Genua’s nieuwe brug kan niet instorten

Laat de getallen voor zich spreken. De nieuwe Genuese brug is 1067 meter lang en telt 19 overspanningen, die gedragen worden door 18 pijlers van 40 meter in lengte.

Renzo Piano is weliswaar niet in een getal uit te drukken, maar het is deze architect – een van de beroemdste ter wereld – die de brug heeft ontworpen. Dat is dubbel mooi. Renzo Piano is niet alleen geboren in Genua, hij doorbreekt ook nog eens het (in Italië bekende) cliché dat de inwoners van Genua gierig zijn: de 82-jarige toparchitect heeft zijn project gratis aangeleverd.

Maar wat het meest tot de verbeelding spreekt, is de factor tijd. De brug is in razend tempo gebouwd. Zelfs de coronacrisis heeft geen roet in het eten gegooid. Het eerste pijlerfundament ging in juni 2019 de grond in, vandaag wijdt de Italiaanse president de brug officieel in.

“Een van de grootste uitdagingen van het werk was dat we niet een, maar twee dingen tegelijkertijd hebben gedaan. De oude Morandibrug werd afgebroken en parallel werd de nieuwe brug gebouwd,” zegt projectmanager Andrea Tomarchio van RINA, een bedrijf in certificering en industriële dienstverlening. Hij had met zijn team de bewaking van het gehele project in handen. De opdrachtgever, de overheid, had een heldere eis. De brug moest er binnen twee jaar staan. Daarom kon niet worden gewacht totdat de Morandibrug zou worden ontmanteld. Restanten van de oude brug stortten uiteindelijk in toen alle nog overeind staande brugdelen gecontroleerd werden opgeblazen. Dat gebeurde in een stedelijke omgeving zonder dat de bevolking last had van stof en gruis. Volgens Tomarchio is dat nog nooit eerder ter wereld vertoond.

Pijlers

Het ruim kilometerlange viaduct gaat over onder meer een rivier, een spoorlijn, woningen en bedrijfsruimten. Er loopt ook een gasleiding onder. De brug bestaat uit 18 elliptisch gevormde pijlers met daarboven 19 overspanningen. Architect Piano koos voor de ellips, omdat deze vorm ertoe leidt dat de lichtval onder de brug minder wordt geblokkeerd. De slanke, taps toelopende pijlers hebben wel iets weg van wolkenkrabbers. De pijlers staan niet allemaal op gelijke afstand van elkaar. De middelste vier staan verder uit elkaar omdat ze drie overspanningen van 100 meter dragen. De andere overspanningen bedragen ongeveer 50 meter.

De betonnen pijlers zullen niet snel ‘afbreken’. De fundamenten staan niet minder dan 50 meter diep in de grond. “De boorpalen gaan zo diep de grond in omdat ze op die hoogte grijpen in de rotsige ondergrond. Ze staan ongeveer vier meter in het rotsgesteente ,” vertelt Tomarchio. De boorpalen zijn van 1,5 meter dik gewapend beton. Onder de pijlers aan het begin en het eind van de brug staan acht van zulke palen, de pijlers in het midden die de meeste druk opvangen hebben het dubbel aantal boorpalen onder zich. De pijlers zijn ruim 40 meter hoog.

Overspanningen

De stalen overspanningen zijn gebouwd op twee werven van de Italiaanse scheepsbouwer Fincantieri, die ook infrastructurele projecten doet. Op de bouwlocatie werden de gigantische prefab componenten samengevoegd en omhoog getakeld. Vorig jaar oktober ging de eerste overspanning omhoog, zes maanden later werd het laatste brugdeel omhoog getakeld. De grootste overspanning heeft een gewicht van 1800 tot 1900 ton, zegt Tomarchio. Voor het hijsen van die overspanningen werd een reuze krik, een zogenaamde ‘strand jack’, gebruikt die in staat is om zulke enorme elementen met een snelheid van 5 meter per uur “als een soort lift” omhoog te bewegen. Een automobilist zal niet merken dat de brug negentien overspanningen telt. Het wegdek bestaat uit één geheel. “We hebben gekozen voor het comfort van de automobilist en daarom een zogeheten integraalbrug gebouwd.” Bij zo’n brug worden de voegen tussen de overspanningen weggewerkt.

Smart

Om een nieuw drama te vermijden, is er flink geïnvesteerd in onderhouds- en inspectiemogelijkheden. Aan de brug hangen zonnepanelen, die de energie produceren die nodig is voor de werking van de brug. Twee robots zijn continu in bedrijf om de zonnepanelen te reinigen. Ook scannen ze de brugconstructie geregeld om eventuele afwijkingen en kritische punten op te sporen. Bij de brug is voor het eerst op land gebruikgemaakt van een technologie uit de marinesector. Dat is het voordeel dat Fincantieri, scheepsbouwer en infrastructuurontwikkelaar, erachter zit. De geplaatste sensoren maken gebruik van een algoritme waarbij de prestaties van de computer verbeteren naarmate die aan meer data wordt blootgesteld. Het is daarmee een van de eerste ‘slimme’ viaducten van Europa.

De brug is nu al de trots van Italië. Het staat buiten kijf dat de bouw zeer vlot is verlopen. Wie had dat gedacht, is toch een beetje het idee als het gaat over infrastructurele projecten in het land. Zo werd de autosnelweg tussen Salerno en Reggio Calabria (Zuid-Italië) 55 jaar na de start van de onderneming in 2016 definitief opgeleverd.

Het project van afbraak van de oude brug en vooral de nieuwbouw is door een bijzondere overheidscommissie aangewezen aan twee grote Italiaanse bouwbedrijven en tal van andere Italiaanse toeleveringsbedrijven. “Zeker 90 procent van de brug is Italiaans,” weet Tomarchio. “Als ik me niet vergis zijn alleen bepaalde steunders van Duits fabricaat.” Het materiaal komt in de meeste gevallen ook uit Italië. Het beton is nota bene afkomstig uit Ligurië zelf, de regio waarvan Genua de hoofdstad is.

De brug is ook zeer Italiaans, omdat het ontwerp, hoe eenvoudig ook, zo elegant is. Volgens architect Piano heeft de brug de vorm van een schip. Schepen horen bij Genua, de grootste havenstad van Italië. De brug is dan ook heel Genuees. Dat blijkt onder andere uit de naam van de nieuwe brug: ‘Genua Sint Joris’ (Genova San Giorgio). Het Joriskruis is in de vlag van Genua. Joris is ook de heilige die de draak versloeg. De verwijzing is natuurlijk geen toeval.

De brug is een blijvertje. “Het project gaat ervan uit dat de brug honderd jaar blijft bestaan. Ik kan eraan toevoegen dat hij er heus nog wel wat meer jaren blijft,” zegt Tomarchio met een lach. Het laatste wat ze in Italië willen is nog eens het drama van de vorige brug mee te maken .