De tijd is voorbij dat elke gemeente voor zichzelf kon bepalen of er behoefte is aan nieuwe bedrijventerreinen en waar die dan zouden moeten worden aangelegd. De negen gemeenten van Stedelijk Gebied Eindhoven (SGE) hebben afgesproken deze vraagstukken voortaan gezamenlijk te bespreken en te bepalen. Het gaat om Best, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Helmond, Nuenen, Oirschot, Son en Breugel, Veldhoven en Waalre.
De noodzaak tot samenwerking werd duidelijk op grond van onderzoek naar de toekomstige behoefte aan bedrijventerreinen. Weliswaar is er de komende paar jaar nog (lichte) groei, maar tegen 2040 zal er een overschot zijn van zo’n 500 hectare (duizend voetbalvelden groot). En minstens zo ernstig, veel van de (nog in ontwikkeling zijnde) terreinen sluiten kwalitatief onvoldoende aan bij de behoefte van bedrijven. SGE noemt het een “dubbele mismatch”.
“Het is belangrijk deze mismatch op te lossen”, schrijven de negen verantwoordelijke wethouders aan hun gemeenteraden. “Het overaanbod leidt tot verloedering op bestaande terreinen als we daar geen aandacht aan schenken en voor de relatief makkelijke weg kiezen om nieuwe terreinen te ontwikkelen. Natuurlijk is het belangrijk terreinen aan te bieden waar bedrijven behoefte aan hebben. Het maximaal faciliteren van het bedrijfsleven is een prioriteit.” Maar nieuwe terreinuitgifte wordt daardoor alleen mogelijk als er regionaal onderbouwd is dat die uitgifte echt nodig is. Anders gezegd: dat kan een gemeente nooit meer op eigen houtje beslissen.
“Belangen van de lokale gemeenten lijken soms ondergeschikt aan die van de regio“
Omdat zo’n aanpak logischerwijs gevoelig ligt bij de negen gemeenteraden (hun zeggenschap neemt af en het gevaar van een niet-democratische besluitvorming ligt volgens sommigen op de loer), hebben de wethouders op 17 februari een uitlegbijeenkomst gepland. Uit de uitnodiging: “We beseffen dat het traject dat is ingezet een ingewikkeld traject is, waarbij belangen van de lokale gemeenten soms ondergeschikt lijken te zijn aan die van de regio. Eventuele financiële consequenties maken het nog lastiger. Maar het is nodig dat dit gebeurt om ook in de toekomst vitale bedrijventerreinen te houden. We willen graag van u horen wat uw ideeën en zorgen hierbij zijn. De marktvraag en de provincie geven kaders aan voor dit proces, maar u ook.” Fontys-lector Cees-Jan Pen is uitgenodigd als expert rond de gevolgen van leegstand.
De wethouders in SGE hebben in dit traject trouwens al het nodige in gang gezet. Zo zijn er uitgangspunten opgesteld (bijvoorbeeld: de financiële gevolgen van de besluiten worden zoveel mogelijk gezamenlijk gedragen), maar ook is voor twee specifieke bedrijventerreinen (Westfields in Oirschot en Brainport Industries Campus bij Eindhoven Airport) al besloten dat de uitvoering kan beginnen.
“Transformeer bedrijventerreinen tot zonnevelden”
Ook wordt nu onderzocht hoe een Regionaal Ontwikkelfonds Werklocaties (ROW) kan ontstaan. Dit fonds zal ingezet moeten worden om bestaande terreinen met economisch goede mogelijkheden verder door te ontwikkelen, een zetje te geven, of innovatie mogelijk te maken. De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) is partner in de vorming van dit fonds en heeft aangegeven financieel te participeren.
Daarnaast wordt bekeken of er bestaande of nog te ontwikkelen terreinen mogelijk getransformeerd kunnen worden naar een andere functie. “Denk hierbij onder andere aan natuur, wonen, maar ook ‘zonnevelden’, velden met zonnepanelen.”
Verder lezen? SGE heeft vorig jaar een “position paper” opgesteld over de problematiek van bedrijventerreinen.
