. We willen die context veranderen: van ongewenst naar gewenst.” Het gaat dus voornamelijk om een andere kijk op groen in de stad. “Er is nu geen tegenhanger van onkruid. We willen dat gewildgroei die tegenhanger wordt.” Gewildgroei moet uiteindelijk zelfs als woord worden opgenomen in het woordenboek.
“We moeten van stadsgroen naar stadsnatuur”, vindt mede-oprichter Vincent Wittenberg. “Natuur heeft een bepaalde autonomie in zich. We zijn tot nu toe vooral bezig met de garnering van de stad. Maar de natuur ordent zichzelf. Het is ook belangrijk om die diversiteit bewust mee te maken.”
Volgens Wittenberg is die verandering niet alleen gewenst, maar ook nodig. Steden kampen met verschillende problemen die gewildgroei zou kunnen verhelpen, zoals regenwateroverlast, fijnstof en hitte. “Het huidige systeem niet langer houdbaar, helemaal nu gemeenten geen chemische bestrijdingsmiddelen meer mogen gebruiken.”
Het concept leverde Gewildgroei een nominatie op als Radicale Vernieuwer, een landelijke innovatiewedstrijd. Ook het Eindhovense SUR+ en Ioniqa zitten in de finale. Op 9 februari zal blijken of zij zich de winnaar van Radicale Vernieuwers 2016 mogen noemen. Daarnaast is Gewildgroei ook finalist van de challenge Stad van de Toekomst, een programma voor stedelijke vernieuwing.
“We zijn naast een actiegroep ook een onderzoeksgroep”, vertelt Wittenberg. Samen met onder andere gemeenten, ecologen, stedenbouwers en een omgevingspsycholoog zijn ze actief in Amsterdam, Rotterdam en Den Bosch om te kijken hoe ze hun idee het beste vorm kunnen geven. Dat leverde onder andere het project Living Pavement op, een tegelsysteem dat planten de ruimte geeft om te groeien.
Ook in Eindhoven heeft Gewildgroei ideeën aangedragen voor een andere omgang met haar stadsgroen, al komt het hier wat langzamer van de grond, zegt Wittenberg. “We hebben goed contact met een aantal mensen binnen de gemeente, die net als ons de kansen zien die er liggen. We hopen dat wij ook in de Eindhoven aan de slag kunnen. Gewildgroei past heel goed binnen de proeftuin-ambitie van Eindhoven.”
“Je hebt als gemeente lef nodig om hier iets mee te doen”, vervolgt hij. “Het kost geld en vereist een extra stap. Maar dingen moeten kunnen mislukken om te innoveren. Bovendien kampt de gemeente met problemen waar wij oplossingen voor hebben.” In Amsterdam en Rotterdam zijn we verder en zijn we bezig met het ontwerp van testlocaties in de publieke ruimte.
De Eindhovense woningcorporatie Woonbedrijf en Gewildgroei hebben elkaar ondertussen wél weten te vinden. “Woonbedrijf voelt de verantwoordelijkheid om hier iets mee te doen”, legt Meek uit. Gewildgroei denkt mee met Woonbedrijf over een invulling van die verantwoordelijkheid. Als voorbeeld noemt hij het feit dat vaak bij verkoop of verhuur van een woning de tuin wordt platgelegd. Onnodig, vindt Gewildgroei. Tijdens Dutch Design Week 2015 stond Gewildgroei in de Circulaire Fabriek van Woonbedrijf met hun open tegelsysteem.
Gewildgroei heeft wilde ideeën. De oprichters proberen de productie van het tegelsysteem op te schalen. Tot nu toe woorden die tegels met de hand gemaakt. “Hoe meer ruimte we krijgen, des te meer mogelijkheden er ontstaan. Wie weet kunnen we een keer een hele straat, wijk of zelfs stad transformeren”, zegt Meek hoopvol. Ook willen ze in de zomer een onkruidwinkel beginnen. De zoektocht naar meer partners gaat door, zowel in binnen- als buitenland. “Er zijn wereldwijd vergelijkbare projecten. In Londen wordt met het idee gespeeld om de stad aan te merken als nationaal park. Eindhoven zou als groenste en slimste van de vijf grote steden het voortouw kunnen nemen in het meewerken met de natuur in plaats van ertegen.”
Op 9 februari, tijdens de Nacht van de Radicale Vernieuwing in Amsterdam, maakt Neelie Kroes de Radicale Vernieuwers bekend. Stemmen kan nog tot en met vrijdagmiddag 17.00.
