Een ijskoud glas volle melk tijdens het avondeten — daar kan ik intens van genieten. Voor mijn partner, Frank, is dat niet weggelegd: hij is lactose-intolerant. Dat heeft misschien wel te maken met zijn Indonesische roots. Lactose-intolerantie komt namelijk minder vaak voor bij West-Europeanen en juist vaker bij mensen met een afkomst uit bijvoorbeeld Azië of Afrika.
Dit verschil is te verklaren door evolutie. Veel Europeanen kunnen hun hele leven lactose blijven verteren dankzij de aanwezigheid van het enzym lactase in de dunne darm. Dit vermogen is het gevolg van een genetische variatie in het lactasegen, dat duizenden jaren geleden is ontstaan.
Ons lichaam is dus het resultaat van evolutie. Maar naast evolutie worden we meer en meer ‘geschapen’ door technologie. Neem het genetisch testen van embryo’s op bepaalde aandoeningen of afwijkingen, voor selectie. Dat heeft nogal een impact op de menselijke soort. En er zijn nog veel meer ingrijpende technologieën op komst die ons letterlijk gaan vormgeven in de toekomst, van AI-gestuurde breinimplantaten tot aan kunstorganen.
Soms denk ik weleens: het lijkt wel alsof we een compleet nieuwe soort in de maak zijn. Of, zoals een van mijn favoriete artiesten en denkers Grimes het verwoord: we zijn geen Homo Sapiens meer, maar Homo Techno.
Hoe zou de wereld eruitzien, als… technologie ons lichaam steeds meer beïnvloedt? Hoe zien mensen eruit over duizenden jaren?
Smartphonehanden
Fast forward naar het jaar 3024. Ten eerste heeft technologie indirect impact op hoe wij als soort evolueren. Net zoals we ons evolutionair hebben aangepast om melk te kunnen drinken, doen we dat ook voor ons smartphonegebruik. Overmatig gebruik van de telefoon had altijd een negatieve invloed op de Homo Sapiens, op onze gewrichten bijvoorbeeld. Door voortdurend swipen, typen en scrollen stonden onze vingers en duimen onder ongebruikelijke spanning, wat leidde tot pijnlijke aandoeningen zoals tendinitis of artrose.
In de verre toekomst is dat anders. Wij hebben ons aangepast aan het scrollgedrag. Zo zien onze handen er anders uit. We hebben sterkere, meer flexibele gewrichten of zelfs langere duimen en vingers om efficiënter te kunnen scrollen en typen.
Kleiner brein
Neanderthalers hadden een groter breinvolume dan wij, moderne mensen. Een theorie stelt dat dit komt doordat wij minder informatie in ons geheugen hoeven op te slaan, doordat we meer zijn gaan opschrijven en externe hulpmiddelen zoals boeken en later computers zijn gaan gebruiken. Deze trend zet zich voort. In 3024 besteden we tal van taken uit aan kunstmatige intelligentie. We zijn als soort enorm efficiënt geworden in het gebruiken van ultrasnelle quantumcomputers voor complexe berekeningen en kennisopslag. Het gevolg: ons brein hoeft minder mentale inspanning te leveren. Over duizenden jaren zijn onze hersenen en schedels, als gevolg daarvan, veel kleiner geworden.
Directe impact
Technologie beïnvloedt ons lichaam in de toekomst niet alleen op een indirecte manier via evolutie, maar vooral ook direct. We hadden het net al over de pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD), waarmee bijvoorbeeld de ziekte van Huntington bij embryo’s kan worden geëlimineerd. In 3024 wordt deze techniek veel breder ingezet om genetische risico’s voor bijvoorbeeld hart- en vaatziekten te verminderen, waardoor we steeds gezondere generaties creëren. Ondertussen integreren we technologie steeds dieper in ons lichaam. Denk bijvoorbeeld aan AI-gestuurde breinimplantaten. Deze verrijken onze perceptie. We kunnen fijnstofdeeltjes zien rondzweven, want ze lichten letterlijk op voor onze ogen. Ook hebben we geen navigatieapparatuur meer nodig, omdat de route en snelheid direct in je brein worden geüpload en in real-time voor je ogen worden geprojecteerd.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over geavanceerde kunstorganen. Het is de normaalste zaak van de wereld geworden dat het kunsthart van je oma efficiënter en langer meegaat dan een biologisch hart. Beeld je eens in hoe dat de reguliere zorg zal ontlasten.
Homo Techno
Hoe zou ik er zelf eigenlijk uitzien als ik in 3024 werd geboren? Sowieso beschik ik dan over een breinimplantaat dat mijn kortetermijngeheugen assisteert. Daar schort het namelijk nog weleens aan. Waarschijnlijk is er iets gedaan aan die gevoelige tanden van mij. Dus dan kan ik weer in rap tempo ijsjes naar binnen werken! En wat helemaal top is: met geavanceerde technieken is mijn DNA subtiel aangepast zodat ik geen last meer heb van droge haarpunten.
Zo vervaagt de grens tussen mens en technologie. Zo verandert de Homo Sapiens langaamaan in Homo Techno. Maar, zo ver is het in ieder geval nog lang niet. Voor nu zullen we het moeten doen met een imperfect geëvolueerd lichaam. Al mogen we blij zijn dat we rechtop kunnen lopen en kunstwerken kunnen creëren. Oh, en melk kunnen drinken. Sorry, Frank…