Er zijn allang systemen die piloten en chauffeurs waarschuwen als zij in slaap dreigen te sukkelen tijdens het werk. Maar dan is het eigenlijk al te laat. Binnenkort kan wellicht een gedachten lezende computer ingrijpen zodra iemands gedachten dreigen af te dwalen. De Amerikaanse luchtmacht is al erg geïnteresseerd in zo’n systeem. Zo zouden zij in staat kunnen zijn om waarschuwingen te geven wanneer de concentratie van piloten verslapt. De techniek moet nog helemaal ontwikkeld worden, zo staat in een persbericht van de Rijksuniversiteit Groningen.
De basis is echter al gelegd. De Groningse wetenschapper Jelmer Borst maakt bij zijn onderzoek gebruik van neuro-imaging technieken zoals fMRI, EEG en MEG-scans. Deze laten zien welke gebieden van het brein van een proefpersoon actief zijn, zodat een goed beeld kan worden gevormd van hoe het brein op een bepaald moment werkt.
Borst is verbonden aan CogniGron (het Groningse Centrum voor Cognitieve Systemen en Materialen) van de RUG, dat een nieuwe generatie computersystemen wil ontwikkelen die geïnspireerd zijn op het menselijk brein. Borst: ,,Computers kunnen al beter rekenen dan onze hersenen, maar ze zijn minder goed in het herkennen van patronen en het beoordelen van complexe situaties. De opslag en verwerking van gegevens zijn afzonderlijke processen in computers, terwijl ze geïntegreerd zijn in het menselijk brein. CogniGron richt zich op de ontwikkeling van computers die gegevens sneller kunnen verwerken en die ook minder energie verbruiken.
De wetenschapper onderzoekt wat er in onze hersenen gebeurt als we bijvoorbeeld multitasken, problemen oplossen of onze gedachten laten drijven. Hij legt uit dat je best twee simpele taken tegelijkertijd kan doen, zolang daarbij ook twee verschillende delen van het brein worden geactiveerd. Voor complexere taken is de situatie aanzienlijk anders. Het uitvoeren van meerdere taken tegelijk werkt in deze situaties niet’, zegt Borst.
Informatie opnemen is aan je pupillen te zien
Het werkgeheugen van een persoon kan zich maar op één ding tegelijk concentreren. Als we worden afgeleid door een sms, een e-mail, een telefoontje of een gesprek met een collega, verstoort dat de taak en verdwijnt de informatie uit het kortetermijngeheugen. Als je dan die taak weer wilt oppakken, dan moet je die informatie uit het langetermijngeheugen terughalen. Dat kost tijd. Het gevolg hiervan is dat we taken minder efficiënt uitvoeren en fouten maken.
Uit het onderzoek van Borst is naar voren gekomen dat je aan de ogen kunt zien hoeveel informatie in het kortetermijngeheugen wordt opgeslagen. Pupillen verwijden zich als we meer informatie bewaren. Dat valt te meten met een eye-tracking-apparaat.
Eye-tracker
Een van Borst’s masterstudenten doet onderzoek naar een programma dat de ogen van een persoon volgt terwijl deze puzzels op een computer oplost. Wanneer de persoon een probleem heeft oplost, registreert de eye-tracker een kleine vernauwing van de pupil. Dat signaleert een moment van onderbreking. Het programma maakt het dus mogelijk om op een efficiëntere manier te werken door meldingen, zoals e-mails en sms’jes, te blokkeren wanneer je je concentreert, maar ze toe te staan tijdens korte tussenpozen van verminderde aandacht.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
