“Gemiddelde” welvaartsscore in Brainport Eindhoven: Rabobank waarschuwt regio voor tweedeling en toenemende onvrede

Brainport Eindhoven moet aan de slag met een ‘brede welvaartsagenda’. Dat blijkt uit een studie van Rabobank-research onder leiding van Otto Raspe, Hoofd RaboResearch Nederland Regio’s en Thema’s. “Door in te zetten op brede welvaart vergroten we niet alleen de algehele welvaart van de mensen in de Brainportregio, maar versterken we ook nog eens de concurrentiepositie van bedrijven die vanuit de Brainport opereren.” Raspe deed eerder onderzoek naar de kracht van Brainport Eindhoven, toen nog vanuit het Planbureau voor de Leefomgeving.

In vergelijking met veel andere regio’s scoort Brainport Eindhoven gemiddeld; ook zijn er verschillen tussen de stad Eindhoven en de omliggende gemeenten, die erop duiden dat de regio zich welvarender voelt dan de stad. Toch zijn de bevindingen voor Rabobank sterk genoeg om Brainport Eindhoven als geheel te waarschuwen voor de risico’s: een tweedeling en toenemende onvrede. Dat heeft vooral te maken met een slechte score op een aantal bepalende dimensies binnen brede welvaart.

Om de economische vitaliteit ook de komende jaren te borgen, is behalve voor de groeipotentie van het innovatieve cluster aandacht nodig voor de welvaart in de regio in brede zin, zegt Rabobank. Het gaat er daarbij om of mensen een goede baan hebben en voldoende inkomen kunnen genereren. Maar óók om niet-materiële zaken als onderwijs, gezondheid, veiligheid, sociale contacten, en milieukwaliteit. Het is daarbij belangrijk of mensen tevreden zijn met hun leven en hun woonsituatie, om méér dan het bruto regionaal product dat de regio genereert, zo zegt Raspe. “In deze studie laten we zien dat innovatieprocessen meer dan ooit regionaal gebonden, netwerk-georiënteerd en gericht op duurzame verdienmodellen zijn. Voor mensen en bedrijven is de kwaliteit van het regionale vestigingsklimaat dus een cruciale factor. En juist op een aantal dimensies van brede welvaart zien we de Brainport achterblijven.”

Brede Welvaart kent 11 dimensies. Op het merendeel daarvan scoort Brainport Eindhoven gemiddeld tot goed, zoals op werk, welzijn en veiligheid. Volgens de Rabobankeconomen verdienen vier factoren meer aandacht bij het verder ontwikkelen van de brede welvaartsagenda voor de regio. Otto Raspe: “Mensen in de stad Eindhoven blijken relatief ontevreden met hun leven. Relatief veel van hen geven een 5 of 6 voor tevredenheid en maar liefst één op de vijf mensen geeft een onvoldoende. De hoge economische score van de regio, zien we niet terug in een groter geluk.”

Bedrijven in de Brainport excelleren in de kwaliteit van management, maar ze zouden zich nog nadrukkelijker moeten richten op langetermijndoelen, en behalve op materiële ook op niet-materiële doelen, zo constateert Rabobank. In zogenoemd doelenmanagement blijven de bedrijven in de Brainport achter. “Een brede welvaartsagenda kan daarbij helpen om economische, sociale en ecologische kwaliteiten structurerend te laten zijn voor de strategie die de bedrijven in de Brainport moeten ontwikkelen.”

Hoewel de Brainport over het algemeen goed scoort op de verschillende dimensies van brede welvaart, komen vier factoren naar voren die centraal moeten staan bij het verder ontwikkelen van de brede welvaartsagenda: inwoners zijn relatief ontevreden met hun leven, ze zijn ontevreden over hun woonsituatie, de inkomens van Eindhovenaren zijn lager dan het Nederlandse gemiddelde (terwijl die in Zuidoost-Brabant als geheel juist hoger zijn dan landelijk) en tenslotte valt op dat in de Brainportregio minder mensen aangeven een opleiding, training of cursus te volgen en daarmee aan hun vaardigheden te werken.

Rabobank waarschuwt voor meer onvrede en een sluimerende tweedeling (in inkomen en opleiding) als er geen werk wordt gemaakt van die ‘brede welvaartsagenda’. “Werken aan een sterke economische en vitale regio vraagt om een integrale kijk op brede welvaart waarbij er voor wordt gezorgd dat een toename van welvaart in één dimensie niet koste gaat van een afname van welvaart in een andere dimensie. Het mes van de brede welvaart snijdt hierbij aan twee kanten. Niet alleen is het vergroten van de algehele brede welvaart nastrevenswaardig op zichzelf, het zorgt er bovendien voor dat Brainport aantrekkelijk blijft voor kenniswerkers om te leven, te werken en daarmee een bijdrage te leveren aan de groei van Brainport.”